Μια μέρα πριν από την κρίσιμη Σύνοδο, πριν το αποτέλεσμα, αλλά μετά από 5 μήνες διαπραγμάτευσης, είναι σκόπιμο να προβούμε σε κάποιες σκέψεις.
Η περίπτωση της Ελλάδας, είναι πια σαφές, αντιμετωπίστηκε ως «παιχνίδι του δειλού» – ή chicken game. Εκεί, μεταξύ δύο παικτών που είναι αντιμέτωποι με αμοιβαία καταστροφή, «κερδίζει» όποιος φοβηθεί τελευταίος, αφού υποχρεώνει τον άλλον να ενδώσει και να του εξασφαλίσει οφέλη που δεν θα είχε αλλιώς.
Μια αποτελεσματική στρατηγική σε ένα τέτοιο παιχνίδι είναι να μπερδέψεις τον αντίπαλο για τις πραγματικές σου προθέσεις: «Μπας και θέλει πραγματικά να αυτοκτονήσει;» «Μπας και είναι τρελός;» «Μπας και παίζει άλλο παιχνίδι από αυτό που νομίζω εγώ ότι παίζεται;» Στρατηγική Ασάφεια/ Αμφισημία.
Πριν ακόμη μάθουμε το αποτέλεσμα της στρατηγικής, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι η δική μας πλευρά έπαιξε το παιχνίδι με μαεστρία. Ουδείς γνωρίζει με τι θέσεις θα πάει ο κ. Τσίπρας στις Βρυξέλλες, με τι θέσεις θα φύγει, ποιες θέσεις να εκθέσει στους συντρόφους του όταν γυρίσει. Αν το ζητούμενο είναι μια νέα Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ ή μια Ανταλκίδειος Ειρήνη. Η διαπραγμάτευση τα πήγε περίφημα. Εύγε και μπράβο σε όλους.
Μια μικρόψυχη παρατήρηση – ίσως εκτός θέματος αν το ζητούμενο είναι η διαπραγμάτευση. Ακόμα και αν κερδίσουμε το «παιχνίδι του κοτόπουλου», κινδυνεύουμε να χάσουμε το παιχνίδι της οικονομίας. Η ευφυής επιλογή στρατηγικής έχει δύο παράπλευρες απώλειες για την οικονομία: μια κοιτώντας πίσω και άλλη κοιτώντας εμπρός.
Κοιτώντας πίσω: Η αβεβαιότητα για τις τελικές προθέσεις (ακόμη και συντρόφων υπουργών, από ότι φαίνεται) έπνιξε κάθε πρωτοβουλία στην οικονομία, η οποία τώρα βυθίζεται ξανά σε ύφεση.
Κοιτώντας εμπρός: Προσποιούμενοι τον τρελό βομβιστή αυτοκτονίας, υποσκάπτουμε την αξιοπιστία ημών των ιδίων την επόμενη ημέρα. Τότε θα χρειαστούμε να επανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των μέχρι χθες αντιπάλων – που θα πρέπει και πάλι να γίνουν εταίροι και συναγωνιστές.
Η χειρουργική επέμβαση στη διαπραγμάτευση μπορεί ακόμη να πετύχει. Ο ασθενής όμως σίγουρα κινδυνεύει από τις παράπλευρες απώλειες. Ο ευφημισμός, «παράπλευρη απώλεια», εφευρέθηκε για να καλύψει την στρατηγική επιτυχία αδιάκριτων βομβαρδισμών που επετύγχαναν τον ειδικό τους στόχο, πλην όμως οδηγούσαν σε μαζικούς θανάτους παρευρισκομένων – με αποτέλεσμα να χαθεί η στρατηγική επιδίωξη.
Τότε οι στρατηγοί διαμαρτυρήθηκαν (και δικαίως) ότι αυτούς τους είχαν πεί να πετύχουν τον ειδικό στόχο, τον οποίο και πέτυχαν. Με τον ίδιο τρόπο, ίσως και ο δικός μας να ισχυριστεί ότι πέτυχε ως Υπουργός Διαπραγμάτευσης.
Όμως ο τίτλος στο κτίριο παραμένει (ίσως από παραδρομή, ίσως από κάποιο προκάτοχο) «Υπουργείο Οικονομικών» και παραδίπλα «Υπουργείο Οικονομίας» . Προφανώς ένας υπουργός με τέτοιο (παλαιομοδίτικο) τίτλο θα έπρεπε να ενδιαφέρεται και για ενδεχόμενες παράπλευρες απώλειες.
Ισως όμως είναι και αυτό τμήμα της Δημιουργικής Ασάφειας. Ο κ. Βαρουφάκης συμπεριφέρεται ως Υπουργός Διαπραγμάτευσης ενώ έχει τον τίτλο Υπουργός Οικονομικών. Ο κ.Τσακαλώτος που φέρει τον τίτλο «Υπουργός για σχέσεις με διεθνείς οργανισμούς» (Διαπραγμάτευσης), σπεύδει ως παραπλέον πλοίο στην Τράπεζα Ελλάδος να μαζέψει παράπλευρες απώλειες, συμπεριφέρεται δηλαδή ως Υπουργός Οικονομικών.
Ολοι εμείς, είτε ψηφίσαμε Σύριζα είτε όχι, συμπεριφερόμαστε αναγκαστικά ως δυνητικές παράπλευρες απώλειες – προσπαθώντας να μαντέψουμε από πού θα μας έλθει το επόμενο θραύσμα.
19°
