Έντονη δυσαρέσκεια από τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικό τέμενος - Να μη γίνει σημείο διχασμού και διάσπασης.
«Την έντονη δυσαρέσκειά της και τον προβληματισμό της για την απόφαση της κυβέρνησης της Τουρκίας να μετατρέψει, μετά την Αγία Σοφία Νίκαιας, την Αγία Σοφία Τραπεζούντας και την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, και το εν λόγω ιστορικό χριστιανικό μνημείο, από μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σε σύμβολο επιβολής ισχύος και σε σημείο διχασμού και διάσπασης», εξέφρασε σύμφωνα και με το ανακοινωθέν που εξέδωσε, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος η οποία συνεδρίασε σήμερα, υπό την προεδρία του αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου.
Επίσης, η ΔΙΣ ανακοίνωσε και το πρόγραμμα για τον εορτασμό του ιδρυτή της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αποστόλου Παύλου.
H ανακοίνωση της Ιεράς Συνόδου
Αναλυτικότερα:
Συνήλθε σήμερα, Τετάρτη 15 Μαΐου 2024, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος της 167ης Συνοδικής Περιόδου, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Αρχικά, με αφορμή την πρόσφατη μετατροπή του μουσειακού χαρακτήρα του Καθολικού της Μονής της Χώρας σε μουσουλμανικό Τέμενος, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά Της και τον προβληματισμό Της για την απόφαση της Κυβέρνησης της Τουρκίας να μετατρέψει, μετά την Αγία Σοφία Νίκαιας, την Αγία Σοφία Τραπεζούντας και την Αγία Σοφία Κωνσταντινουπόλεως, και το εν λόγω ιστορικό χριστιανικό Μνημείο, από Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σε σύμβολο επιβολής ισχύος και σε σημείο διχασμού και διάσπασης.
Ακολούθως, αφού επικύρωσε τα Πρακτικά της Εξουσιοδοτήσεως, η ΔΙΣ όρισε το Πρόγραμμα των εορταστικών εκδηλώσεων για τον εορτασμό της ιεράς μνήμης του Αγίου Αποστόλου των Εθνών Παύλου, ιδρυτού της Εκκλησίας της Ελλάδος, ως εξής:
α) Την Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024 στις 7.00 μμ, στον Ιερό Ναό Αγίου Παύλου επί της οδού Ψαρών της πόλεως των Αθηνών, θα τελεσθεί ο Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός, στον οποίο θα χοροστατήσει ως εκπρόσωπος της ΔΙΣ ο Σεβασμιώτατος Συνοδικός Μητροπολίτης Μονεμβασίας και Σπάρτης κ. Ευστάθιος. Κατά την Ακολουθία του Εσπερινού ορίσθηκε να ομιλήσει ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Νικόδημος Αθανασίου, Β' Γραμματεύς - Πρακτικογράφος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος.
β) Την Παρασκευή 28 Ιουνίου 2024 στις 7.00 μμ, στον Καθεδρικό Ιερό Ναό του Αποστόλου Παύλου Κορίνθου, θα τελεσθεί ο Πανηγυρικός Αρχιερατικός Εσπερινός, χοροστατούντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, με την συμμετοχή Σεβασμιωτάτων Συνοδικών Μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος, επ' ευκαιρία των εορταστικών εκδηλώσεων, τις οποίες διοργανώνει κατ' έτος η Ιερά Μητρόπολη Κορίνθου, υπό τον τίτλο «ΙΗ' Κορίνθου Παύλεια 2024». Κατά την Ακολουθία του Εσπερινού θα ομιλήσει ως εκπρόσωπος της ΔΙΣ ο Σεβασμιώτατος Συνοδικός Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρος.
γ) Το πρωί της Εορτής, Σάββατο 29 Ιουνίου 2024, στον Ιερό Ναό Αγίου Παύλου επί της οδού Ψαρών της πόλεως των Αθηνών, θα τελεσθεί ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία, ιερουργούντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, με την συμμετοχή Σεβασμιωτάτων Συνοδικών Μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος. Κατά την Θεία Λειτουργία θα ομιλήσει ο Σεβασμιώτατος Συνοδικός Μητροπολίτης Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Θεόκλητος.
δ) Το απόγευμα της ίδιας ημέρας και ώρα 7.00 μμ, στον Ιερό Βράχο του Αρείου Πάγου των αρχαίων Αθηνών, εις ανάμνησιν του Κηρύγματος του Αποστόλου Παύλου προς τους Αθηναίους, θα τελεσθεί Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, με την συμμετοχή των Σεβασμιωτάτων Συνοδικών Μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος, ετέρων Ιεραρχών και λοιπών Κληρικών, Μοναχών και του πιστού Λαού.
Επίσης κατά τις Συνεδρίες Της η ΔΙΣ:
- Όρισε να συνοδεύσουν τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο στις επετειακές εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου για τον εορτασμό των Ελευθερίων της πόλεως του Κιλκίς, οι Σεβασμιώτατοι Συνοδικοί Μητροπολίτες Κίτρους, Κατερίνης και Πλαταμώνος κ. Γεώργιος, Ελασσώνος κ. Χαρίτων και Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ. Δαμασκηνός.
