Αφρικανική σκόνη και υψηλές θερμοκρασίες - Οδηγίες των επιστημόνων για το επικίνδυνο «κοκτέιλ»

Αποπνικτική είναι η κατάσταση που δημιουργείται από το κύμα της αφρικανικής σκόνης τα τελευταία 24ωρα σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, κάτι το οποίο συνεχίζεται και σήμερα, Δευτέρα 20 Μαΐου.

Οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες και την υγρασία, έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ», για το οποίο οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις ευπαθείς ομάδες.

Οι επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ, αναφέρθηκε σχετικά με τις επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία του ανθρώπου.

Η κ. Ψαλτοπούλου ανέφερε αρχικά: «Αυτό που λέμε κλιματική αλλαγή, κλιματική κρίση, με την υπερθέρμανση του πλανήτη, μπορεί να έχει εκφάνσεις όπως εκτεταμένους καύσωνες, πολύ μεγάλες πυρκαγιές, λειψυδρία ή ανομβρία, επίσης αύξηση της στάθμης των νερών στις θάλασσες, την ρύπανση της ατμόσφαιρας και της Γης, την αλλαγή της βιοποικιλότητας, φαινόμενα όπως την αφρικανική σκόνη κλπ. Όλα αυτά κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας πλήττουν περίπου 3,5 δισεκατομμύριο κόσμο. Κυρίως άτομα που έχουν συννοσηρότητες, τα μεγάλα σε ηλικία άτομα και τους ευάλωτους πληθυσμούς».

«Αυτή η υπερθέρμανση του πλανήτη μπορεί να οδηγήσει σε πάνω από δέκα είδη νοσημάτων. Μπορεί να οδηγήσει από αλλεργίες και από αναπνευστικά νοσήματα, σε αύξηση των καρδιαγγειακών νοσημάτων, σε αύξηση του καρκίνου, σε αύξηση του αιφνίδιου θανάτου, προβλήματα νευρολογικής και ψυχιατρικής φύσης, αύξηση τροφιμογενών λοιμώξεων, αύξηση λοιμώξεων από τα κουνούπια όπως του ιού του Δυτικού Νείλου», επισήμανε η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ

Σχετικά με το φαινόμενο της μεταφοράς της αφρικανικής σκόνης, η κ. Ψαλτοπούλου τόνισε πως «το είχαμε και παλιότερα, απλά επειδή τώρα η Σαχάρα ερημοποιείται έρχονται αυτές οι αέριες μάζες και στη Νότια Ευρώπη μπορούν να έρθουν και στη Βόρεια Ευρώπη να περάσουν και τον Ατλαντικό».

Όπως είπε, αυτές οι αέριες μάζες μπορεί να περιέχουν και γύρη, βακτήρια, μύκητες, ανόργανες ουσίες, τοξικές ουσίες, μέταλλα.

Σε ερώτηση για το ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο η κ. Ψαλτοπούλου τόνισε: «Όλο αυτό είναι επικίνδυνο, ειδικά για τα άτομα με καρδιοαναπνευστικά προβλήματα, για τους ηλικιωμένους, για τα παιδιά και τις εγκυμονούσες». Στην συνέχεια ανέφερε πως «έχουμε μία καταγραφή για να μπορούν να ενημερώνονται οι πολίτες στο πόσο προβληματική είναι αυτή η αφρικανική σκόνη».

«Τα άτομα που δεν χρειάζεται να βγαίνουν έξω, πρέπει να παραμένουν σε ένα δροσερό χώρο, να φοράνε μάσκα και να μιλάνε με τον γιατρό τους σε περίπτωση που πρέπει, λόγω άσθματος ή καρδιαγγειακών νοσημάτων, να αλλάξουν κάποια αγωγή», κατέληξε η καθηγήτρια ΕΚΠΑ.

Ποιοι πρέπει να προσέχουν

Η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ συμβουλεύει τις ευπαθείς ομάδες να μην βγαίνουν από το σπίτι όταν οι συγκεντρώσεις αφρικανικής σκόνης είναι υψηλές.

«Οι ευπαθείς ομάδες πρέπει να έχουν μάσκα αν χρειάζεται να κυκλοφορήσουν και αν αναπτύξουν βήχα θα πρέπει να επικοινωνήσουν με τον θεράποντα γιατρό τους, προκειμένου να δώσει οδηγίες για να τροποποιήσουν τη δοσολογία της φαρμακευτικής τους αγωγής. Ίσως να χρειάζεται αυτές τις ημέρες να αλλάξουν λίγο την δοσολογία τους. Και προσοχή δεν ανοίγουμε παράθυρα στο σπίτι. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα παιδάκια με βρογχικό άσθμα και πρέπει να προσέχουν για τυχόν επιδεινώσεις τις κατάστασείς τους.

