Άλογα - μινιατούρες: Τα χαρισματικά πλάσματα που απαλύνουν τον πόνο ασθενών

Τα άλογα μινιατούρες έχουν τις διαστάσεις ενός κανονικού μεγέθους αλόγου σε σμίκρυνση, δηλαδή μακριά λεπτά ποδαράκια, καλοσχηματισμένο πρόσωπο και λεπτό σώμα. Ως προς τον χαρακτήρα είναι τρυφερά, ήρεμα και δοτικά. Προσπαθούν πάντα να ευχαριστήσουν τον χειριστή τους και να κάνουν ό,τι τους ζητηθεί. Το Gentle Carousel Greece Therapy Miniature Horses είναι μια μη κερδοσκοπική εταιρεία στα χνάρια της αμερικάνικης ΜΚΟ, με σκοπό να ενδυναμώσει την ψυχολογία μικρών και μεγάλων ασθενών που βρίσκονται μακροχρόνια εγκλωβισμένοι σε νοσοκομεία και ιδρύματα – κυρίως στα ογκολογικά τμήματα.

Όταν, λοιπόν, η Gentle Carousel Greece Therapy Miniature Horses χτυπήσει την πόρτα και μπουν στο δωμάτιο των παιδιών τα αλογάκια, εκείνα ξεχνούν για λίγο τον πόνο. Θέλουν να σηκωθούν για μια βόλτα μαζί τους, να τα αγκαλιάσουν, να τα χτενίσουν ή ακόμα και να φάνε παρέα. Πολλές φορές τα άλογα αυτά έχουν καταφέρει να κάνουν τα παιδιά να χαμογελάσουν.

Η Μίνα Καραγιάννη σπούδασε interior design & architecture στη Γενεύη, στο Λονδίνο και στο Σαν Φραντσίσκο, κι αποφάσισε να ασχοληθεί με το Gentle Carousel Greece Therapy Miniature Horses εντελώς τυχαία. Μια σειρά από συγκυρίες συνέβαλαν ώστε να γνωρίσει διαδικτυακά το έργο που επιτελεί η εταιρεία. «Πάλεψα πολύ για να έρθουν αυτά τα χαρισματικά αλογάκια στην Ελλάδα. Από το 2013 που ήρθαν, φιλοξενούνται στο οικογενειακό μας κτήμα στη Ραφήνα, όπου τα φροντίζουμε και από όπου εξορμούν για τις επισκέψεις».

Η καταγωγή των αλόγων μινιατούρα

Τα άλογα μινιατούρες έχουν βέβαια, όπως μου λέει, ελληνικές ρίζες. «Στην προϊστορία τα άλογα εμφανίζονται σε ζωγραφιές σπηλαίων στο μέγεθος μιας μεγάλης αλεπούς και ονομάζονταν ιππάρια. Το πρώτο προϊστορικό αλογάκι/ιππάριο βρέθηκε στο Πικέρμι και ο 7 εκατοστών σκελετός του βρίσκεται στο μουσείο του Πικερμίου. Κάποτε όλα τα θηλαστικά της περιοχής μας περπάτησαν βόρεια. Τα ιππάρια πέρασαν στην Αμερική. Στη συνέχεια χωρίστηκαν οι ήπειροι και αυτά χάθηκαν από την ιστορία μέχρι τον περασμένο αιώνα, που βρέθηκε στην Αργεντινή ένα άγριο κοπάδι ιππαρίων. Αυτό το οικειοποιήθηκαν οι Αμερικάνοι και ονόμασαν τη ράτσα American Miniatures». Όταν επρόκειτο να έρθουν στην Ελλάδα τους έδωσαν ονόματα εμπνευσμένα από την «Οδύσσεια», καθώς το ταξίδι της επιστροφής ήταν δύσκολο.

Οι επισκέψεις των αλόγων στις δομές

Από την ημέρα που γεννιούνται τα αλογάκια αυτά συνοδεύουν τις μητέρες τους στα ιδρύματα και στα νοσοκομεία και εκπαιδεύονται να περπατούν σε διαφορετικά πατώματα, να εξοικειώνονται με ήχους, να μπαίνουν σε ασανσέρ, να μη λερώνουν όταν βρίσκονται σε επίσκεψη και να μην τρομάζουν. Ο χαρακτήρας τους παίζει σημαντικό ρόλο. Είναι πάντα ήρεμα και τρυφερά κι απολαμβάνουν τα παιδικά χέρια και τα χάδια. Τους αρέσει να ανακαλύπτουν τις μυρωδιές του καθενός, τις οποίες θυμούνται στις επαναλαμβανόμενες επισκέψεις.

