Το Κίνημα της Τραπεζαρίας: Υστερόγραφο - Το 3ο μέρος ενός μανιφέστου

Μετά τη θερμή ανταπόκριση στα δύο πρώτα μέρη του μανιφέστου του Κινήματος της Τραπεζαρίας, συγκεντρώσαμε και απαντάμε σε μερικούς από τους πιο κοινούς και λογικούς ενδοιασμούς που εξέφρασαν φίλοι και αναγνώστες.

«Θα μαζέψω την παρέα» / «Τα έχουμε ήδη πει όλα»
Αρκετοί φίλοι αναγνώστες θεώρησαν το μανιφέστο ένα έναυσμα για να βρεθούν με την παρέα τους. Αν και κάθε ευκαιρία κοινωνικοποίησης διά ζώσης είναι θετική εξέλιξη, το Κίνημα της Τραπεζαρίας δεν αφορά τη δημιουργία ή τη συντήρηση μιας προϋπάρχουσας παρέας ή κλίκας. Αντιθέτως, είναι ένα εγχείρημα κοινωνικής μείξης. Δεν χτίζεις ούτε επουλώνεις τον κοινωνικό ιστό, ούτε δημιουργείς νέες συνάψεις συνομιλώντας με αυτούς που συνομιλείς πάντα και με αυτούς που ξέρεις ότι συμφωνείς ή διαφωνείς. Τα τραπέζια χρειάζονται συνεχώς οξυγόνο, νέο αίμα, νέες παραστάσεις, νέους συνδαιτημόνες, που θα ανανεώσουν το υλικό της συζήτησης.

«Σιγά μην κάτσω να ταΐσω όλους αυτούς»
Αν πιστεύετε ότι το Κίνημα της Τραπεζαρίας προϋποθέτει το να λειτουργήσετε εσείς ως τροφός, τότε προφανώς δεν έχετε διαβάσει προσεκτικά το μανιφέστο: βασική αρχή του κινήματος είναι η έμπρακτη συμμετοχή έκαστου προσκεκλημένου. Σε ένα ιδανικό τραπέζι του κινήματος, ο οικοδεσπότης δεν χρειάζεται να έχει ετοιμάσει παρά μόνο ένα ή δύο πράγματα.

«Η οικογένειά μου / οι φίλοι μου δεν θέλουν» / «Δεν μου αρέσει η δέσμευση»
Το Κίνημα της Τραπεζαρίας βασίζεται σε μια συμμαχία των προθύμων, οι οποίοι μπορεί να είναι από οπουδήποτε: γείτονες, συνεργάτες, παλιοί φίλοι με τους οποίους έχετε χαθεί, διαδικτυακοί φίλοι που θέλετε να τους γνωρίσετε για πρώτη φορά, η κυρία που περιμένει δίπλα σας στην ουρά του μπακάλη, ο γιος του χασάπη, που σας κάνει τα γλυκά μάτια, τα μέλη του συλλόγου στον οποίο συμμετέχετε μία φορά τον χρόνο. Ταυτόχρονα, η διοργάνωση ενός τραπεζιού ή η συμμετοχή σ’ αυτό ούτε προϋποθέτει ούτε και πρέπει να διαφημίζεται ως δεσμευτικός θεσμός.

Στο κίνημα δεν υπάρχει ίχνος καταπίεσης ή προσδοκιών, ούτε αυτό αφορά την ατζέντα ή τις επιθυμίες ενός προσώπου. Η διοργάνωση ενός τραπεζιού, σύμφωνα με τις αρχές του κινήματος, απαιτεί το να αφουγκραστείς ποιοι μπορεί να ενδιαφέρονται και μέχρι πού μπορεί να θέλουν να φτάσουν. Μακροπρόθεσμα, μπορεί να δημιουργηθεί ένας πυρήνας τακτικών θαμώνων. Μακροπρόθεσμα, οι συγκεντρώσεις αυτές μπορεί να εξελιχθούν σε θεσμό. Ωστόσο, αυτό ούτε μπορείς να το απαιτήσεις ούτε να το περιμένεις ούτε καν να το ελπίσεις. Το μόνο που έχεις είναι το σήμερα. Αν το βιώσεις με τον σωστό τρόπο και με απόλυτο σεβασμό στα όρια των άλλων, τότε μπορεί να υπάρξει και αύριο.

