Το δούλεμα με την υπογεννητικότητα

Αν γεννιόταν ένα παιδί κάθε φορά που κάποιος εκπρόσωπος της πολιτείας, της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης, φορέων και συλλόγων εξήγγειλε ή απαιτούσε μέτρα, εξέφραζε την ανησυχία του ή πρότεινε εκστρατείες για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, η υπογεννητικότητα θα ήταν παρελθόν. Δυστυχώς έτσι δεν γεννιούνται παιδιά και η υπογεννητικότητα είναι εδώ για να γίνει ένα πεδίο το οποίο προσφέρεται για συμφέροντες λαϊκισμούς, βολικές καμπάνιες και πολύ, μα πάρα πολύ, διακυβερνητικό δούλεμα.

Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα

Ένα δούλεμα που ξεκινάει από την απόκρυψη μιας κομβικής πραγματικότητας: πολλοί άνθρωποι δεν κάνουν παιδιά γιατί απλώς δεν θέλουν να κάνουν παιδιά. Γιατί δεν θέλουν να μπουν στον κόπο και τις δυσκολίες, δεν έχουν καμία διάθεση να κάνουν τις θυσίες που απαιτεί μια εγκυμοσύνη και το μεγάλωμα ενός παιδιού και αφού το ταμπού του άκληρου ζευγαριού δεν υπάρχει πια πολύ απλά δεν κάνουν παιδιά. Και δεν θα κάνουν παιδιά όσα επιδόματα και όποιες πολιτικές κι αν εφαρμοστούν. Η απορρόφηση από τον εαυτό μας είναι μια δυτική ασθένεια και δεν φαίνεται να έχει θεραπεία. 

Μετά υπάρχουν τα ζευγάρια που έχουν ένα παιδί. Το έκαναν, το πέρασαν και δεν θέλουν να το ξανακάνουν. Τους αρκεί το ένα παιδί και δεν θέλουν να ξαναπεράσουν την ίδια διαδικασία για να αποκτήσουν εκείνοι δεύτερο παιδί και το παιδί τους αδερφάκι. Κι αυτοί δεν πρόκειται να αποκτήσουν δεύτερο παιδί ανεξαρτήτως «πολιτικών για την υπογεννητικότητα».

Είναι κι εκείνα τα ζευγάρια (ή γυναίκες μόνες τους) που αποφασίζουν ότι ήρθε η ώρα να κάνουν παιδί όταν είναι πια πολύ αργά. Παρασυρμένοι από την (ιδιαιτέρως επικερδή) ανοησία του «μπορείς να κάνεις ό, τι θέλεις όποτε θέλεις και είσαι έτοιμος ή έτοιμη» πολλοί συμπολίτες έρχονται αντιμέτωποι με την σκληρή πραγματικότητα της βιολογίας την οποία η επιστήμη μπορεί να αλλάξει λίγο αλλά όχι τελείως και όχι για όλους. Εδώ μια (πειστική) εκστρατεία που να εξηγεί ότι βιολογικά δεν μπορεί κανείς να κάνει παιδιά όποτε θέλει θα ήταν χρήσιμη αλλά και πάλι η απόλαυση μιας ζωής με λιγότερες ευθύνες είναι ένα πολύ δυνατό κίνητρο.

Οπότε μένουν οι άνθρωποι που δεν κάνουν παιδιά ή κάνουν μόνο ένα παιδί για «οικονομικούς λόγους» (δεν λέω «και επαγγελματικούς» γιατί και αυτοί οικονομικοί είναι για όσους δεν δουλεύουν από χόμπι αλλά επειδή πρέπει να ζήσουν). Κι από τους περισσότερους αυτούς ανθρώπους δεν λείπουν οι λίγες χιλιάδες που δίνει επίδομα το κράτος. Λείπουν πολύ περισσότερα που αν δεν σταματήσουν να λείπουν, παιδιά ή περισσότερα παιδιά δεν πρόκειται να κάνουν. Λείπουν αυτά που δεν περιλαμβάνονται σε καμία «πολιτική αντιμετώπισης της υπογεννητικότητας» παρότι είναι τα μόνα που μπορούν να την αντιμετωπίσουν.

Λείπει η παροχή υπηρεσιών που θα επιτρέπουν στους επίδοξους γονείς να μην βλέπουν το μεγάλωμα παιδιών (από οικονομικής απόψεως) σαν ένα Έβερεστ που με μεγάλη δυσκολία θα φτάσουν στην κορυφή του αλλά σαν ένα βουναλάκι που με κάποια προσπάθεια θα το καταφέρουν.

Από το μεγάλωμα ενός παιδιού δεν λείπουν λίγα χιλιάρικα. Λείπει η σιγουριά ότι θα υπάρχει ένας δημόσιος παιδικός σταθμός να το δεχτεί, η σιγουριά ότι θα υπάρχει ένα στοιχειωδώς αξιοπρεπές δημόσιο σχολείο να φοιτήσει στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού συστήματος που δεν αναγκάζει τους γονείς να δίνουν δεκάδες χιλιάδες ευρώ σε ιδιαίτερα και φροντιστήρια και κατευθύνει τα παιδιά ανάλογα με το ταλέντο και τις ικανότητες τους και δεν τα αφήνει φτερά στον άνεμο. Λείπει ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας που δεν θα τρομάζεις στην ιδέα ότι μπορεί να το χρειαστείς. Λείπει ακόμα (και όσοι είναι ήδη γονείς θα καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι αυτό) η δυνατότητα εύκολης απόκτησης ενός οικογενειακού αυτοκινήτου για οικογένειες από 4 άτομα και πάνω που σήμερα στην πιο φτηνή περίπτωση και την πιο γυμνή έκδοση ξεκινάει από τις 20.000.  

Με λίγα λόγια αυτό που λείπει από όσους θέλουν να γίνουν γονείς είναι η ασφάλεια και η σιγουριά που ένα σοβαρό κράτος θα έπρεπε να παρέχει στους πολίτες του. Λείπουν οι σοβαρές και αποτελεσματικές υπηρεσίες. Και είναι χοντρό δούλεμα η προσπάθεια να πειστούμε ότι η υπογεννητικότητα μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιδόματα και καμπάνιες (που ο μόνος τους πραγματικός σκοπός είναι οι αμοιβές αυτών που τις οργανώνουν). Είναι χοντρό δούλεμα να πλασάρεται η επιδοματική πολιτική ως κοινωνική πολιτική όταν η μόνη πραγματικά κοινωνική πολιτική είναι η παροχή σοβαρών, αξιόπιστων και αποτελεσματικών κρατικών υπηρεσιών. Και μπράβο της.