Η προετοιμασία της επίσκεψης ξεκινάει από την προηγούμενη ημέρα. Τα δύο αλογάκια που θα πάρουν μαζί τους οι εθελοντές ξυρίζονται, πλένονται και στεγνώνουν με τα απαραίτητα προϊόντα, ώστε να μυρίζουν όμορφα. Καταλαβαίνουν ότι θα πάνε επίσκεψη και δείχνουν την ανυπομονησία τους. Όταν πλέον φορέσουν το θεραπευτικό jacket, φεύγουν για την επίσκεψη στον ασθενή με το ειδικό βανάκι μεταφοράς τους, το οποίο πρέπει να διαθέτει μαλακές επενδύσεις στα τοιχώματα και προστατευτικά για την ασφάλεια των αλόγων, κλιματισμό, ράμπα και ένα παχύ στρώμα ροκανιδιού. Για παν ενδεχόμενο, καλό είναι να υπάρχει επίσης ένας άδειο κουβάς, ένα μπιτόνι φρέσκο νερό, ένα δίχτυ άχυρο και το βαλιτσάκι περιποίησης.

Φτάνοντας στην επίσκεψη επικρατεί μεγάλη χαρά. Μικροί και μεγάλοι, ασθενείς, νοσηλευτές, διοικητικό προσωπικό, όλοι,μα όλοι, θα σπεύσουν να χαϊδέψουν τα άλογα και να ρωτήσουν γι’ αυτά. «Υπάρχουν δύο ειδών επισκέψεις. Η μία βασίζεται στην έκπληξη προσθέτοντας χαρά, χαμόγελα και λίγες ώρες που ο πόνος μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Η δεύτερη επίσκεψη έχει στόχους.

»Πρόκειται για προγραμματισμένες κι επαναλαμβανόμενες επισκέψεις κατά τις οποίες προσπαθούμε να πετύχουμε είτε μια κίνησηή πρόταση από το παιδί, είτε μια αντίδραση, να περπατήσει, να φάει κ.λπ. Μας περιμένουν πολλές φορές στα παράθυρα του ιδρύματος ή στην πόρτα. Είναι συγκινητική η αγάπη που δείχνουν στα άλογα. Οι επισκέψεις είναι για όλους στιγμές χαράς που θα ομορφύνουν την ημέρα, απαλύνοντας έστω και για λίγο τον πόνο. Είναι σίγουρο ότι οι συναντήσεις με τα άλογα θα είναι για τα παιδιά αντικείμενο πολύωρων συζητήσεων και ανάμνηση ζωής».

Η υγεία και η φροντίδα των αλόγων

Η υγεία των θεραπευτικών αλόγων είναι φυσικά η πιο σημαντική ευθύνη του ιδιοκτήτη. Απαραίτητη είναι η ιατρική παρακολούθηση του αλόγου από κτηνίατρο-ιππίατρο, ο οποίος ενημερώνει τα βιβλιάρια υγείας του, κάνει τον ετήσιο εμβολιασμό και την τρίμηνη αποπαρασίτωσή του, ελέγχοντας παράλληλα την τήρηση της καθαριότητας και της υγιούς διαβίωσης του αλόγου.

Όντας ιδιαίτερα ευαίσθητα, τα άλογα μπορούν εύκολα να παρουσιάσουν κολικούς που να χρίζουν άμεσης αντιμετώπισης, οπότε στις απαραίτητες προδιαγραφές εγκατάστασης περιλαμβάνονται οι κάμερες απομακρυσμένης παρακολούθησης. «Εδώ υπάρχει μία λεπτομερής έκθεση ευζωίας για τα συγκεκριμένα αλογάκια, την οποία ακολουθούμε κατά γράμμα. Προσέχουμε πολύ την ψυχολογία τους ώστε να μη στρεσάρονται και την υγεία τους. Φυσικά παρακολουθούνται ιατρικά – οπλές, δόντια κ.λπ. Είμαστε υπεύθυνη για τη ζωή τους στον κήπο μας, από άποψη καθαριότητας, τάξης, ωραρίων κ.ά. Τα αλογάκια είναι σαν μικρά παιδιά!»

Billy, ένα ιδιαίτερο αλογάκι

Ένα από τα αλογάκια που έχει ιδιαίτερη θέση στην καρδιά της είναι και ο Βilly, ένα μικρό πόνυ που βρήκε στο κέντρο της Αθήνας.«Τον Βilly τον συνάντησα τυχαία στην οδό Σαπφούς στην Καλλιθέα, τον Αύγουστο του 2011. Πήγα να παρκάρω μπροστά σε ένα μισογκρεμισμένο σπίτι και πίσω από τα κάγκελα διέκρινα μια τριχωτή μουσούδα, με μια φουντωτή ξανθιά φράντζα. Όταν βγήκα από το αυτοκίνητο κατάλαβα ότι αυτό δεν ήταν σκυλάκι, αλλά πόνυ. Από το μίνι μάρκετ μου είπαν ότι ήταν δύο χρόνια παρατημένο εκεί και ότι του έριχναν ξερά ψωμιά οι γείτονες. Μετά από κάποιους μήνες έρευνας κατάφερα να το αγοράσω από αυτόν που το είχε παρατήσει.