«Το πρώτο μου τραπέζι ήταν μια καταστροφή»
Μια φίλη που προσπάθησε να οργανώσει ένα τραπέζι, σύμφωνα με τις επιταγές του κινήματος, κατέληξε να περνάει την Κυριακή της μαζεύοντας νερά και γκρεμίζοντας τοίχους, όταν πλημμύρισε η κουζίνα της. Την τελευταία φορά που εγώ διοργάνωσα τραπέζι του κινήματος, όλα πήγαν λίγο στραβά, με αποκορύφωμα το γυάλινο καπάκι της κατσαρόλας, που έσκασε στον νεροχύτη σαν οβίδα, εκτοξεύοντας κοφτερά κομμάτια γυαλιού προς όλες τις κατευθύνσεις. Ήταν 19:15. Οι προσκεκλημένοι θα άρχιζαν να φτάνουν σε δέκα λεπτά, τα μακαρόνια ξεχείλιζαν από την κατσαρόλα, η σάλτσα έβραζε και πετούσε παντού κόκκινες σταγόνες, δεν είχα καν προλάβει ακόμα να αλλάξω ρούχα και μάζευα μικροσκοπικά κομματάκια γυαλιού απ’ όλη την κουζίνα.

Καταρχάς είναι απολύτως σίγουρο ότι κάποια στιγμή κάτι θα πάει στραβά. Μπορεί τα πρώτα δέκα τραπέζια να μην πετύχουν, να είναι άβολα ή σφιγμένα. Μην απογοητευτείς. Συνέχισε να προσπαθείς και να δοκιμάζεις. Το ενδέκατο τραπέζι θα κάνει κλικ και όσοι είναι εκεί θα το θυμούνται για πολλά χρόνια.

Ο Moshe Kasher γράφει ότι –στα ρέιβ και γενικά στα dance πάρτι σε κλαμπ, φεστιβάλ ή αυτοσχέδιους χώρους– η πρόθεση του διοργανωτή έχει άμεσο αντίκτυπο στην ενέργεια, στο vibe που βιώνουν όσοι βρίσκονται εκεί. Αν ένα πάρτι έχει γίνει για να κάνει αρπαχτή ο promoter, τότε αυτό θα βγει. Αν έχει γίνει επειδή οι διοργανωτές είναι πωρωμένοι με τη μουσική ή με τα δρώμενα και θέλουν να φτιάξουν έναν χώρο όπου θα περάσουν όλοι καλά, τότε κι αυτό θα βγει. Το ίδιο ισχύει σε όλες τις συνευρέσεις. Η πρόθεση και η ενέργεια του οικοδεσπότη είναι καθοριστικοί παράγοντες, πολύ περισσότερο από το φαγητό ή το ποτό.

«Η κόλαση είναι οι άλλοι»
Είναι επίσης σίγουρο ότι οι άνθρωποι –όλοι οι άνθρωποι, ένας προς έναν, ακόμη και οι πιο αγαπημένοι σου φίλοι– κάποια στιγμή θα σε απογοητεύσουν∙ κάποια στιγμή θα αποτύχουν να συμπεριφερθούν με τον τρόπο που θα ήθελες ή θα περίμενες εσύ να συμπεριφερθούν.

Σπόιλερ / αποκάλυψη: Δεν πειράζει∙ είναι άνθρωποι, και οι άνθρωποι είναι ατελείς.

Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι όλα τα τελευταία χρόνια, και ειδικά μετά την εμφάνιση των σόσιαλ μίντια, έχουμε ξεχάσει πώς να συνυπάρχουμε∙ έχουμε χάσει μυϊκή μάζα κοινωνικοποίησης, συγχρωτισμού, ακόμη και την απλή δεξιότητα του πώς να συζητάμε. Είναι πολύ εύκολο να ρίχνουμε πάντα το φταίξιμο στους «τοξικούς ανθρώπους», ωστόσο στην πραγματική ζωή οι άνθρωποι δεν είναι χωρισμένοι σε καλούς και κακούς, ούτε σε τοξικούς και μη τοξικούς. Αν πιστεύεις ότι οι άλλοι είναι τοξικοί κι εσύ είσαι ένας άγιος που τα σκέφτεται, τα λέει και τα κάνει όλα σωστά, μάλλον εσύ είσαι ο τοξικός.