Πώς θα κινηθεί η αφρικανική σκόνη τις επόμενες μέρες

Η αποπνικτική ατμόσφαιρα λόγω αφρικανικής σκόνης αναμένεται να μας ταλαιπωρήσει μέχρι την Τετάρτη όπως αναφέρει με τις αναρτήσεις του διευθυντής της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς.

Οι θερμοκρασίες που καταγράφονται τις τελευταίες μέρες εξακολουθούν να είναι υψηλές με τη Κρήτη χθες ο υδράργυρος να ξεπερνάει τους 38 βαθμούς Κελσίου.

«Για να είμαστε όμως ακριβείς έχουμε τη στήριξη από το μοντέλο του Copernicus, το οποίο μας δίνει τις προγνώσεις για όλα τα ατμοσφαιρικά αερολύματα για τις επόμενες 3 ημέρες» εξηγεί στη συνέχεια ο κ. Κολυδάς και προσθέτει: «Τα ατμοσφαιρικά αερολύματα είναι μικρά σωματίδια ή υγρά σταγονίδια που αιωρούνται στην ατμόσφαιρα. Μπορούν να προέρχονται από σκόνη της ερήμου, ηφαιστειακές εκρήξεις και πυρκαγιές. Παράγονται επίσης από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Το video αναφέρεται μόνο στη σκόνη».

Όπως μας ενημερώνει ακολούθως, το οπτικό βάθος του αερολύματος (AOD) της σκόνης που παρουσιάζεται στο βίντεο είναι ένα μέτρο της συνολικής ποσότητάς της σε μια κατακόρυφη στήλη της ατμόσφαιρας. Οι ημερήσιες προβλέψεις CAMS παρέχουν τιμές για το συνολικό AOD καθώς και για μεμονωμένα όπως το θαλασσινό αλάτι, την οργανική ύλη, μαύρο άνθρακα και τα θειικά αερολύματα».

Πάντως, όπως διευκρινίζει στο τέλος της ανάρτησής του, από το βράδυ της Τετάρτης το θέμα με τη σκόνη «λαμβάνει τέλος».

Ο καιρός τη Δευτέρα 20 Μαΐου

Παροδικές νεφώσεις με πιθανότητα για τοπικές βροχές ή και καταιγίδες σε ορεινά τμήματα της ηπειρωτικής χώρας θα παρουσιάσει ο καιρός σήμερα. Μικρή άνοδος της θερμοκρασίας στα δυτικά και βόρεια, ενώ πτώση της θερμοκρασίας αναμένεται στα νότια νησιωτικά τμήματα. Άνεμοι έως 5 και τοπικά 6 μποφόρ στα πελάγη.

Πιο αναλυτικά, τη Δευτέρα 20 Μαΐου 2024 προβλέπονται παροδικές νεφώσεις, αυξημένες κυρίως στα βόρεια. Τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες αναμένονται τοπικές βροχές ή και καταιγίδες σε ορεινά τμήματα της ηπειρωτικής χώρας. Η ατμοσφαιρική κυκλοφορία ευνοεί τη μεταφορά Σαχαριανής σκόνης με αυξημένες συγκεντρώσεις κυρίως στα δυτικά και νότια, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές αναμένονται μειωμένες συγκεντρώσεις σε σχέση με την Κυριακή.

Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 10 έως 27-28 βαθμούς στη Βόρεια Ελλάδα, από 12 έως 30-32 βαθμούς στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα, από 14 έως 34 βαθμούς στη Δυτική Ελλάδα (από 12 έως 29-30 βαθμούς στην Ήπειρο), από 18 έως 28 βαθμούς στις Κυκλάδες και από 15 έως 27 βαθμούς στην Κρήτη (τοπικά στη Δυτική και Νότια Κρήτη έως 33 βαθμούς), από 15 έως 31 βαθμούς στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και από 16 έως 30 βαθμούς στα Δωδεκάνησα (τοπικά στη Ρόδο έως 32-33 βαθμούς).

