Ελλαδα

Πώς θα μπει «φρένο» στη βία ανηλίκων - Το σχέδιο για τον «αφοπλισμό» τους

Το κουμπί κινδύνου του Safe Youth και οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα

Τόνια Ζαραβέλα
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Βία ανηλίκων: Πώς θα λειτουργεί στο Safe Youth - Ποια μέτρα προωθούνται για την επιχείρηση «Ολικού Αφοπλισμού»

Ένα κουμπί πανικού, ή καλύτερα ένα κουμπί για την ασφάλεια των παιδιών, αναμένεται να τεθεί σύντομα σε λειτουργία. Μέσω του Safe Youth επιχειρείται να δοθεί μία «πρώτη μάχη» για το μέγιστο ζήτημα της βίας μεταξύ ανηλίκων και της παραβατικότητας, που μοιάζει να γιγαντώνεται μετά και τα τελευταία περιστατικά σε Γλυφάδα, Ερμιόνη και Θεσσαλονίκη.

Το Safe Youth είχε εξαγγελθεί από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήδη από τον Μάιο για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων, την ίδια περίπου περίοδο που άρχισε να λειτουργεί η εφαρμογή Stop Bullying, όπου μαθητές και γονείς μπορούν να προχωρήσουν στην καταγγελία περιστατικών σχολικού εκφοβισμού. Οι αρχικές εκτιμήσεις, ότι το «panic button για τους ανήλικους» θα μπορούσε να τεθεί στη διάθεσή τους από την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, δεν επιβεβαιώθηκαν και πλέον οι ανακοινώσεις για τη λειτουργία του αναμένεται να γίνουν «σύντομα», την ώρα που τα νέα περιστατικά πιέζουν την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς. Ήδη, ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για «ανάγκη παρέμβασης σε ευρωπαϊκό επίπεδο», με την κυβέρνηση να στοχεύει στην πολυεπίπεδη αντιμετώπιση ενός ζητήματος που έχει βαθιές ρίζες, ποικίλα χαρακτηριστικά και απαιτεί συνέργειες που δεν είναι πάντα εύκολες.

Στο Υπουργικό Συμβούλιο της Δευτέρας (30.9), το ζήτημα της βίας ανηλίκων αποτέλεσε κεντρικό θέμα συζήτησης, με το Υπουργείο Δικαιοσύνης να παρουσιάζει «στοχευμένες αλλαγές» για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι ήδη έχει δείξει «τα καλά αντανακλαστικά της». Την ίδια ώρα, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, έκανε λόγο για αύξηση των συλλήψεων ανηλίκων – κατά 46% το 2024. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το Υπουργείο αναμένεται να προχωρήσει στην «ενίσχυση των δυνάμεων ήπιας αστυνόμευσης» για να προλάβει περιστατικά βίας με ανήλικους πρωταγωνιστές.

© Unsplash / David Clarke

Τι δείχνουν οι αριθμοί για τη βία μεταξύ ανηλίκων

Η Αττική, η Θεσσαλονίκη, η Κρήτη και η Θεσσαλία κρατούν τα σκήπτρα των περιστατικών βίας μεταξύ ανηλίκων, όπως έγραψε πριν από λίγες ημέρες η ATHENS VOICE, έχοντας στη διάθεσή της στατιστικά στοιχεία για τα περιστατικά.

Συγκεκριμένα, στην Αττική, οι περιοχές στα Βόρεια Προάστια που αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το Μαρούσι και η Κηφισιά. Στο κέντρο, ο Κολωνός και η Κυψέλη, ενώ στα νότια ο Υμηττός, η Δάφνη, η Ηλιούπολη, ο Άλιμος και η Γλυφάδα. Σε ολόκληρη τη χώρα, κατεγράφησαν το πρώτο 8μηνο του 2023 συνολικά 4.875 περιστατικά, όταν την αντίστοιχη περίοδο του 2024 έχουν καταγραφεί 7.180. Ως προς τους ανήλικους που συνελήφθησαν με το αδίκημα της πρόκλησης σωματικών βλαβών, το πρώτο 8μηνο του 2023 είχαν συλληφθεί 383, ενώ φέτος, την ίδια περίοδο συνελήφθησαν 666. Σε ό,τι αφορά τα περιστατικά που σχετίζονται με βιασμούς, διακίνηση υλικού πορνογραφίας και γενικότερα γενετήσιες πράξεις, το πρώτο 8μηνο του 2023 συνελήφθησαν 49, ενώ την αντίστοιχη περίοδο φέτος, συνελήφθησαν 93 ανήλικοι.

