Το κινητό στην τσάντα

Όταν δεν υπήρχαν διαδραστικοί πίνακες στα σχολεία, το κινητό τηλέφωνο ήταν μια κάποια λύση. Αν το μάθημα γίνονταν σε αίθουσα που δεν διέθετε PC και προτζέκτορα, μπορούσε ο δάσκαλος να ζητήσει από τους μαθητές να ανοίξουν τα κινητά τους τηλέφωνα και να μπουν σε κάποια συγκεκριμένη εκπαιδευτική ιστοσελίδα. Για να παρακολουθήσουν κάποιο πείραμα, να δουν μια φωτογραφία, έναν χάρτη, ένα ιστόγραμμα, κάποια στιγμιότυπα και, γενικώς, να πάρουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικές με το αντικείμενο του μαθήματος.

Συχνά, στο τέλος της ώρας, οι καθηγητές δίνουν στα παιδιά ηλεκτρονικές διευθύνσεις από τις οποίες μπορούν να αντλήσουν χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό. Σήμερα, με τους διαδραστικούς πίνακες σε κάθε σχολική αίθουσα, μια πραγματική επανάσταση για τα ελληνικά δεδομένα, η χρήση του κινητού στο σχολείο δεν έχει καμία εκπαιδευτική χρησιμότητα. Συνεπώς, ποτέ στο σχολείο μας δεν ευδοκιμούσε η τεχνοφοβία – διότι ακούστηκε και αυτό. Ευδοκιμούσε όμως η ασυδοσία.

Αν ο δάσκαλος ήταν αδιάφορος ή τόσο συνεπαρμένος με το μάθημά του που δεν πρόσεχε τι γίνονταν από κάτω, ήταν πιθανό να τον παρακολουθούσαν «αναγκαστικά» τα πρώτα θρανία και όλοι οι άλλοι να έπαιζαν με τα κινητά τους. Αλλά και «παρών» να ήταν ο δάσκαλος, ήταν υποχρεωμένος να διακόπτει συχνά το μάθημα και να ζητά από τους μαθητές να βάλουν τα κινητά στην τσάντα ή, τέλος πάντων, να τα κλείσουν και να προσέξουν στον πίνακα. Τώρα, τη δουλειά αυτή αναλαμβάνει ο νόμος. Που όχι μόνο απαγορεύει τη χρήση κινητού στο σχολείο, αλλά και την τιμωρεί με την ποινή της αποβολής. Και είναι 7 απουσίες που, σύμφωνα με μια άλλη νέα διάταξη, δεν σβήνονται στο τέλος της χρονιάς από τον ευεπίφορο στην επιείκεια σύλλογο των διδασκόντων. 

Και για να σας προλάβω: όχι, συνήθως δεν έφταιγε ο δάσκαλος που τα παιδιά τον αγνοούσαν. Πολλοί μαθητές και πολλές μαθήτριες, ειδικά στο δημόσιο σχολείο, πηγαίνουν μόνο γιατί το επιβάλλει ο νόμος. Αν καταργούνταν οι απουσίες, οι μισοί τουλάχιστον δεν θα πάταγαν ποτέ για μια ολόκληρη σχολική χρονιά. Ούτε στις γιορτές ούτε στις εκδρομές. Υπάρχει μια διάχυτη απέχθεια για το σχολείο στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, κυρίως στο λύκειο. Το φροντιστήριο είναι πια καθολικό και καλύπτει πλήρως τις μαθησιακές ανάγκες στα μαθήματα που ενδιαφέρουν τον καθένα. Τα υπόλοιπα μαθήματα είναι σαν να μην υπάρχουν. Όσο ελκυστική κι αν είναι η διδασκαλία. Αυτή είναι η κατάσταση δυστυχώς, και είναι μια «κατάκτηση» της Μεταπολίτευσης.

Αλλά δεν είναι μόνο η απόσπαση προσοχής κατά τη διάρκεια του μαθήματος για την οποία ενοχοποιούνται τα κινητά τηλέφωνα. Είναι και η ενδοσχολική χρήση για bullying μέσω βιντεοσκόπησης – την ώρα του μαθήματος, στο διάλειμμα, στο κενό, ακόμα και στην τουαλέτα. Η δύναμη της εικόνας γίνεται συχνά εργαλείο ψυχολογικής βίας, ακόμα και από παιδιά σε παιδιά. Με θύματα τους πιο αδύναμους, αλλά όχι μόνο. Κυρίως τα κορίτσια. Και κάπως το σχολείο και η Πολιτεία θα πρέπει να τους προστατεύσουν όλους, θύματα και θύτες. Nα καταλάβουμε κάποια στιγμή στη χώρα αυτή ότι δεν απαγορεύεται το «απαγορεύεται». Ειδικά όταν έχουμε να κάνουμε με παιδιά.

