Μπούλινγκ: Και τι έγινε που «κι εμείς τα ίδια κάναμε παλιά»;

Η είδηση ήταν ότι μια παρέα 14χρονων μαθητών παρέσυρε έναν 12χρονο συμμαθητή τους να μπει σε ένα φρεάτιο για να πιάσει ένα πεντάευρο και τον παγίδευσαν εκεί. Το σχόλιο ακροατή ραδιοφώνου που την ακλούθησε ήταν ένα σχόλιο που σίγουρα έχετε ακούσει και πιθανόν να έχετε κάνει αρκετές φορές στο παρελθόν: «Σιγά, μια πλάκα ήταν. Κι εμείς παλιά κάναμε συνεχώς τέτοιες πλάκες». Για να είμαι ειλικρινής κι εγώ το έχω σκεφτεί αρκετές φορές το «σιγά, κι εμείς παλιά το κάναμε». Και κάθε φορά κάνω ένα μεγάλο λάθος.

H παλαιότητα μιας συνήθειας δεν της προσδίδει καμία απολύτως αξία. Από τη δουλεία μέχρι την υποχρεωτική προίκα, η ιστορία των ανθρώπων είναι γεμάτη από πράγματα που γίνονταν παλιά και που ευτυχώς έχουν πάψει να γίνονται. Παλιά οι άνθρωποι αφόδευαν όπου έβρισκαν, αλλά μετά επινόησαν την τουαλέτα. Το ότι παλιότερα ο ομαδικός χαβαλές σε βάρος κάποιου αδύνατου ήταν αποδεκτός δεν σημαίνει ότι δεν είναι πολύ καλύτερο που σιγά-σιγά παύει να είναι. Και το ότι όλο και λιγότεροι άνθρωποι αποδέχονται σιωπηλά τον ρόλο του θύματος μόνο κακό δεν το λες. 

«Μα δεν πάθαμε και τίποτα» είναι η συνήθης απάντηση μόνο που είμαι σίγουρος ότι η φωνή που ακούγεται ανήκει σχεδόν πάντα σε κάποιον που έκανε τις χοντρές πλάκες και όχι σε κάποιον που τις υφίστατο. Κι επειδή προφανώς δεν είναι όλες οι χοντρές πλάκες «μπούλινγκ», νομίζω ότι συχνά ξεχνάμε την ειδοποιό διαφορά: το να στήσουμε μια χοντρή πλάκα σε κάποιον από την παρέα στην οποία ισότιμα συνυπάρχουμε δεν είναι το ίδιο με το να στήσουμε μια χοντρή πλάκα σε βάρος κάποιου μικρότερου ή πιο αδύναμου.

Φυσικά και στο «κι εμείς τα κάναμε» και στο «δεν πάθαμε και τίποτα», ειδικά όταν αυτές οι φράσεις προέρχονται από γονείς, υπάρχει μια γνήσια ανησυχία: μήπως με τις συνεχείς αναφορές σε μπούλινγκ κινδυνεύουμε να κάνουμε τα παιδιά μας τόσο μαλθακά ώστε στην ενηλικίωση να δυσκολευτούν να προσαρμοστούν στο ανελέητο «μπούλινγκ» της πραγματικότητας;

Η ανησυχία είναι απολύτως θεμιτή αλλά ο καλύτερος τρόπος να την ξεπεράσουμε δεν είναι να αθωώσουμε κάθε βασανιστήριο αλλά να μπορέσουμε να ξεχωρίζουμε. Δυο παιδιά που μπορεί να πλακωθούν στο διάλλειμα δεν είναι σώνει και καλά «άλλο ένα ανησυχητικό κρούσμα ενδοσχολικής βίας», αλλά 5 παιδιά της ΣΤ’ δημοτικού που τραμπουκίζουν δυο της Γ’ είναι. Και το μόνο που μπορεί να σημαίνει η φράση «αυτό γινόταν και παλιά» είναι ότι ίσως ήρθε επιτέλους η ώρα να σταματήσει. Γιατί παλιά οι άνθρωποι ταξίδευαν με κάρα και δεν ξέρω αν έπαθαν κάτι επειδή ταξίδευαν με κάρα αλλά είμαι σίγουρος ότι είναι πολύ προτιμότερο να ταξιδεύεις με αυτοκίνητο, με τρένο ή με αεροπλάνο. Και μπράβο σου.