Ελευσίνα: Αναδιαμόρφωση της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου και ανάδειξη του πέρατος της Ιεράς Οδού

Tο υπουργείο Πολιτισμού προχωρά στην αναδιαμόρφωση της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας και στην ανάδειξη του πέρατος της Ιεράς Οδού, ως τμήμα του ευρύτερου έργου που εκτελείται από το ΥΠΠΟ, για την αναβάθμιση των υποδομών και τη βελτίωση της λειτουργικότητας του αρχαιολογικού χώρου.

Όπως αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια της αποκάλυψης του ίχνους της Ιεράς Οδού και καταλοίπων αρχαίων κτιρίων, τροποποιήθηκε η χωροθέτηση η οποία είχε μελετηθεί για την κατασκευή του νέου κτιρίου εισόδου. Μετά την τροποποίηση αναδεικνύεται το νέο τμήμα της Ιεράς Οδού αλλά και διατηρούνται οι αποκαλυφθέντες τοίχοι, του όμορου κτιρίου των υστερορωμαϊκών χρόνων.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας, εκτελείται ένα σύνθετο έργο που περιλαμβάνει την αναδιαμόρφωση της εισόδου, τη σύνδεσή του με την πλατεία Ηρώων, τη δημιουργία νέας διαδρομής για ΑμεΑ, τη συνολική βελτίωση υποδομών και υπηρεσιών προς τους επισκέπτες, με στόχο ο χώρος να καταστεί προσβάσιμος, κατανοητός και ευανάγνωστος, και συγχρόνως να συνδέεται λειτουργικά με τον περιβάλλοντα αστικό ιστό. Σε αυτοψία μας στον αρχαιολογικό χώρο, εξετάσαμε την εξέλιξη του έργου στερέωσης και ανάδειξης του Πεισιστράτειου Τείχους, το οποίο αποτελεί ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα δείγματα οχυρωματικών κατασκευών, από μη ψημένους πλίνθους. Όσον αφορά στη διαμόρφωση της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας και στην ανάδειξη του πέρατος της Ιεράς Οδού, διαπιστώθηκε η αναγκαιότητα ανασχεδιασμού της εγκατάστασης του κτιρίου εισόδου.

Καθοριστικής σημασίας για την ανάδειξη της εισόδου και κατ' επέκταση του αρχαιολογικού χώρου, πέρα από την αποκάλυψη και την ανάδειξη του πέρατος της Ιεράς Οδού, δηλαδή της αρχαίας πρόσβασης στο Ιερό, κρίθηκε η σύνδεση της Ιεράς Οδού με τον πολεοδομικό ιστό και τη ζωή της σύγχρονης πόλης αλλά και την οπτική ενοποίηση του χώρου με την πόλη, μέσω της απομάκρυνσης μέρους του συγκροτήματος των παλιών αποθηκών. Η αναβάθμιση του πολυσήμαντου αρχαιολογικού χώρου της Ελευσίνας, σε συνδυασμό με την ίδρυση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, με σύγχρονα μουσειολογικά πρότυπα, στο χώρο του Παλαιού Ελαιουργείου -η μελέτη του βρίσκεται εξέλιξη, χάρη στη γενναία χορηγία του Ιδρύματος Κανελλόπουλου- φωτίζει το σύγχρονο της πρόσωπο, σε συνέχεια της φιλοξενίας της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, το 2023. Η Ελευσίνα, ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά κέντρα του αρχαίου κόσμου, επανασυστήνεται τώρα ως ένας σημαντικός προορισμός, όπου ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει τη μακραίωνη ιστορία της και συγχρόνως να αφουγκραστεί τον δημιουργικό παλμό της πόλης, στη σύγχρονη εποχή».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η πρόταση αναδιαμόρφωσης της εισόδου έχει ως βασικά χαρακτηριστικά:

1. Την αλλαγή της γεωμετρίας της περίφραξης στην περιοχή της εισόδου, με αντικατάσταση της υπάρχουσας, ώστε να διευρυνθεί ο κοινόχρηστος χώρος πέριξ αυτής.
2. Την απομάκρυνση των υφιστάμενων υποστηρικτικών λειτουργιών (εκδοτήριο, χώροι υγιεινής, πέργκολα, τμήμα αποθηκών-γραφείων) από την είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, διευρύνοντας το χώρο για την ανασκαφή για τον εντοπισμό και την πιθανή ανάδειξη της απόληξης της Ιεράς Οδού και «αποκαθιστώντας» έτσι νοητά το πέρας της πομπής και την είσοδο στη ρωμαϊκή αυλή.
3. Την κατασκευή νέου κτιρίου, περίπου 106 τμ, στο οποίο να ενσωματωθούν εκδοτήριο, πωλητήριο και χώροι υγιεινής. Η χωροθέτηση του νέου κτιρίου αριστερά της νέας εισόδου καταργεί τα οπτικά εμπόδια μεταξύ της πόλης και του αρχαιολογικού χώρου.
4. Τη δημιουργία νέας εισόδου, όπου στο εσωτερικό της δημιουργείται μικρό πλάτωμα ως χώρο στάσης για ξεναγήσεις, ξεκούραση και θέαση του χώρου.
5. Την απαγόρευση της στάθμευσης των οχημάτων στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου.
6. Την οργάνωση της «άτακτης» εναπόθεσης των ευρημάτων εντός του αρχαιολογικού χώρου με τη δημιουργία «ανοιχτού μουσείου».
7. Τον ήπιο φωτισμό στην περιοχή της εισόδου που να αναδεικνύει τις αρχές σχεδιασμού για ενσωμάτωση του αρχαιολογικού χώρου στον ιστό της πόλης.

Βάσει της επικαιροποιημένης πρότασης, οι επισκέπτες οδηγούνται στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου ακολουθώντας το ίχνος της Ιεράς Οδού, φτάνουν μπροστά στο σκάμμα με τα κατάλοιπα της οδού, από όπου θα είναι ορατές οι αρχαιότητες και όπου θα υπάρχει το κατάλληλο εποπτικό υλικό για την ενημέρωση τους. Εν συνεχεία οδηγούνται στα εκδοτήρια εισιτηρίων για να εισέλθουν στον αρχαιολογικό χώρο, περπατούν κατά μήκος του περιφραγμένου ανοιχτού σκάμματος που ακολουθεί το βόρειο άξονα του αρχαίου δρόμου. Στο πίσω μέρος του κτιρίου γίνεται η σύνδεση με τη διαδρομή ΑμεΑ. Μεταξύ εκδοτηρίου εισιτηρίων και πωλητηρίου διαμορφώνεται στεγασμένος διάδρομος με τα αρχαία κατάλοιπα υστερορωμαϊκού κτιρίου.