Οι άνεμοι στο Αιγαίο θα πνέουν από βόρειες γενικά διευθύνσεις με εντάσεις έως 3-4 μποφόρ και τοπικά στα νότια έως 5 μποφόρ. Οι άνεμοι στο Ιόνιο θα πνέουν από ανατολικές γενικά διευθύνσεις με εντάσεις έως 3-4 μποφόρ και στο Νότιο Ιόνιο έως 5-6 μποφόρ.

Στην Αττική αναμένονται παροδικές νεφώσεις. Οι άνεμοι θα πνέουν από διάφορες διευθύνσεις με εντάσεις έως 2-3 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 21 έως 29 βαθμούς Κελσίου, ενώ τοπικά είναι πιθανό οι μέγιστες θερμοκρασίες να φτάσουν τους 30-31 βαθμούς Κελσίου.

Στην Θεσσαλονίκη αναμένοται παροδικές νεφώσεις. Οι άνεμοι θα πνέουν από νότιες γενικά διευθύνσεις με εντάσεις έως 3-4 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 19 έως 25 βαθμούς Κελσίου.

Η πρόγνωση της ΕΜΥ

ΓΕΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις πρόσκαιρα πιο πυκνές τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά οπότε στα ορεινά θα εκδηλωθούν τοπικοί όμβροι.

Η ορατότητα θα είναι τοπικά περιορισμένη τις πρωινές ώρες στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά και είναι πιθανό να σχηματιστούν ομίχλες.

Ευνοείται η μεταφορά αφρικανικής σκόνης, η οποία θα παρουσιάζει τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις στα δυτικά και νότια.

Οι άνεμοι στα δυτικά θα είναι μεταβλητοί έως 4 μποφόρ και τοπικά στα νότια θα πνέουν από ανατολικές διευθύνσεις 5 με 6 μποφόρ. Στην υπόλοιπη χώρα θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 3 με 5 και τοπικά στο Αιγαίο έως 6 μποφόρ.

Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή άνοδο στη δυτική χώρα και στα κεντρικά και νότια ηπειρωτικά. Θα φτάσει στα βόρεια τους 26 με 28 βαθμούς, στην υπόλοιπη χώρα τους 30 με 32 τοπικά στα δυτικά τους 33 βαθμούς ενώ στη νότια Κρήτη θα αγγίξει τους 34 βαθμούς Κελσίου.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως το μεσημέρι-απόγευμα, οπότε στα ορεινά θα σημειωθούν τοπικοί όμβροι.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 4 και στα ανατολικά ανατολικοί βορειοανατολικοί τοπικά 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 13 έως 26 με 27 και τοπικά στην κεντρική Μακεδονία 28 με 29 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις πρόσκαιρα πιο πυκνές τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά οπότε στα ορεινά θα εκδηλωθούν τοπικοί όμβροι.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 και τοπικά στα νότια από ανατολικές διευθύνσεις 5 με 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 18 έως 32 τοπικά 33 βαθμούς Κελσίου. Στο εσωτερικό της Ηπείρου 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις πρόσκαιρα πιο πυκνές τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα ηπειρωτικά οπότε στα ορεινά είναι πιθανό να εκδηλωθούν τοπικοί όμβροι.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 και τοπικά στα ανατολικά ανατολικοί βορειονατολικοί έως 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 16 έως 31 με 32 βαθμούς Κελσίου.

ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις.
Ανεμοι: Από βόρειες διευθύνσεις 4 με 5 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 19 έως 27 και στην Κρήτη έως 30 με 31 στα νότια έως 34 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ - ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις.
Ανεμοι: Από βόρειες διευθύνσεις 4 με 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 19 έως 30 βαθμούς Κελσίου. Στα βόρεια 2 βαθμούς χαμηλότερη.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις πρόσκαιρα πιο πυκνές τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες οπότε στα ορεινά θα εκδηλωθούν τοπικοί όμβροι.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ και στα ανατολικά ανατολικοί βορειοανατολικοί.
Θερμοκρασία: Από 16 έως 30 βαθμούς Κελσίου.

ΑΤΤΙΚΗ
Καιρός: Γενικά αίθριος με αραιές νεφώσεις.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 3 με 4 μποφόρ και στα ανατολικά βορειοανατολικοί.
Θερμοκρασία: Από 18 έως 31 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Καιρός: Λίγες νεφώσεις παροδικά αυξημένες κυρίως το μεσημέρι-απόγευμα.
Ανεμοι: Μεταβλητοί 2 με 3 και τις απογευματινές ώρες νότιοι έως 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 16 έως 26 βαθμούς Κελσίου.