Οι εκπομπές ενημέρωσης, η βία που προβάλλουν, τα social media και οι εικόνες που προσλαμβάνουν οι νέοι
Είναι ευφυή τα νέα παιδιά, ευφυέστερα τουλάχιστον από εμάς τους σαράντα και άνω, που θεωρούμε καθήκον μας να είμαστε ενημερωμένοι. Φουλ ενημερωμένοι όμως. Επιπλέον όσοι γράφουμε κείμενα έχουμε μια σχετική εμμονή με την ενημέρωση. Μόνο που η επικαιρότητα είναι ζοφερή, ζοφερότερη απ’ όσο μπορούμε να αντέξουμε. Συμβαίνουν άσχημα πράγματα κοντινά και μακρινά διαρκώς.
Ήρθε η κόρη μου χθες και άνοιξα μια κουβέντα μαζί της για τη δολοφονία στους Αγίους Αναργύρους. Ήταν το ίδιο εξοργισμένη όπως εγώ, όμως αρκέστηκε να μάθει τα βασικά, δεν είχε μετατραπεί σε βαμπίρ της ενημέρωσης. «Τα πράγματα είναι απλά» μου είπε. Εκείνη η κοπέλα, ακόμα κι αν σταματούσε έναν άσχετο στον δρόμο και του έλεγε ότι φοβάται τον πρώην της, που την χτυπούσε όσο ήταν μαζί, και ότι τώρα είναι έξω από το σπίτι της, ο άσχετος θα τη βοηθούσε, δεν θα της γυρνούσε την πλάτη. Κάτι θα έκανε, δεν θα την παρατούσε στην τύχη της, όπως έκανε η αστυνομία, τι να λέμε τώρα. Τα πράγματα είναι απλά. Σωστά. Προς τι τόσο μελάνι.
Ζούμε με την τηλεόραση κλειστή στο σπίτι, μια συνήθεια που είχαμε από τότε που ήταν μικρές. Τώρα ανοίγει μόνο για τα συνδρομητικά κανάλια, σειρές, ταινίες και τέτοια. Κάποιες φορές που την άνοιξα μεσημέρι, όπου σουλατσάρουν κάτι ευαγγελιστές της άρρωστης ενημέρωσης, που δεν αφήνουν τάφο, φέρετρο και φρίκη που να μην την περιγράψουν /εκθέσουν/ αναπαράξουν, τα παιδιά με ρώτησαν αν είμαι άρρωστη που κοιτάζω τέτοια πράγματα.
Πραγματικά, γιατί να ζεις κοιτάζοντας τη φρίκη με τις ώρες; Πώς μπορείς να τρως, να χτενίζεσαι, να τακτοποιείς τα δωμάτια των παιδιών, να μαγειρεύεις το φαγητό, όταν στο διπλανό δωμάτιο έχουν ξαμοληθεί όλοι οι δαίμονες της κόλασης;
Μα, συμβαίνουν θα μου πεις. Ναι, πάντα συνέβαιναν. Η διαφορά είναι ότι άλλο να μαθαίνεις συνοπτικά και άλλο να βυθίζεσαι. Άλλο να μαθαίνεις και άλλο να βλέπεις αργόσυρτα, με τις ώρες live τον ακρωτηριασμό, το ξεψύχισμα, τον σπαραγμό, την κηδεία. Ο θάνατος του άλλου, η συμφορά του άλλου κατά κάποιο τρόπο με όλες αυτές τις ενημερωτικές εκπομπές κοινωνικού χαρακτήρα, μοιάζει σαν να αναπαράγεται ψυχαγωγικά - συγνώμη που το θέτω τόσο ωμά. Δεκάδες δημοσιογράφοι, στήνονται κάθε φορά έξω από το σπίτι, το σχολείο, τον σταθμό, το νοσοκομείο, τον δρόμο, τη γειτονιά, το στενό, το τετράγωνο, το νεκροταφείο, για να μας δείξουν πώς θρηνούν οι άνθρωποι, πώς σκοτώνονται, πώς τρελαίνονται.
Κατηγορούμε τους νέους ότι είναι η γενιά του TikTok, του Ιnstagram, της σαχλαμάρας. Γιατί, τι καλύτερο έχουμε να τους δώσουμε; Εμείς έχουμε την ατέρμονη ενημέρωση. Εκείνα έχουν την τέχνη της αποφυγής.
