Σκύλος βοηθός: Ο Αντώνης Γκούφας με το σύνδρομο Angelman και η βοήθεια της Bubbles, τα ελλείμματα στην ενημέρωση και η ανάγκη συμπερίληψης
Στις 5 Μαΐου γιορτάσαμε την ευρωπαϊκή ημέρα ανεξάρτητης διαβίωσης. Κι ενώ σήμερα –κι ευτυχώς– γίνεται όλο και περισσότερο λόγος για τους σκύλους οδηγούς των ατόμων με οπτική αναπηρία, πόσοι άραγε γνωρίζουν για άλλες κατηγορίες σκύλων βοήθειας ατόμων με αναπηρία που συμβάλλουν καθοριστικά στην ανεξάρτητη διαβίωσή τους;
Ένας τέτοιος σκύλος βοηθός είναι η Bubbles, ένα Saint Berdoodle (διασταύρωση Αγίου Βερνάρδου και ψηλού κανίς) ηλικίας 4,5 ετών που τα τελευταία 2,5 χρόνια είναι ο εκπαιδευμένος σκύλος βοηθός του Αντώνη, ο οποίος γεννήθηκε με το σύνδρομο Angelman. Πρόκειται για ένα σπάνιο σύνδρομο που έχει ως τυπικά χαρακτηριστικά τη νοητική αναπηρία, την έλλειψη λόγου, επιληπτικές κρίσεις, κινητικά προβλήματα ή προβλήματα ισορροπίας (κυρίως αταξικό βάδισμα), δυσκολία συντονισμού κινήσεων καθώς και διαταραχές ύπνου.
Ο Αντώνης, σήμερα 10 ετών, αν κάποτε αποχωρίζεται τη Bubbles είναι τα πρωινά που πηγαίνει στο 2ο Ειδικό Δημοτικό Σχολείο Αθηνών. Εκείνες τις ώρες η Bubbles ακολουθεί τον πατέρα του Αντώνη, Αλέξανδρο Γκούφα, στο γραφείο του και με τη λήξη του δικού του ωραρίου η Bubbles φορά το ειδικό σαμάρι που γράφει «Σκύλος Βοηθός» και ξεκινά τη δική της εργασία. Άλλωστε, η Bubbles υποστηρίζει τον Αντώνη παντού –από τις συνεδρίες εργοθεραπείας, λογοθεραπείας και φυσικοθεραπείας μέχρι τη θεραπευτική ιππασία και τη θεραπευτική κολύμβηση, αλλά και στις βόλτες με όλη την οικογένεια.
Όπως σημειώνει ο πατέρας του Αντώνη, η σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ τους έχει προσφέρει σημαντικά οφέλη στο παιδί σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο, το έχει βοηθήσει στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησής του, προσφέροντάς του αίσθηση ασφάλειας και μεγαλύτερη αυτονομία στη βάδιση, καθώς στηρίζεται από τη Bubbles και περπατούν παρέα, ενώ σε στιγμές υπερέντασης η σιωπηλή επικοινωνία μεταξύ τους το κάνει να ηρεμεί.
Για να μπορέσει όμως να ενταχθεί η Bubbles στην οικογένεια χρειάστηκε εκπαίδευση δύο χρόνων, προκειμένου αφενός η ίδια να αποκτήσει τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για έναν σκύλο βοηθό γενικά, αλλά και εξατομικευμένα για τις ανάγκες του Αντώνη, και αφετέρου η οικογένεια να εκπαιδευθεί και να συνδεθεί μαζί της. Τούτο στην περίπτωση αυτή ανέλαβε η οργάνωση Friendsforlife με εκπαιδευτή τον Τάκη Πετρόπουλο, που παρακολουθεί τη συνύπαρξη της Bubbles με την οικογένεια και σήμερα.
Έτσι, η Bubbles έγινε από τους πρώτους σκύλους βοηθούς στην Ελλάδα και ο πρώτος σκύλος βοηθός που επισκέφθηκε το Μουσείο της Ακρόπολης, ενώ έχει ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα με τον Αντώνη και την οικογένειά του, από τα Ζαγοροχώρια όπου έκανε ράφτινγκ μαζί τους, μέχρι τις Τρεις Εκκλησιές στην Κρήτη.
Η καθημερινότητά τους όμως έχει δυσκολίες ιδίως σε ό,τι αφορά το δικαίωμα απρόσκοπτης πρόσβασης της Bubbles σε όλους τους χώρους.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία (ν. 4830/2021) oι σκύλοι βοηθοί επιτρέπεται να συνοδεύουν τον ιδιοκτήτη τους στα μέσα μεταφοράς, στις οργανωμένες παραλίες και στα πλοία, ενώ προβλέπεται ρητά ότι μπορούν να εισέρχονται όπου επιτρέπεται η είσοδος των ατόμων τα οποία συνοδεύουν, συμπεριλαμβανομένων εστιατορίων, ξενοδοχείων, νοσοκομείων, σχολείων, δημόσιων υπηρεσιών, αθλητικών εγκαταστάσεων και εκκλησιών. Πόσοι όμως επιχειρηματίες γνωρίζουν ότι δεν έχουν δικαίωμα να αρνηθούν την είσοδο σε σκύλο βοηθό στο ξενοδοχείο ή στο εστιατόριό τους; Ή πόσοι οδηγοί ταξί γνωρίζουν την υποχρέωσή τους να δεχθούν να συνοδεύεται το άτομο με αναπηρία από τον σκύλο βοηθό του; Δεν είναι άλλωστε μακρινή η καταδικαστική απόφαση σε βάρος οδηγού ταξί που αρνήθηκε την επιβίβαση σκύλου οδηγού.
Η οδυνηρή, λοιπόν, πραγματικότητα είναι ότι υπάρχει ελλειμματική ενημέρωση. Αυτό επιβεβαιώνει και ο πατέρας του Αντώνη που αναφέρει ότι, ενώ στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στα πλοία δεν έχουν αντιμετωπίσει δυσκολίες, έχει χρειαστεί να δώσουν αγώνα για να εισέλθει η Bubbles σε νοσοκομείο, σε ξενοδοχεία και ορισμένα καταστήματα. Εκεί δε που συναντούν πάγια άρνηση είναι για την είσοδο της Bubbles στην εκκλησία.
Παρ’ όλα αυτά και κόντρα στην ημιμάθεια και σε κάθε αντιξοότητα, οι γονείς του Αντώνη έχουν επιλέξει πολύ συνειδητά για τον ίδιο και όλη την οικογένειά τους τον δρόμο της εξωστρέφειας, της ορατότητας και της εν τοις πράγμασι συμπερίληψης. Κι αυτό είναι το μήνυμα που θέλουν να περάσουν, να σπάσει η σιωπή, να καταπολεμηθεί το στίγμα και να συμμετέχουν τα άτομα με αναπηρία ισότιμα σε κάθε έκφανση της ζωής.
11°