»Χρησιμοποιώντας το βανάκι της δουλειάς μου, το πήρα για να το χαρίσω σε έναν όμιλο στο Μαραθώνα, ώστε να ζήσει μια φυσιολογική αλογίσια ζωή. Δυστυχώς ο Βilly δεν ήταν επιθυμητός εκεί και τελικά τον έβαλα στον κήπο μας μέχρι να του βρω ένα νέο σπίτι. Και επειδή ουδέν μονιμότερο του προσωρινού, ο Billy είναι ακόμα μαζί μας, απολαμβάνει εδώ και 14 χρόνια φροντίδες και χάδια. Έχει και μια φιλενάδα τη Ζιζέλ –άλλο ένα δυστυχισμένο πόνυ που υιοθετήσαμε– και, για παρέα, τα 6 θεραπευτικά αλογάκια μινιατούρες που εξαιτίας του ανακαλύψαμε και φέραμε από τη Φλόριντα των Η.Π.Α».

Η Magic από την άλλη, είναι το μόνο εν ζωή ζώο στη λίστα των Times για τα πιο ηρωικά ζώα στην ιστορία της ανθρωπότητας. «Στη λίστα αυτή περιλαμβάνεται και ο δικός μας Βουκεφάλας, αλλά και ένα περιστέρι που στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μετέφερε μηνύματα των συμμάχων σταποδαράκια του. Η Magic έχει συμπαρασταθεί σε εκατοντάδες παιδιά και ενήλικες, χαρίζοντάς τους δύναμη και αισιοδοξία ενώ ο Billy και η Zizel έχουν παρουσιαστεί στο National Geographic ως δύο από τις πιο συγκινητικές διασώσεις ζώων παγκοσμίως».

Οι χώροι διαμονής των αλόγων

Ο χώρος που φιλοξενεί τα αλογάκια πρέπει να είναι ζεστός τον χειμώνα και δροσερός το καλοκαίρι, ασφαλείς, με καλό εξαερισμό, παροχή νερού και αποχέτευση. Πρέπει να υπάρχει κάθε μέρα φρέσκο ροκανίδι από ξυλεία χωρίς χημικά συντηρητικά για να ξαπλώνουν και σε μέγεθος συγκεκριμένο, γιατί αν είναι πολύ λεπτό η σκόνη μπαίνει στα ρουθούνια τους και την αναπνέουν, κι αν είναι πολύ χοντροκομμένο το μασουλάνε και συχνά το καταπίνουν. Ο εξωτερικός χώρος πρέπει να διαθέτει μικρή στρογγυλή αρένα-round pen-carousel με άμμο θαλάσσης, για την καθημερινή τους άσκηση. Απαραίτητα είναι το παιχνίδι, η ξεκούραση, η εκπαίδευση, αλλά και η χαλάρωση στον ήλιο. Όταν βρίσκονται όλα μαζί, χαίρονται το ένα το άλλο και δημιουργούν την ιεραρχία και τις φιλίες τους όπως κάθε κοινωνικό ον.

Τα αλογάκια ασκούνται καθημερινά στη στρογγυλή αρένα για 15-20 λεπτά, είτε ανά δύο είτε περισσότερα μαζί. Βγαίνουν στον εξωτερικό χώρο πρωί και απόγευμα, ανάλογα με τη διάρκεια της ηλιοφάνειας και της εποχής. Εξασκούνται καθημερινά ένα ένα ανεβαίνοντας χαμηλές σκάλες, βαδίζοντας σε διαφορετικά δάπεδα, ακούγοντας δυνατούς και ξαφνικούς θορύβους, αγγίζοντας τα με διάφορες υφές και αντικείμενα και υπακούοντας εντολές μόνο με φωνητικά προστάγματα. «Υπάρχουν δύο σχολές εκπαίδευσης των αλόγων. Η πρώτη σχετίζεται με την επιβράβευση μέσω του φαγητού και η δεύτερη με την επιβράβευση με ένα μονάχα χάδι και έναν καλό λόγο. Εμείς εφαρμόζουμε τον τρόπο της δεύτερης σχολής, καθώς πιστεύουμε ότι τα αλογάκια πρέπει να κατανοούν τηχαρά που προσφέρουν με ευχαρίστηση και όχι ώστε να κερδίσουν κάτι που τρώγεται. Όταν όμως, γυρνούν στο αυτοκίνητο, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση κάποιας επίσκεψης, έχουν μία γενναία επιβράβευση από φρούτα η ειδικές για άλογα καραμέλες».

Η πλήρης ομάδα για μια επίσκεψη με δύο από τα αλογάκια της Gentle Carousel Greece Therapy Miniature Horses αποτελείται από δύο χειριστές και δύο συνοδούς εθελοντές που προστατεύουν τα αλογάκια από το πλήθος. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει η Μίνα Καραγιάννη, η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν είναι η οικονομική κάλυψη των αναγκών των αλόγων και του προγράμματος. «Οι εθελοντές είναι μετρημένοι στα δάχτυλα. Το λεγόμενο pet therapy έχει παγκοσμίως πολύ θετικά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν σχετικές έρευνες. Θα ήταν πολύ βοηθητικό να μπορούσε το πρόγραμμά μας να ενταχθεί στις μελέτες των φοιτητών της Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο. Είναι σίγουρο ότι με τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να βελτιωθούν πολλά. Προσωπικά έχω ζήσει,σε κάποιες περιπτώσεις απίστευτες, μικρά θαύματα».