Η χρήση του κινητού λειτουργεί ως δεκανίκι. Έχει φτάσει να καλύπτει ψυχολογικές ανάγκες, να λειτουργεί παιδαγωγικά, να αντικαθιστά την προσωπική επαφή και, δυστυχώς, να απομονώνει, να απομακρύνει, να εξατομικεύει την καθημερινότητα.

Φυσικά υπάρχει και ο αντίλογος. Τα σημερινά παιδιά του σχολείου γεννήθηκαν σε έναν ψηφιακό κόσμο, η χρήση των smartphones τούς δίνει τεράστιες δυνατότητες ψυχαγωγίας και κυρίως επικοινωνίας (;), οι κανόνες και οι απαγορεύσεις έχουν υποχωρήσει αισθητά, τόσο στο σπίτι όσο και στο σχολείο και, το χειρότερο, τα περισσότερα σχολικά μαθήματα τους είναι αδιάφορα. Η χρήση του κινητού λειτουργεί ως δεκανίκι. Έχει φτάσει να καλύπτει ψυχολογικές ανάγκες, να λειτουργεί παιδαγωγικά (θετικά ή αρνητικά είναι μια άλλη ιστορία), να αντικαθιστά την προσωπική επαφή και, δυστυχώς, να απομονώνει, να απομακρύνει, να εξατομικεύει την καθημερινότητα. Ειδικά σε έναν χώρο όπως το σχολείο, χώρο μάθησης, αλλά και κοινωνικοποίησης. Συνεπώς, όσο κι αν πρόκειται για απαγόρευση και τιμωρία, έχουμε υποχρέωση ως Πολιτεία και ως εκπαιδευτικό σύστημα να βάλουμε τουλάχιστον ένα φρένο στην απομόνωση. Έστω από τις 8 π.μ. μέχρι τις 2 μ.μ.

Η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας δεν αφήνει περιθώρια μη εφαρμογής των κείμενων διατάξεων. Δεν δίνει περίοδο προσαρμογής ούτε ευκαιρία επιεικούς αντιμετώπισης εκ μέρους των διδασκόντων. Δεν αφήνει ούτε δίνει έδαφος σε κακομαθημένους γονείς να μπουκάρουν στα σχολεία για να επιβάλουν το «δίκιο» τους. Η αποβολή σημαίνει 7 απουσίες που δεν σβήνονται. Και αυτός είναι ο λόγος που, παρ’ όλη τη συζήτηση που άνοιξε στα ΜΜΕ και μια κάποια δυσφορία που πήγε, τεχνηέντως, να καλλιεργηθεί, παιδιά και εκπαιδευτικοί αποδέχτηκαν το μέτρο και το εφαρμόζουν. Όταν ο νόμος είναι προς όφελος όλων και οι αρμόδιοι τον εφαρμόζουν με τις ανάλογες συνέπειες, γίνεται αποδεκτός.

Η απαγόρευση της χρήσης του κινητού στο σχολείο με ταυτόχρονη λειτουργία του διαδραστικού πίνακα μπορεί να αναθερμάνει το ενδιαφέρον των μαθητών για τη σχολική ζωή. Να ενδυναμώσει την επικοινωνία τόσο μεταξύ τους όσο και με τους δασκάλους τους, να αυξήσει το ενδιαφέρον για το περιεχόμενο των μαθημάτων, να κάνει ελκυστικότερη την κοινή ζωή στον ίδιο χώρο για 6 τουλάχιστον ώρες. Να σπάσει τον ατομισμό και την απομόνωση, να δώσει χώρο για νέες, μεγαλύτερες παρέες και άλλες συζητήσεις στο διάλειμμα. Αλλά και να κάνει συνείδηση σε όλους ότι, ακόμα και στο ελληνικό, χαλαρό σχολείο, υπάρχουν κανόνες που εφαρμόζονται το 2024. Κανόνες και συνέπειες στην πράξη. Αν ο Πιερρακάκης το καταφέρει, η κοινωνία θα του είναι υπόχρεη.