- Ενέκρινε, κατόπιν της από 2 Απριλίου 2024 αποφάσεώς Της και κατόπιν της προτάσεως της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, το πρόγραμμα του διήμερου Επιστημονικού Συνεδρίου με αφορμή την συμπλήρωση πενήντα ετών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Το εν λόγω Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 13 και το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2024, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Συνοδικού Μεγάρου της Εκκλησίας της Ελλάδος και θα έχει ως γενικό θέμα: «Η Ορθόδοξη Χριστιανική Παράδοση της Κύπρου από τους χρόνους του Αποστόλου Παύλου μέχρι σήμερα».
- Όρισε τον Πανοσιολογώτατο Αρχιμανδρίτη π. Θεολόγο Αλεξανδράκη, Διευθυντή του Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, ως Εκπρόσωπο Αυτής στην Κοινή Επιτροπή Εργασίας για την επίτευξη των σκοπών του υπογραφέντος Μνημονίου Συνεργασίας για την διατήρηση της μνήμης του Ολοκαυτώματος και την καταπολέμηση του αντισημιτισμού, μεταξύ της Εκκλησίας της Ελλάδος, του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, της Εκκλησίας της Κύπρου, του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος και του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος.
- Ενημερώθηκε από την Συνοδική Επιτροπή επί της Εκκλησιαστικής Εκπαιδεύσεως και Επιμορφώσεως του Εφημεριακού Κλήρου περί του τελικού αριθμού των αιτήσεων εγγραφής σε κάθε Εκκλησιαστικό Σχολείο της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για το σχολικό έτος 2024-2025, όπως εστάλησαν από την Διεύθυνση Θρησκευτικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.
Τέλος, η ΔΙΣ ενέκρινε αποσπάσεις κληρικών και ασχολήθηκε με θέματα Ιερών Μητροπόλεων και Συνοδικών Επιτροπών, καθώς και με τρέχοντα υπηρεσιακά ζητήματα.
Ελληνικό ICOMOS: Όχι στην άρση του χαρακτήρα του μουσείου στο καθολικό της Μονής της Χώρας
«Την έντονη αντίθεσή του στην άρση του χαρακτήρα του μουσείου στο Καθολικό της Μονής της Χώρας και την επιβολή της λειτουργίας του ως χώρου ισλαμικής λατρείας», εξέφρασε με σημερινή ανακοίνωσή του η Εθνική Επιτροπή του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS).
«Οι στόχοι της εσωτερικής πολιτικής ενός ξένου κράτους δεν αφορούν στο ICOMOS άμεσα. Όταν, όμως, έχουν επιπτώσεις στα χαρακτηριστικά ενός μνημείου, με βάση τα οποία αποφασίστηκε από τη διεθνή κοινότητα η ένταξή του στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς, τότε το ICOMOS, ως ο θεσμοθετημένος επίσημος τεχνικός σύμβουλος της UNESCO για θέματα μνημείων και τοποθεσιών, έχει καθήκον να λάβει θέση, όπως και κάθε οργανισμός, που έχει σχέση με το θέμα και σέβεται τον εαυτό του και τις αρχές του», τονίζει το ελληνικό ICOMOS για τις πρόσφατες εξελίξεις που αφορούν τη Μονή της Χώρας, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, χαρακτηρισμός που όπως αναφέρει η ανακοίνωση του οργανισμού «επιβάλλει το ηθικό χρέος σε όλες τις εθνικές επιτροπές του ICOMOS και την UNESCO να πάρουν θέση στο σοβαρό αυτό θέμα, και να απαιτήσουν από το τουρκικό κράτος να σεβαστεί τους όρους της σύμβασης παγκόσμιας κληρονομιάς, την οποία έχει υπογράψει, αναιρώντας την απόφασή του».
«Η μικρή σχετικά κλίμακα του μνημείου και ο χαρακτήρας της διακόσμησης επιβάλλουν λελογισμένη διαχείριση του αρχιτεκτονικού κελύφους, δηλαδή έλεγχο της επισκεψιμότητας, έλεγχο των συνθηκών τής ατμοσφαίρας και τη φύλαξη του μνημείου. Ακόμη, επειδή ένα βασικό χαρακτηριστικό του μνημείου είναι τα μωσαϊκά με χριστιανικές παραστάσεις, η λειτουργία του μνημείου ως χώρου ισλαμικής λατρείας θα επιβάλει την απόκρυψή τους και θα καταργήσει μέρος της καλλιτεχνικής αξίας του. Η αλλοίωση του πολιτιστικού χαρακτήρα και της λειτουργίας του Καθολικού της Μονής της Χώρας, είναι αναπόφευκτο να επιφέρει και ένα πλήθος μεταβολών, που θα επιβληθούν ως αναγκαίες, για την προσαρμογή του στις νέες συνθήκες. Αυτό έχει ήδη αποδειχθεί στην περίπτωση της Αγίας Σοφίας όπου, τέσσερα χρόνια μετά την άρση της ιδιότητας του μουσείου και την επιβολή της λειτουργίας της ως χώρου ισλαμικής λατρείας, ο χαρακτήρας του μνημείου έχει αλλάξει ριζικά, όχι μόνον από αισθητικής/καλλιτεχνικής πρόσληψης, αλλά και από την εμφάνιση σοβαρών συμπτωμάτων καταπόνησης του οικοδομικού ιστού», προσθέτει μεταξύ άλλων το ελληνικό ICOMOS.
Στο ίδιο θέμα αναφέρεται και ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, που με χτεσινή (14/5) ανακοίνωσή του υπενθυμίζει, μεταξύ άλλων, την επιστολή που είχε αποστείλει στην UNESCO από το 2022, «καλώντας της να παρέμβει για την προστασία της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας».
12°
