Τι κάνεις όταν σε παρενοχλούν στη δουλειά σου;

Ένας τύπος, μεγάλος σε ηλικία, θέλει να παντρευτεί αλλά τον κατατρέχει ο φόβος της απιστίας - και υιοθετεί ένα κοριτσάκι 4 ετών  το οποίο ανατρέφει μακριά από τον κόσμο προκειμένου να παραμείνει αφελές και να το παντρευτεί όταν ενηλικιωθεί. Η Αγνή, όμως, εντελώς τυχαία ερωτεύεται έναν περαστικό - και την ερωτεύεται κι εκείνος. Είναι η υπόθεση του θεατρικού «Το σχολείο των γυναικών», του Μολιέρου, με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Μπέζο. Σε αμφιθέατρο μεγάλου πανεπιστημίου της Αθήνας φοιτήτριες και φοιτητές παρακολουθούσαν εργαστήριο της Women On Top και μια φοιτήτρια αναφέρθηκε στο έργο του Μολιέρου όταν η Πηνελόπη Θεοδωρακάκου ζήτησε από τις συμμετέχουσες και συμμετέχοντες να συζητήσουν για κάποια σειρά, ταινία, βιβλίο, ποίημα, οτιδήποτε, που αναδείκνυε στοιχεία και εκφράσεις της πατριαρχίας. Μια άλλη φοιτήτρια μίλησε για τη μουσική τραπ. «Προβληματίζομαι», είπε, «πώς σε κάποιες κοπέλες αρέσουν τραγούδια που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια, τις ίδιες, τις φίλες τους, σαν τρόπαια».

Info: Το πρόγραμμα We are with U: Ευαισθητοποίηση φοιτητριών/φοιτητών για την έμφυλη ισότητα στην εργασία, υλοποιείται από το Women on Top (συνιδρύτριες οι Στέλλα Κάσδαγλη και Πηνελόπη Θεοδωρακάκου), σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Γυναικών Πανεπιστημιακών (ΕΛΕΓΥΠ). Εργαστήρια πραγματοποιούνται και θα συνεχίσουν έως τον Μάρτιο του 2025 σε τουλάχιστον 12 πανεπιστήμια, με σκοπό όλες και όλοι να σχηματίσουν μια καλύτερη εικόνα για το πώς, σε κάθε στάδιο της επαγγελματικής τους ζωής, μπορούν να συμβάλουν στο να γίνει η αγορά εργασίας στην Ελλάδα πιο ισότιμη και συμπεριληπτική. Όσα ακολουθούν είναι κάποια από τα θέματα που συζητήθηκαν στη διάρκεια του εργαστηρίου.

Μερικές παραδοχές                                 

Μια φοιτήτρια παίρνει το λόγο και λέει πώς αν ένας άνδρας αναλάβει να προσέχει το παιδί, θεωρείται κάτι σαν babysitting. Το να προσέχει, όμως, η γυναίκα το παιδί θεωρείται αυτονόητο. Ένα από τα πολλά στερεότυπα, που δείχνουν ότι η ισότητα των φύλων βρίσκεται στα χαρτιά. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 24η θέση ανάμεσα στα 27 κράτη-μέλη στον Ευρωπαϊκό Δείκτη Ισότητας, που εξετάζει τη συμμετοχή των δύο φύλων σε υγεία, εκπαίδευση, χρήμα, εξουσία, χρόνο και εργασία. Σε νομικό πλαίσιο, ωστόσο, η χώρα μας βρίσκεται μέσα στις 12 χώρες με την καλύτερη νομοθεσία για την ισότητα. Σαν να λέμε, τυπικά είμαστε καλά, όχι όμως και ουσιαστικά.    

Μην αγγίζεις τη φουσκωμένη κοιλιά της εγκύου συναδέλφου σου

Είναι μια εικόνα που την έχουμε δει οι περισσότεροι, μπορεί να συνιστά, όμως, παραβίαση των προσωπικών ορίων της γυναίκας. Το ίδιο συμβαίνει και όταν πας πίσω από κάποια/ον συνάδελφο και του κάνεις μασάζ. «Απόφυγε να ακουμπάς άτομα στο περιβάλλον της εργασίας σου, αν δεν είσαι σίγουρος ότι συμφωνούν. Μια απρόσκλητη αγκαλιά, ένα “φιλικό” χτύπημα ή πιάσιμο, μπορεί να φέρουν σε δύσκολη θέση», λέει η Πηνελόπη Θεοδωρακάκου. Επίσης, απόφυγε ερωτήσεις, αστεία και σχόλια που αφορούν τη σεξουαλική ζωή, ζήτα συγγνώμη αν διαπιστώσεις ότι κάποιος/α ένιωσε άσχημα με κάτι που είπες.

