Παγκόσμια Ημέρα ατόμων με αναπηρία: Διχαστικές αντιλήψεις στη σύγχρονη Ελλάδα (;)

Τέλη 2019, ανυποψίαστοι γονείς – λίγους μήνες πριν την επέλαση του κορωνοϊού – έκλειναν ραντεβού για ενημερωτικές συναντήσεις σε ιδιωτικά σχολεία πανθομολογούμενης αναγνωρισιμότητας και φήμης προς αναζήτηση εκείνου του σχολείου που θα έκανε τικ σε όλα τα κουτάκια για το βλαστάρι τους που σε έναν χρόνο θα πήγαινε στην Α’ Δημοτικού.

Έτσι κάπως με οδήγησαν κι εμένα τα βήματά μου σε εκείνο το πολύ καλό σχολείο, με την πολύ καλή φήμη του να χάνεται – κυριολεκτικά – στο βάθος των χρόνων. Και βρέθηκα μαζί με άλλους γονείς σε μια ομάδα περίπου 10-15 ατόμων να μας ενημερώνει μια κυρία με εμφάνιση μεγαλομετόχου και ύφος περισπούδαστο για το σχολείο, την ιστορία του και τις επιδόσεις των παιδιών του στις … Πανελλήνιες! Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των ατόμων με αναπηρία έφερα πάλι στον νου εκείνη τη συνάντηση.

Θυμίζω, η συνάντηση αφορούσε 6χρονα που την επόμενη χρονιά θα φοιτούσαν στην Α’ Δημοτικού. Γιατί τι άλλο να ενδιαφέρει άραγε έναν γονιό ενόψει της έναρξης φοίτησης του παιδιού του στο Δημοτικό, εκτός από την απόδοση/επίδοσή του 12 χρόνια μετά, στις Πανελλήνιες Εξετάσεις;!

Μην τυχόν θα ήταν η επαφή του παιδιού με τις τέχνες ή με τη λογοτεχνία; Θα ήταν μήπως η γνωριμία του παιδιού με έννοιες όπως ο εθελοντισμός, η αλληλεγγύη ή η ενσυναίσθηση; Ή μήπως η διευκόλυνση της κοινωνικοποίησης ή ακόμη κι η καλλιέργεια δεξιοτήτων, όπως η απόλαυση ή η ψυχική ανθεκτικότητα;

Θου, Κύριε! Ο σκοπός είναι το αποτέλεσμα. Και ποιο είναι το αποτέλεσμα; Η επιτυχία στις Πανελλήνιες. Και ποια είναι η επιτυχία στις Πανελλήνιες; Το σκορ, ο βαθμός, το υψηλό ποσοστό, οι πρώτοι των πρώτων. Τι κι αν άλλα είναι εκείνα που αγαπάς, τι κι αν γι’ αλλού, γι’ αλλού ξεκίνησες…

Κι αφού λοιπόν η κυρία μας παρουσίασε τις επιτυχίες του σχολείου με ξέχειλη ελιτίστικη διάθεση, μας ενημέρωσε ότι τα παιδιά έπρεπε να περάσουν από μία αξιολόγηση προτού γίνουν δεκτά από το σχολείο.

Ένας γονέας ρώτησε τότε «Υπάρχει περίπτωση να μη γίνει κάποιο παιδί δεκτό;».

Η απάντηση ήρθε αυτόματα, πηγαία και με έναν άκρατο αυθορμητισμό από την «παρουσιάστρια» του σχολείου: «Όχι βέβαια. Όλα τα παιδιά δεκτά, εκτός αν είναι κάτι σοβαρό, πχ αν είναι τυφλό».

Το 2019 τα τυφλά παιδιά εξαιρούνταν από το σχολείο αυτό άμα τη εμφανίσει. Τι κι αν στα σχολικά μου χρόνια είχα έναν συμμαθητή και μια συμμαθήτρια με οπτική αναπηρία.

Σοκ μεγάλο. Και σιωπή. Μια σιωπή ανείπωτης ντροπής. Η ντροπή δεν ήταν δική της, ήταν δική μας, των γονέων, γιατί κανείς και καμία μας δεν μίλησε. Κι ακόμη κατηγορώ τον εαυτό μου που σιώπησα τότε απέναντι σε αυτή την ομολογία μισαναπηρισμού μέσα σε έναν ιστορικό χώρο παιδείας και αρετής.

Εκείνη την ημέρα έφυγα τρέχοντας από εκεί, με ένα βάρος στο στήθος και με μια έγνοια. Τα παιδιά μου να μείνουν μακριά από περιβάλλοντα που δίνουν χώρο σε διχαστικές αντιλήψεις.

Γιατί ωραίες είναι οι παγκόσμιες και οι ευρωπαϊκές ημέρες, όπως και τα συνθήματα για τις συμπεριληπτικές κοινωνίες. Αλλά η αλλαγή έρχεται όταν τα λόγια γίνονται πράξεις, στις οικογένειες και τα σχολεία. Εκεί είναι η μαγιά, εκεί και η μαγεία.