Τι συμβαίνει με τις μετεγγραφές φοιτητών στα πανεπιστήμια

Δικαιώθηκαν από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας δύο πανεπιστημιακά ιδρύματα και 115 καθηγητές καθώς έκρινε αντισυνταγματικό το νομοθετικό πλαίσιο του προηγούμενου έτους, σχετικά με τη διαδικασία μετεγγραφής φοιτητών.

Το ΣτΕ αποφάσισε ότι μετεγγραφές θα πρέπει να γίνονται με ανώτατο πλαφόν που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% για κάθε ακαδημαϊκό έτος. Το πλαφόν, θα καθορίζεται από τις Σχολές (και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10%) και θα αφορά μόνο δύο κατηγορίες φοιτητών: αυτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας και αυτών με ανυπέρβλητη οικονομική δυσχέρεια, ενώ δεν ισχύει κανένα άλλο κοινωνικό κριτήριο (πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, ορφανοί, κ.λπ.).

Όσον αφορά στις μετεγγραφές που ήδη έγιναν ακυρώνονται και οι φοιτητές επανεγγράφονται στις Σχολές που αρχικά εισήχθησαν, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τελευταίων πανελλαδικών εξετάσεων της σχολικής περιόδου 2013-2014.

Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος 4264/2014 και δύο αποφάσεις του υπουργού Παιδείας του περασμένου έτους, έδιναν τη δυνατότητα μετεγγραφής φοιτητών πολυτέκνων και τριτέκνων οικογενειών, ορφανών, τέκνων άγαμων μητέρων, κωφαλάλων, τυφλών, νεφροπαθών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, ατόμων που έχουν αναπηρία πάνω από 67%, τέκνων θυμάτων τρομοκρατίας, κ.λπ.

Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου αφού ερμήνευσε το άρθρο 16 του Συντάγματος που αφορά την Παιδεία, αναφέρει ότι κάθε εισαγόμενος φοιτητής στα Πανεπιστήμια «πρέπει, κατ΄ αρχήν να φοιτά στην Σχολή ή το Τμήμα όπου εισάγεται μέχρι την αποφοίτησή του».

Όμως, κατ' εξαίρεση ο νομοθέτης μπορεί «να θεσπίζει διατάξεις που επιτρέπουν τις μετεγγραφές εκείνων των φοιτητών οι οποίοι αδυνατούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στην Σχολή ή το Τμήμα, όπου έχουν εισαχθεί, λόγω προβλημάτων υγείας που αντιμετωπίζουν οι ίδιοι ή λόγω ανυπέρβλητης οικονομικής δυσχέρειας και ζητούν να μετεγγραφούν σε αντίστοιχη Σχολή ή Τμήμα Ανωτάτου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος που εδρεύει σε άλλη πόλη, όπου αποδεδειγμένα θα έχουν την αναγκαία για τη φοίτησή τους ιατρική ή οικονομική, κατά περίπτωση, υποστήριξη».

Στην συνέχεια στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ αναφέρεται ότι «χάριν προστασίας της εύρυθμης λειτουργίας και σεβασμού της πλήρους αυτοδιοικήσεως των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, το άρθρο 16 του Συντάγματος επιβάλλει στον νομοθέτη κατά τη θέσπιση των διατάξεων περί μετεγγραφών:

α) να προβλέπει ανώτατο όριο για τις καθ΄ έκαστο ακαδημαϊκό έτος επιτρεπόμενες μετεγγραφές, το οποίο ευλόγως δεν δύναται να υπερβαίνει -συνολικά για τα εξάμηνα σπουδών- ποσοστό 10% επί των κατά το ίδιο ακαδημαϊκό έτος εισαγομένων σε κάθε Σχολή ή Τμήμα υποδοχής και ,

β) να καθιστά τα όργανα των Σχολών και των Τμημάτων υποδοχής αποφασιστικώς αρμόδια για να εκτιμούν, με ειδικώς αιτιολογημένη κρίση και χωρίς υποχρέωση εξαντλήσεως του ως άνω ορίου, αν και σε ποιο βαθμό επιτρέπουν οι λειτουργικές δυνατότητες τους τη διενέργεια μετεγγραφών κατά το συγκεκριμένο ακαδημαϊκό έτος και ακολούθως να αποφασίζουν επί των σχετικών αιτήσεων των ενδιαφερομένων συνεκτιμώντας και την επίδοση εκάστου εξ αυτών στις σπουδές του».

Ακόμη, η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρει ότι με τη θέσπιση των διατάξεων για τις μετεγγραφές των φοιτητών, ο νομοθέτης «δεν τήρησε τις ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋπόθεσης που τίθενται από το άρθρο 16 του Συντάγματος, χάριν προστασίας της εύρυθμης λειτουργίας και σεβασμού της πλήρους αυτοδιοικήσεως των ΑΕΙ, αλλά επέβαλε στα ιδρύματα ουσιαστικώς απεριόριστες μετεγγραφές φοιτητών».

Κατά συνέπεια «οι διατάξεις αυτές είναι αντισυνταγματικές και ανεφάρμοστες, οι δε προσβαλλόμενες υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν για την εφαρμογή τους πρέπει να ακυρωθούν».

Η Ολομέλεια του ΣτΕ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι εκκρεμείς αιτήσεις για μετεγγραφή «στερούνται νομίμου ερείσματος» και ότι οι Σχολές ή τα Τμήματα όπου αυτοί εισήχθησαν, βάσει των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων του σχολικού έτους 2013-2014, οφείλουν να τους επανεγγράψουν εάν τυχόν έχουν ήδη προβεί σε διαγραφή βάσει των επίμαχων αποφάσεων του υπουργού Παιδείας που ακυρώθηκαν.

Υπενθυμίζεται ότι στο Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο είχαν προσφύγει, μέσω του δικηγόρου Δημήτρη Μέλισσα, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και 115 μέλη του Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού των Σχολών αυτών (καθηγητές).