Στο κομμάτι του σχολικού εκφοβισμού και των καταγγελιών στην επίσημη πλατφόρμα «Stop Bullying» του Υπουργείου Παιδείας, μέσα στις πρώτες ημέρες του νέου σχολικού έτους (έως τις 19 Σεπτεμβρίου) έγιναν 27 καταγγελίες: 12 από γονείς και 15 από μαθητές. Συνολικά έχουν γίνει 407 αναφορές. Η απαγόρευση χρήσης κινητών στο σχολείο φαίνεται ότι έχει φέρει νέο κύμα βίας στα σχολεία, με πρωταγωνιστές μεν τους μαθητές, αλλά με θύματα καθηγητές και διευθυντές. Σε πολλά από τα περιστατικά που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, γονείς στρέφονται κατά των εκπαιδευτικών, κάνοντας λόγο για εξάντληση της αυστηρότητάς τους. Μέχρι σήμερα (1.10) έχουν δοθεί 813 αποβολές, με το Υπουργείο Παιδείας να εκφράζει την ικανοποίησή του ότι «το μέτρο λειτουργεί».

Επιχείρηση «Ολικού Αφοπλισμού»

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης σε συνεργασία με τον Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προχωρούν στη διάρθρωση της «επιχείρησης ολικού αφοπλισμού», προχωρώντας στην υιοθέτηση μέτρων αποτροπής της βίας των ανηλίκων, τα οποία θα στείλουν το μήνυμα – όπως επιδιώκεται – ότι καμία πράξη δεν θα μείνει ατιμώρητη. Τα μέτρα αυτά δεν αφορούν μόνο τα παιδιά, αλλά και τους γονείς και κηδεμόνες τους, ενώ ιδιαίτερα αυστηρό θα είναι το πλαίσιο για την οπλοκατοχή.

Μεταξύ άλλων, αυστηροποιείται το πλαίσιο για την παραμέληση παιδιών, με αύξηση των προβλεπόμενων ποινών για το αδίκηµα της πληµµελούς γονικής εποπτείας. Συγκεκριμένα, προτείνεται η ποινή φυλάκισης να αυξηθεί και να είναι τουλάχιστον ένα έτος, ενώ θα προβλέπεται και ελάχιστη χρηµατική ποινή 5.000 ευρώ στην περίπτωση που η πράξη του ανηλίκου ενέχει στοιχεία βίας ή στρέφεται κατά ανήλικου θύµατος. Τις προηγούμενες ημέρες υπήρχε έντονη φημολογία για μείωση του ορίου αναμόρφωσης από τα 15 στα 14 έτη, κάτι που τελικά δεν τίθεται – ακόμη – στο τραπέζι των αποφάσεων. Όμως, αναμένεται να παρουσιαστούν μία σειρά από αναμορφωτικά μέτρα για ανήλικους 12 έως και 15 ετών που έχουν παραβατική συμπεριφορά.  

Παράλληλα, η κυβέρνηση στρέφεται προς την αύξηση του ελάχιστου ορίου ποινής για την οπλοκατοχή - ιδίως πυροβόλων όπλων, πυροµαχικών και λοιπών. Ανάμεσα στις διατάξεις που προωθούνται είναι και εκείνη της αναβάθμισης σε κακούργημα της οπλοφορίας με πυροβόλα όπλα.  

Πώς θα λειτουργεί η εφαρμογή Safe Youth

Το κατέβασμα της εφαρμογής Safe Youth θα είναι πολύ εύκολο, και θα γίνεται όπως με κάθε άλλη εφαρμογή και θα απευθύνεται σε τρεις ηλικιακές ομάδες: 12 έως 15 ετών, 15 έως 18 ετών και 18 και άνω.

Στην εφαρμογή θα υποβάλλονται ανώνυμες και επώνυμες καταγγελίες, ενώ βασικό σκέλος θα είναι με το κουμπί άμεσης ειδοποίησης των αρχών, όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι που θέτουν τη ζωή του ανήλικου σε κίνδυνο. Στο ίδιο app θα υπάρχει ενημερωτικό υλικό τόσο προς γονείς, όσο και προς τους ίδιους τους μαθητές.  Οι ανήλικοι θα μπορούν εύκολα να επικοινωνήσουν με την άμεση δράση, αλλά και το αίτημα για εγκατάσταση του Emergency Button, για τη χρήση του οποίου απαιτείται το παιδί να έχει δηλώσει προσωπικά στοιχεία και τη διεύθυνσή του.

Τα παιδιά θα πρέπει να απαντήσουν σε δύο ερωτήσεις πριν ενεργοποιηθεί το κουμπί κινδύνου: το πού βρίσκονται και το είδος του κινδύνου που αντιμετωπίζουν.

To Safe Youth δεν αποκλείεται να τεθεί σε εφαρμογή ακόμη και μέσα στην επόμενη εβδομάδα.