Όταν ψάχνεις για δουλειά

Μην ξεχνάς ότι δεν σε επιλέγουν μόνο οι εργοδότες, επιλέγεις κι εσύ εκείνους: Δώσε προτεραιότητα σε αγγελίες που χρησιμοποιούν συμπεριληπτική γλώσσα. Παράδειγμα άμεσης διάκρισης προς αποφυγή: «Ζητείται κοπέλα, έως 30 ετών, εμφανίσιμη, για θέση ρεσεψιονίστ». Αν σου κάνουν κάποια ερώτηση που καταστρατηγεί την αρχή των ίσων ευκαιριών, π.χ. «Είσαι παντρεμένη; Σκοπεύεις να κάνεις παιδάκι;», προσπάθησε να μην απαντήσεις, αλλά αν νιώθεις ασφαλής να το κάνεις, πες κάτι όπως «δεν είμαι σίγουρη πώς σχετίζεται αυτό με τα προσόντα μου και την αξία που μπορώ να φέρω στον οργανισμό». Αν στη διαδικασία επιλογής έρθεις αντιμέτωπος/η με διακριτικές ή ακόμα και παρενοχλητικές συμπεριφορές, μπορείς να αναφέρεις το περιστατικό στην Επιθεώρηση Εργασία και στον Συνήγορο του Πολίτη.

Όταν ξεκινάς σε μια καινούργια θέση

Ζήτα να μάθεις για πολιτικές αναφοράς που ισχύουν στην εταιρεία για τυχόν περιστατικά βίας και παρενόχλησης – κάθε εταιρεία με περισσότερους από 20 εργαζόμενους/ες έχει την υποχρέωση να διαθέτει τέτοια γραπτή πολιτική.

Σεξισμός και στερεότυπα

Φράσεις όπως «Τι άντρας είσαι που κλαις» και «Αχ πάλι υστερία την έπιασε, περίοδο θα έχει», αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα σεξιστικής συμπεριφοράς. Αντίστοιχα, πεποιθήσεις όπως «Οι γυναίκες τα καταφέρνουν καλύτερα με τη φροντίδα», «Οι άνδρες δεν είναι καλοί στο να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, «Τα νέα παιδιά είναι κακομαθημένα», αποτελούν στερεότυπα, δηλαδή γενικευμένες πεποιθήσεις για άτομα ή ομάδες ατόμων.

Παρενόχληση και σεξουαλική παρενόχληση

Μειωτικά σχόλια που αφορούν το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ηλικία, την εθνικότητα, τη θρησκεία ή την αναπηρία ή απρεπή/προσβλητικά αστεία σε σχέση με κάποιο χαρακτηριστικό της ταυτότητας, αποτελούν παρενοχλητικές συμπεριφορές. Σεξουαλική παρενόχληση είναι οποιαδήποτε μορφή ανεπιθύμητης, λεκτικής, μη λεκτικής ή σωματικής συμπεριφοράς, η οποία έχει ως στόχο ή ως αποτέλεσμα την παραβίαση της αξιοπρέπειας ενός ατόμου. Παραδείγματα: Επίδειξη/μοίρασμα πορνογραφικών εικόνων, μονομερής αποστολή μηνυμάτων με σεξουαλικά υπονοούμενα, αφήγηση σεξουαλικών ανεκδότων, τσιμπήματα, σκόπιμη πρόκληση τριβής, πρόστυχες φράσεις, συνεχή ανεπιθύμητα αιτήματα για σύναψη σεξουαλικών σχέσεων, σεξουαλικός εκβιασμός κ.λπ.

Αν παρατηρήσεις κάποια διάκριση

Αν ποτέ γίνεις μάρτυρας ή ενημερωθείς για κάποιο περιστατικό διάκρισης ή παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, φρόντισε να προσφέρεις ηθική και έμπρακτη συμπαράσταση στο θύμα. Εφόσον είναι ασφαλές για εσένα και για το θύμα, εξήγησε με σαφήνεια στο άτομο που διέπραξε τη διάκριση ή την παρενόχληση ότι τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν είναι αποδεκτές. Αν τελικά το ίδιο το άτομο που θίχτηκε από τη διάκριση υποβάλει επίσημη αναφορά, δείξε έμπρακτα τη συμπαράστασή σου επιβεβαιώνοντας τη μαρτυρία του/της.

Τον οδηγό We are with U μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα www.womenontop.gr

Το έργο We are with U: Ευαισθητοποίηση Φοιτητών/τριών για Έμφυλη Ισότητα στην Εργασία υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος BUILD, με φορέα υλοποίησης το Women On Top και εταίρο την Ελληνική Εταιρεία Γυναικών Πανεπιστημιακών (ΕΛ.Ε.ΓΥ.Π.). Το BUILD συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή ‘Ενωση, μέσω του προγράμματος Citizens, Equality, Rights and Values (CERV), το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το Κέντρο Στήριξης ΜΚΟ Κύπρου με συνολικό ποσό επιχορήγησης €2,9 εκ. Συντονιστής του BUILD είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη (Ελλάδα) σε σύμπραξη με το Κέντρο Στήριξης ΜΚΟ (Κύπρος).