Τι να κάνεις αν δεν θες να φοιτήσεις στο πανεπιστήμιο;

Κάθε χρόνο τα ίδια. Χιλιάδες παιδιά στην εφηβεία αγχωμένα και εξουθενωμένα να «σέρνονται» από το σχολείο στο σπίτι, και από το σπίτι στο φροντιστήριο και πίσω. Αγχωμένα όχι μόνο λόγω τεράστιου όγκου διαβάσματος, αλλά γιατί αυτός ο όγκος έχει ξεκινήσει να πολλαπλασιάζεται τουλάχιστον 1-2 χρόνια πριν για την προετοιμασία για αυτό το «τέρας» που εδώ και πολλά, πολλά, χρόνια τρομοκρατεί παιδιά και γονείς: τις πανελλήνιες εξετάσεις.

Αν και η δική μου χρονιά ήταν η πρώτη που έγραψε πανελλήνιες μετά τις δέσμες, τότε που ακόμα τις δίνανε και στη 2^α αλλά και στην 3^η Λυκείου, όχι μόνο σε συγκεκριμένα, αλλά σε όλα τα μαθήματα, ήμουν ασύλληπτα τυχερή και έφυγα για το εξωτερικό με το που τελείωσα την 1^η Λυκείου επειδή ο πατέρας μου πήρε μετάθεση στον Καναδά λόγω της δουλειάς του. Εκεί βέβαια αντιμετώπισα άλλες δυσκολίες· ευτυχώς η γλώσσα δεν ήταν εμπόδιο γιατί τα Αγγλικά τα ήξερα ήδη πολύ καλά, αλλά το σύστημα ήταν πολύ διαφορετικό, και ζορίστηκα πολύ μέχρι να εξοικειωθώ με αυτό. Ειδικά όταν μου ανακοίνωσαν ότι έπρεπε να γράψω εκθέσεις, αλλά όχι αυτές που γράφουμε εδώ. Να βρω θέμα, να κάνω έρευνα, να πάω στη βιβλιοθήκη, να βρω πηγές, να φτιάξω βιβλιογραφία, και να αναπτύξω το θέμα αυτό από το μηδέν σε τουλάχιστον 1,500 λέξεις.

Τι μπορείς να κάνεις αν δεν θές να σπουδάσεις στο πανεπιστήμιο;

Αυτό λεγόταν IP (Independent Project), και έπρεπε να το κάνουμε για τα 7 βασικά μαθήματα που είχαμε επιλέξει στην τελευταία τάξη σχολείου. Τα μόνα μας μαθήματα στην τελευταία τάξη. Ξεκινούσαμε περίπου τον Οκτώβρη και το χτίζαμε σταδιακά, πρώτα με τον τίτλο, μετά με ένα outline, μια βασική δηλαδή δομή, και μετά, αφού είχαμε λάβει διορθώσεις και κατευθύνσεις σε αυτά, ξεκινούσαμε να το γράφουμε, και έπρεπε να το παραδώσουμε κοντά στο τέλος της χρονιάς.

Το καλοκαίρι του 2000, αφού τελείωσα με το σχολείο και τις εξετάσεις, αφού είχα ήδη μιλήσει με τη σύμβουλο του σχολείου μου (δημόσιο σχολείο παρεμπιπτόντως) και με είχε καθοδηγήσει, αφού είχα κάνει αίτηση στα πανεπιστήμια που ήθελα και αφού με είχαν ήδη δεχτεί και ήξερα τι θα σπουδάσω και που, πήρα το αεροπλάνο και ήρθα στην Ελλάδα να περάσω λίγες εβδομάδες εδώ πριν επιστρέψω. Οι παλιοί μου συμμαθητές δεν είχαν τελειώσει ακόμα. Έγραφαν ακόμα Πανελλήνιες. Οπότε αποφάσισα να πάω να συναντήσω μερικούς από αυτούς περιμένοντας έξω από το παλιό μου σχολείο. Αυτό που είδα όταν άρχισαν να βγαίνουν σιγά-σιγά το θυμάμαι ακόμα.

Εξάντληση. Απογοήτευση. Αγανάκτηση.