Μα οι συνομήλικοί τους δημιουργούν διαρκώς ειδήσεις θα μου πεις, άσχημες ειδήσεις όλο βία, μπούλινγκ, ξεμαλλιάσματα, οπαδικά μαχαιρώματα. Πόσοι είναι αυτοί; Και γιατί κάνουμε την εξαίρεση κανόνα. Τόσα κανονικά παιδιά γύρω μας, φρικαρισμένα από την υπερβολή, που τελικά είναι δική μας. Η δική μας γενιά στήνει την ενημέρωση. Η δική μας γενιά τα εκπαιδεύει ακόμα και στην οπαδική βία, όπως έχει αποδειχθεί. Η δική μας γενιά δεν τα αφήνει σε χλωρό κλαρί, παιδοβιαστές, μαστροποί, ασελγείς παππούδες, πατεράδες και θείοι. Η δική μας γενιά έχει στήσει την εκπαίδευσή τους έτσι που φρικάρουν ακόμα και οι πιο πρόθυμοι μαθητές. Η δική μας γενιά τα έσερνε όσο ήταν μικρά στα mall για να περάσουν την ώρα τους, κι όχι σε καμιά εκδρομή να δουν χορτάρι, δέντρο, χώμα και λάσπη. Η δική μας γενιά τα έκλεισε στο δωμάτιο, κοκορεύτηκε την άνεση του playroom. Η δική μας γενιά τούς έδωσε την κρίση, την καραντίνα, το κινητό.
Γύρω μας εκατομμύρια κανονικά παιδιά, πολύ πιο κανονικά από μας. Αυτά τρέχουν για να δώσουν ένα χεράκι στις συμφορές, κι όχι εμείς. Εκατοντάδες νέα παιδιά, εθελοντές συρρέουν σε φωτιές, και πλημμύρες, βοηθούν τον κόσμο. Ποιοι είναι όλοι αυτοί, έχουμε αναρωτηθεί ποτέ. Από ποια σπίτια έχουν έρθει, σε ποιες αρχές πιστεύουν, τι κόσμο ονειρεύονται. Είναι τα κανονικά μας παιδιά, που είτε σπουδάζουν, είτε δουλεύουν, είτε ψάχνονται. Είναι αυτά που προσπαθούν να βρουν μια τρύπα για σπίτι για να ζήσουν την ώρα που οι πατεράδες τους κι οι φίλοι των πατεράδων τους έκαναν μια ολόκληρη χώρα airbnb.
Προβάλλουμε διαρκώς τη βία της γενιάς τους. Τα βάζουμε με τα δικά τους μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κατηγορούμε αυτά τα μέσα ότι ευθύνονται για τη βία τους. Είμαστε ψεύτες. Δεν είναι η βία των δικών τους μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Δεν είναι καν η βία της δικής τους γενιάς. Είναι η δική μας βία. Δέρνουν επειδή δερνόμαστε εμείς. Βρίζουν επειδή διαρκώς βριζόμαστε, στη Βουλή, στους δρόμους, στα σπίτια μας, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν πιστεύουν στους θεσμούς μας, βρίζουν την αστυνομία και τα δικαστήριά μας επειδή εμείς τα απαξιώνουμε, η μια κυβέρνηση κατηγορεί την προηγούμενη ή την επόμενη ότι μανιπουλάρει τη δικαιοσύνη, μπουκάρουν αστυνομικοί σε δημόσια υπηρεσία για να κατάσχουν αποδεικτικά (υπό το φόβο της διοχέτευσης παραποιημένων) μιας θανατηφόρας σύγκρουσης όπου σκοτώθηκαν δεκάδες συνομήλικοί τους.
Και δεν έχει τέλος η λίστα. Και τέλος πάντων εδώ που φτάσαμε αν νομίζουμε ότι το TikTok και το Instagram κάνουν τη ζημιά, ας τα συγκρίνουμε με τα αντίστοιχα δικά μας, mainstream κανάλια, ειδήσεις και εκπομπές που παίζουν ολημερίς και ασταμάτητα σε κάποια σπίτια, κι ύστερα τα ξαναλέμε.
