Τι ισχύει για το ελεύθερο κάμπινγκ στην Ελλάδα - Το παράδειγμα της Τήλου

Προβληματισμός επικρατεί για το ελεύθερο κάμπινγκ στην Ελλάδα με αφορμή την παραλία Θάψα, γνωστή και σαν «Γαλάζια Λίμνη» της Εύβοιας. Η εν λόγω παραλία μέχρι πρόσφατα θεωρείτο δυσπρόσιτη, καθώς η μόνη χερσαία πρόσβαση ήταν από χωματόδρομο και όχι προσβάσιμη από όλα τα οχήματα.

Το περασμένο φθινόπωρο ωστόσο οι τοπικές αρχές τοποθέτησαν τσιμέντο στο πιο δύσκολο κομμάτι του δρόμου ενθαρρύνοντας το ελεύθερο κάμπινγκ στην περιοχή. Έτσι, σε συνδυασμό με τις ζεστές θερμοκρασίες και την μικρή απόσταση από την Αττική, το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος επικράτησε το αδιαχώρητο.

Σε τοπικά ΜΜΕ εμφανίστηκε προβληματισμός για την εικόνα της παραλίας - για το αν η συγκεκριμένη ακτή έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει τόσο πολύ κόσμο αλλά και για τα ζητήματα ρύπανσης που προκύπτουν.

Τι ισχύει για το ελεύθερο κάμπινγκ στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τον Νόμο 392/1976 (ΦΕΚ Α’ 199/1976), με τίτλο «Περί ιδρύσεως και λειτουργίας χώρων οργανωμένης κατασκηνώσεως (κάμπινγκ) και άλλων τινών διατάξεων», απαγορεύεται η εγκατάσταση σκηνών και στάθμευσης τροχόσπιτων σε αρχαιολογικούς χώρους, αιγιαλούς, παραλίες και γενικότερα κοινόχρηστους χώρους.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το κάμπινγκ στην Ελλάδα απαγορεύεται οπουδήποτε εκτός, από τους χώρους για αυτό τον σκοπό. Από το 2012 διώκεται αυτεπάγγελτα ως πταίσμα ενώ προβλέπεται και η δυνατότητα σύλληψης και τήρησης της αυτόφωρης διαδικασίας. Οι πταισματικές παραβάσεις τιμωρούνται με έως 6 μήνες κράτηση ή με χρηματικό πρόστιμο έως 3.000 ευρώ. Ενώ στις διατάξεις δεν υπάρχει ρητή αναφορά σε συγκεκριμένο είδος εξοπλισμού. Έτσι άτομα με εξοπλισμό που παραπέμπουν σε «οικοσκευή» και πιο μόνιμη εγκατάσταση μπορεί και να τιμωρηθούν.

Στην πράξη, η εφαρμογή του νόμου για το ελεύθερο κάμπινγκ είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα απόφασης των τοπικών αρχών που μπορεί να μεταβάλλεται ανά περίοδο. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις «παραλίες-στέκια» των ελεύθερων κατασκηνωτών να υπόκεινται σε αιφνιδιαστικούς ελέγχους της αστυνομίας και του λιμενικού.

Το παράδειγμα της Τήλου

Ο δήμος της Τήλου είναι ένας από τους τόπους της Ελλάδας που έχει διακριτή και συγκεκριμένη στάση για το θέμα. Στο μικρό νησί των Δωδεκανήσων απαγορεύεται αυστηρά το κυνήγι και υπάρχει ανοχή στο ελεύθερο κάμπινγκ. «Παρέχουμε τουαλέτες και ντουζιέρες για τους κατασκηνωτές, δείχνουν σεβασμό στο περιβάλλον. Αφήνουν το νησί πεντακάθαρο» σχολιάζει χαρακτηριστικά στο Travel.gr ο γενικός Γραμματέας του δήμου Τήλου, Στάθης Κοντός.

Η Τήλος είναι ένας τόπος που διαχρονικά έχει πρωτοπορήσει σε ζητήματα περιβάλλοντος με τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το 2023, κατάφερε να γίνει zero waste, ο πρώτος Πιστοποιημένος Δήμος Μηδενικών Αποβλήτων στην Ελλάδα και το πρώτο νησί παγκοσμίως που φέρει τη διαπίστευση αυτή.

Σε ένα τέτοιον τόπο η δημοτική αρχή θεωρεί αυτονόητο να μην αντιτίθεται σε έναν «εναλλακτικό» τρόπο διακοπών. «Θεωρούμε ότι το ελεύθερο κάμπινγκ, όταν γίνεται σωστά, δημιουργεί ακριβώς μια κουλτούρα σεβασμού στο περιβάλλον και την αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης», σημειώνει ο κ. Κοντός.

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η νομοθετική απαγόρευση του κάμπινγκ δεν ισχύει στην Τήλο. Αν, δηλαδή, το Λιμεναρχείο ή η αστυνομία κάνει έλεγχο στο νησί και διαπιστώσει ότι υπάρχουν ελεύθεροι κατασκηνωτές, η δημοτική αρχή δεν μπορεί να κάνει κάτι γι’ αυτό, παρότι διαφωνεί με την απαγόρευση. Πάντως για την ώρα αυτό δεν έχει συμβεί και ντόπιοι και επισκέπτες είναι ιδιαιτέρως ευχαριστημένοι από τη λειτουργία του μοντέλου.

Ο κ. Κοντός είναι πολύ αισιόδοξος για την εφετινή τουριστική σεζόν. «Χάρη σε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, το νησί έγινε γνωστό σε όλη την Ευρώπη, σταδιακά το ανακαλύπτουν και οι Έλληνες, και τουλάχιστον 1 καράβι την ημέρα φτάνει στο λιμάνι του νησιού».