Σχετικό Άρθρο

Κοσμος 100 χρόνια Εβραϊκό Πανεπιστήμιο στην Ιερουσαλήμ

A.V. Team 03.02.2025, 18:44

Μ’ έπιασε η ψυχή μου. Σκεφτόμουν ότι αν τα πράγματα είχαν πάει αλλιώς θα ήμουν και εγώ εδώ, κάπως έτσι. Πριν φύγω το αρχικό πλάνο ήταν να πάω στην Κέρκυρα στο Μεταφραστικό. Θα έγραφα καλά; Θα πέρναγα; Και αν ναι, που;

Κανένα σύστημα δεν είναι τέλειο. Και εγώ ζορίστηκα φοβερά, και ενώ είχα κάποιους πολύ καλούς καθηγητές, είχα και αδιάφορους, όπως επίσης και έναν πανηλίθιο, κομπλεξικό καθηγητή Γαλλικών ο οποίος για κάποιο ανεξήγητο λόγο με είχε στη μπούκα, και ο οποίος τόλμησε με ειρωνικό υφάκι να πει στη μητέρα μου την ημέρα της αποφοίτησης «α μπα, τα κατάφερε βλέπω». Είχα αποφοιτήσει με βαθμολογία 83%. Περιττό να πω ότι αυτός ο κυριούλης, σε συνδυασμό με τη στριφνή, άκαμπτη, και ηλικιωμένη καθηγήτρια Γαλλικών που είχα και στα τρία χρόνια του Γυμνασίου εδώ στην Ελλάδα, με έκαναν να σιχαθώ τα γαλλικά, μια γλώσσα που με στοίχειωσε για πολλά χρόνια μετά.

Την τελευταία δεκαετία ιδιαίτερα είμαι κοντά σε πολλά παιδιά και βλέπω ότι τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει καθόλου. Ενδεχομένως να έχουν χειροτερέψει. Πανελλήνιες γράφουν πλέον μόνο στην τελευταία τάξη, και ευτυχώς όχι σε όλα τα μαθήματα, αλλά η προσέγγιση είναι η ίδια, όπως και η γενικότερη ιδεολογία γύρω από το σχολείο και το πανεπιστήμιο. Ατελείωτες ώρες φροντιστηρίου, κατά τις οποίες τα παιδιά δεν είναι απλά εκεί για να βοηθηθούν, αλλά εκεί ουσιαστικά κάνουν όλη τη δουλειά. Και τα παιδιά δεν έχουν απλά το διάβασμα για το σχολείο και τις εξετάσεις του σχολείου, αλλά το διάβασμα για το φροντιστήριο και τα διαγωνίσματα του φροντιστηρίου. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην 3^η Λυκείου αλλά ξεκινάει από το Γυμνάσιο. Για να μην μιλήσω για το γεγονός ότι πολλά παιδιά δημοτικού έχουν δασκάλους στο σπίτι καθημερινά για τη λεγόμενη «μελέτη», ανεξάρτητα από το αν πηγαίνουν σε δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο.

Και μέσα σε όλα αυτά, τα παιδιά πρέπει να μάθουν και μια ξένη γλώσσα ― ή δύο, ή τρεις ― και να κάνουν και κάποιο όργανο μουσικής αν τους αρέσει, και να χωρέσουν κάπου και το άθλημά τους, και να δουν και τους φίλους τους, και κάπου μέσα σε όλο αυτό, να κοιμηθούν και λίγο, και εν πάση περιπτώσει να μην κάνουν και τίποτα απολύτως.

Σχετικό Άρθρο

Πολιτικη & Οικονομια Η «εξίσωση» των αιώνιων φοιτητών: Ποιοι θα διαγραφούν τελικά

Newsroom 09.02.2025, 12:38

Και όταν έρθει η ώρα που πρέπει να αποφασίσουν τι θα κάνουν μετά…εκεί ξεκινάει το πανηγύρι. Γιατί πρέπει να πάνε στο πανεπιστήμιο, να σπουδάσουν κάτι, «να πάρουν ένα χαρτί», να γίνουν όλοι γιατροί και δικηγόροι, να μπουν στο δημόσιο να έχουν ασφάλεια. Και κανείς δεν ρωτάει: τι άλλες επιλογές έχω; Που θα τις βρω; Τι μου εξασφαλίζουν αυτές οι εναλλακτικές; Δεν θέλω να διαβάσω άλλο, αλλά θέλω να μάθω, τι άλλο μπορώ να κάνω; Όχι. Αντ’ αυτού, οι ερωτήσεις είναι; Μα τι θα πει ο κόσμος αν δεν περάσεις κάπου; Θα πας στο ΕΠΑ.Λ; Η ντροπή της οικογένειας.

