Φωτιά στην Αττική: Κρίσεις, ασφάλεια και συλλογικές συνειδήσεις

Δεν ξέρω πόσο ασφαλής μπορεί να αισθάνεται πλέον, κάποιος που κατοικεί κοντά σε δάσος. Δεν είμαι καθόλου σίγουρος επίσης, αν οι εναπομείναντες πράσινοι «παράδεισοι» της Βορειανατολικής Αττικής είναι τόσο γοητευτικοί πια, για την προσέλκυση νέων κατοίκων στο μέλλον.

Αλλά μετά την πρόσφατη καταστροφή που επέφερε η πύρινη λαίλαπα της φωτιάς στην Αττική έχω κι άλλες απορίες. Όπως για παράδειγμα, ένα σχέδιο προστασίας δεν είχε ο δήμος για το κλειστό γυμναστήριο της Νέας Πεντέλης; Και πόσα οικόπεδα δεν είχαν καθαριστεί; Επίσης, η τοπική αυτοδιοίκηση ποιες περιοχές έχει στην αρμοδιότητά της για επιτήρηση σε όλο την έκταση των τριάντα χιλιομέτρων που η φωτιά έκαιγε για δύο μέρες; Έχουν τέλος, εντοπιστεί τα επικίνδυνα σημεία του δικτύου του ΔΕΔΔΗΕ που μπορεί να προκαλέσουν φωτιά;

Είναι βέβαιο ότι στα επόμενα χρόνια οι κρίσεις θα πολλαπλασιάζονται. Είτε πρόκειται για φυσικές καταστροφές είτε για χρεοκοπίες είτε για πολέμους και κοινωνικές αναταραχές. Είναι μάλλον αφελές να θεωρούμε ότι αυτές οι δυτικές δημοκρατίες μπορούν από μόνες τους να προστατεύσουν την προσωπική μας ασφάλεια και την ιδιωτική μας περιουσία. Είναι σχεδόν βλακώδες να θεωρούμε ότι οι κυβερνήσεις, ακόμα και οι πιο οργανωμένες, μπορούν να ασχοληθούν ξεχωριστά με τον καθένα μας, ως «προστάτες» της ακεραιότητάς μας και της ιδιοκτησίας μας.

Είναι καιρός πια, να αντιληφθούμε ότι η απρόσωπη σχέση μας με την κεντρική εξουσία ή την τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι αρκετή. Δεν μπορούμε πλέον, να συνεχίζουμε με την ψευδαίσθηση ότι μπορούμε να «ιδιωτεύουμε» δήθεν ασφαλείς, επειδή θα σπεύσει κάποια δήθεν υπεύθυνη δύναμη προστασίας να μας σώσει, όταν η κρίση θα εξελίσσεται δίπλα μας.

Τι πρέπει να γίνει; Να κατανοήσουμε ότι η συνειδητοποίηση της αξίας της κοινότητας, της συλλογικής ζωής και του εγγύτερου περιβάλλοντος ως μέρους του συλλογικού πλούτου είναι απαραίτητη προυπόθεση για την ασφάλειά μας.

Τι πρέπει να κάνουμε; Να συνομολογήσουμε σε μία «κοινή συνύπαρξη» αναγνωρίζοντας τον «κοινό κίνδυνο» ξεκινώντας πρώτα από την αναβάθμιση και την προστασία του δημόσιου χώρου στον οποίο ζούμε και απολαμβάνουμε. Εν προκειμένω για το δάσος, ας θεωρήσουμε πρώτα ότι δεν είναι ντεκόρ για το σπίτι μας αλλά καθημερινό βίωμα. Και κατ΄επέκταση συλλογικός πλούτος μέρισμα του οποίου έχουμε κι εμείς.

Σε πολλές περιπτώσεις, ξέρω ότι αναπτύσσονται πρωτοβουλίες από κοινότητες που δραστηριοποιούνται αποτελεσματικά εντός των δήμων η των περιφερειών. Θα έπρεπε όμως, τέτοιες κινήσεις να γίνουν συνήθεια ή και θεσμική υποχρέωση σε όλη την χώρα με νομοθετική πρόβλεψη. Ακόμα και με κίνητρα που η πολιτεία θα παρείχε στους πολίτες για να δρουν συλλογικά εν όψει της προστασίας από επικείμενες κρίσεις.

Όσο για την κρατική μέριμνα, εκτός από την άρτια και τεχνική οργάνωση, η θεσμική πρόβλεψη προστασίας των πολιτών και των περιουσιών τους είναι απαραίτητη. Πολλές αναγκαίες αποφάσεις είναι γνωστές αλλά καθυστερούν: Υποχρεωτική ιδιωτική ασφάλεια για όλα τα σπίτια της χώρας, πρώτα για όσα βρίσκονται σε δασικές εκτάσεις. Υποχρεωτικό σύστημα πυρόσβεσης ελεγχόμενο από τους δήμους. Πρόστιμα σε ιδιώτες και σε δήμους που δεν καθαρίζουν οικόπεδα.

Σε μία χώρα μπορείς να «ιδιωτεύεις» και να ζεις «άναρχα» και με ψευδαισθήσεις ασφάλειας. Αλλά αναλαμβάνεις το ρίσκο της «ελευθεριότητας» που μπορεί να σου στοιχίσει και την ζωή. 

Οι κρίσεις προλαμβάνονται η αντιμετωπίζονται πάντα συλλογικά. Με το οργανωμένο κράτος, την αποτελεσματική τοπική αυτοδιοίκηση, τις υπεύθυνες κοινωνίες και την συνείδηση των πολιτών.

Το μέλλον επιβάλλει περισσότερο συλλογικό βίο για την ασφάλειά μας. Και μεγαλύτερη αξία στον συλλογικό πλούτο που μπορούμε να αξιοποιήσουμε ή να αναγνωρίσουμε γύρω μας.

Αυτή η νεοελληνική ψευδαίσθηση της «ευημερούσας ιδιωτικότητας» θα αποβεί καταστροφική για όλους μας. Μπορεί πρόσκαιρα, να εξυπηρετεί τον πελατειασμό του πολιτικού συστήματος – «διαίρει και εξάρτησε…»- αλλά πολλές φορές, είναι μοιραία για την περιουσία και την ζωή μας.