Η δυσκολότερη και πιο επικίνδυνη αποστολή που αντιμετωπίζει ο διοργανωτής δεν είναι ούτε το μαγείρεμα ούτε ο στολισμός ούτε καν ο συντονισμός της ώρας και των φαγητών, αλλά η διαχείριση του πληγωμένου «εγώ» όχι ενός συγκεκριμένου καλεσμένου, αλλά όλων μας, γιατί, όπως έχουν πλέον τα πράγματα, έχουμε όλοι ένα πληγωμένο «εγώ»∙ όλοι έχουμε ανάγκη την επιβεβαίωση και το να μας ακούσουν∙ όλοι είμαστε πεπεισμένοι για την ισχύ των απόψεών μας∙ όλοι μας δυσκολευόμαστε να νιώσουμε ενσυναίσθηση για τους ανθρώπους δίπλα μας.

Θέλει πολλή δουλειά και επιμονή για να ξαναχτιστεί η ικανότητά μας να μαζευόμαστε και να ακούμε με προσοχή αυτά που έχουν να πουν οι άλλοι, όσο βαρετά ή εξωφρενικά κι αν μας φαίνονται. Δεν σταματήσαμε να βρισκόμαστε επειδή δεν έχουμε λεφτά ή επειδή δεν ξέρουμε να μαγειρεύουμε, αλλά ακριβώς επειδή οι άλλοι τριγύρω μας δεν μας διασκεδάζουν με τον τρόπο που πλέον (εφαρμόζοντας μη ρεαλιστικά κριτήρια ενός διεφθαρμένου αλγοριθμικού οικοσυστήματος) απαιτούμε από τους άλλους να μας διασκεδάσουν.

«Είμαι κουρασμένος/η / πολύ μεγάλος/η για να κάνω τέτοια πράγματα» / «Νιώθω κοινωνικό άγχος»
Αν έχεις ζήσει μια ολόκληρη ζωή, αν έχεις θέματα υγείας, αν έχεις μεγαλώσει παιδιά, αν έχεις πάθει υπερκόπωση απ’ τη δουλειά σου, αν νιώθεις ματαίωση ή κατάθλιψη ή έχεις χάσει την πίστη σου, αν είσαι εσωστρεφής ή νιώθεις κοινωνικό άγχος, είναι απολύτως λογικό να μη θέλεις να μπεις στον κόπο.

Ωστόσο, ακόμα κι αν δεν μπορείς εσύ, για τον οποιονδήποτε λόγο, να οργανώσεις τραπέζι, μπορείς είτε να βοηθήσεις τους άλλους είτε απλώς να συμμετάσχεις στο τραπέζι κάποιου άλλου.

Αν δεν ξέρεις πώς να συμμετάσχεις, πώς να φερθείς, αν νιώθεις αβεβαιότητα ή κοινωνική ανασφάλεια, αν έχεις νιώσει πολλές φορές απόρριψη ή κοινωνική απομόνωση, τότε έχεις μια υπερδύναμη: μπορείς να είσαι αυτός που θα ακούει με προσοχή. Δεν χρειάζεται να μιλήσεις πολύ. Ένας από τους ορισμούς του να είσαι χαρισματικός είναι το να είσαι ουσιαστικά «παρών» στον χώρο και στον χρόνο∙ να κάνεις τους άλλους να νιώθουν ότι τους προσέχεις σαν να μην υπάρχει τίποτε άλλο στον κόσμο.

Βγες από τη ζώνη της άνεσης
Ο λόγος που επιλέξαμε να ονομάσουμε την πρωτοβουλία αυτή «κίνημα» ήταν ακριβώς γιατί στον πυρήνα της φιλοσοφίας του έχει όχι τη στασιμότητα, αλλά την κίνηση προς τα εμπρός∙ όχι αυτό που ξέρουμε και έχουμε συνηθίσει να κάνουμε μια ζωή, με αυτούς που έχουμε συνηθίσει να το κάνουμε μια ζωή, αλλά πάντα προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, εκεί όπου αρχίζουμε λίγο να ζοριζόμαστε, δηλαδή να μαθαίνουμε κάτι καινούργιο.

Για να βελτιώσουμε τη ζωή μας –πριν καν διανοηθούμε να βελτιώσουμε τις ζωές των άλλων– πρέπει να αναζητήσουμε την τριβή, το σκάλωμα, τη δυσκολία, την άγνοια, την αμηχανία, την άρνηση, τις μπετοναρισμένες ιεραρχίες και απόψεις, τις κλίκες, τους διχασμούς, και τις παραδοχές που κάνουμε – για τον εαυτό μας και για τους άλλους. Ξεβόλεμα μεν, αξίζει τον κόπο δε. 

Μέρος 1^ο: Ένα μανιφέστο

Μέρος 2^ο: Πρακτικός οδηγός