Το 2008, ιδρύθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο η ιστοσελίδα «Not Going To Uni» η οποία σκοπό είχε να απαντήσει στις παραπάνω απαντήσεις. Να παρουσιάσει, δηλαδή, τις εναλλακτικές λύσεις στην τυπική πανεπιστημιακή εκπαίδευση για τους απόφοιτους σχολείου. Να τονίσω ότι η ιστοσελίδα αναφέρεται και στον γνωστό, στο εξωτερικό, θεσμό του «gap year», όπου κάποιος κάνει ένα «διάλλειμα» ενός έτους μεταξύ σχολείου και πανεπιστημίου. (Εδώ οι γονείς το ονομάζουν κωλοβάρεμα και όσοι το κάνουν είναι χαραμοφάιδες.)

«Πολλοί μαθητές χρησιμοποιούν αυτό το χρόνο για να ταξιδέψουν, να εργαστούν ή να γίνουν εθελοντές. Ένα κενό έτος μπορεί να σας βοηθήσει να αναπτυχθείτε και να μάθετε νέες δεξιότητες. Μπορεί επίσης να σας κάνει πιο έτοιμους για τη μελλοντική σας καριέρα. Σας δίνει χρόνο να σκεφτείτε τι θέλετε να κάνετε στη ζωή. Μπορείτε να δοκιμάσετε νέα πράγματα και να γνωρίσετε νέους ανθρώπους. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να επιλέξετε τη σωστή επαγγελματική πορεία. Θα αποκτήσετε επίσης εμπειρία από τον πραγματικό κόσμο που φαίνεται καλή στο βιογραφικό σας.»

Γενικότερα όμως, στο NGTU συνεργάζονται στενά με σχολεία, κολέγια, συμβούλους σταδιοδρομίας και την ομάδα των Πρεσβευτών του NGTU για να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις εναλλακτικές λύσεις που δεν συμπεριλαμβάνουν ακαδημαϊκή φοίτηση. Αρκεί μια γρήγορη περιήγηση στην ιστοσελίδα αυτή για να καταλάβει κανείς ότι οι επιλογές ποικίλλουν, και ότι η οργάνωση των ιδρυτών είναι τέτοια που να μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά όλους αυτούς τους ανθρώπους που θέλουν να χτίσουν το μέλλον τους, απλά όχι με τον πατροπαράδοτο τρόπο. Ίσως δεν είναι τυχαίο ότι το 2013 δημοσιεύτηκε ένα άρθρο στην Guardian με τον τίτλο «Most People in the UK do not go to university – and maybe never will».

Μη γνωρίζοντας, και θέλοντας να δω αν υπήρχε κάτι αντίστοιχο ή παρεμφερές εδώ στο χωριό μας, έψαξα στο google «δεν θέλω να πάω στο πανεπιστήμιο, τι επιλογές έχω;». Οι απαντήσεις στις πρώτες 4-5 ιστοσελίδες που εμφανίστηκαν με ενημέρωναν για τα Ι.Ε.Κ., τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και κολλέγια, το Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, τις σπουδές στο εξωτερικό, και την αξία της πρακτικής εν μέσω σπουδών. Μα…μόλις σου είπα ότι δεν θέλω να σπουδάσω. Μάλλον δεν είχα γίνει σαφής. Ή απλά η σκέψη και μόνο είναι αδιανόητη.

Προφανώς το θέμα αυτό είναι ακραία περίπλοκο και πολύπλευρο, και αγγίζει πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Προφανώς δεν είναι κάτι που λύνεται εν μία νυκτί ή με μία ιστοσελίδα. Κάπου όμως πρέπει να είναι η άκρη στο κουβάρι. Από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε, και ίσως το καλύτερο σημείο εκκίνησης να είναι η άρση συντηρητικών προσεγγίσεων στο θέμα του μέλλοντος των παιδιών, όπως επίσης και η ανοιχτή συζήτηση και ανάλυση με τα ίδια τα παιδιά. Τέλος, γνωρίζοντας ότι το σύστημα δύσκολα θα αλλάξει, αν αλλάξει ποτέ, στόχος θα ‘πρεπε να είναι να μάθουμε πως να περιηγηθούμε καλύτερα μέσα σε αυτό, προσφέροντας στα παιδιά τρόπους, ιδέες και λύσεις που ταιριάζουν καλύτερα σε εκείνα, και όχι σε όλους τους υπόλοιπους.