Λιτοχωρίτικο έθιμο: Το κάψιμο των κέδρων σήμερα

Της Όλγας Γεωργούση, τελειόφοιτης φοιτήτριας του τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘ

Το κάψιμο των κέδρων: Οι απαρχές του εθίμου

Το κάψιμο των κέδρων στο Λιτόχωρο Πιερίας φαίνεται να κρατά σχεδόν από το 1880, περνά από γενιά σε γενιά και αναβιώνει μέχρι και σήμερα. Με το λαϊκό κλίμα να επικρατεί, έθιμα (όπως τα άρματα) και θρησκευτικές τελετές (όπως το δωδεκάθεο) πηγάζουν από την αρχαιότητα αλλά και από τη βυζαντινή εποχή. Το έθιμο είναι συνδεδεμένο με τις αρχαίες διονυσιακές τελετές αλλά και με την πεποίθηση ότι με το κάψιμο των κέδρων ξορκίζονται αμαρτίες και κακά πνεύματα πριν την έναρξη της Σαρακοστής.

Το μάζεμα των κέδρων στο Λιτόχωρο από το 1998 μέχρι και σήμερα

Κάθε χρόνο τις αποκριές, όλο το Φεβρουάριο και για περίπου τέσσερις εβδομάδες μικροί και μεγάλοι οργανώνονται και ξεκινούν το μάζεμα των κέδρων.

Οι γειτονιές ή τα «μπαΐρια» όπως λέγονται χαρακτηριστικά, αποτελούνται πλέον μόνο από δύο. Αυτά του «Άη Γιώργη» και της «Φοράδας» ενώ παλαιότερα τα μπαΐρια όπου κάθε αποκριές καίγονταν τα κέδρα μπορεί να έφταναν και τα δέκα, ένα ανά γειτονιά.

Το «κλέψιμο» των κέδρων
Από τη στιγμή που έχουν μαζευτεί τα κέδρα, ορίζονται βάρδιες όπου «κεδρομάχοι» από τις 8:00 το βράδυ μέχρι και τις 7:00 το επόμενο πρωί (με σημείο εκκίνησης το άναμμα και το σβήσιμο της δημόσιας ηλεκτροδότησης) φιλάνε τα κέδρα για να μην τα κλέψουν από την άλλη γειτονιά.

«Πώς ανάβουν τις φωτιές»

Το άναμμα των κέδρων φέτος, θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 17 Μαρτίου από τις 9:00 το βράδυ και έπειτα στις γειτονιές, με τους κεδρομάχους να πρωτοστατούν και να ρίχνουν συνεχώς κέδρα στην φωτιά. Φυσικά από την όλη διαδικασία διεξαγωγής του εθίμου, δεν θα μπορούσαν να λείπουν το κρασί και τα παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια, αλλά και παλιά ντίσκο τραγούδια για όσους μείνουν μέχρι το ξημέρωμα. Το κάψιμο των κέδρων πολλές φορές μπορεί να διαρκέσει μέχρι και τις πρωινές ώρες με ντόπιους αλλά και επισκέπτες να συμμετέχουν ενεργά στο γλέντι.

Δυστυχώς πέρυσι εξαιτίας του καιρού το κάψιμο των κέδρων δεν στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία, καθώς ο αέρας που επικρατούσε δεν επέτρεψε στον κόσμο να απολαύσει τη γιορτή. Οι κεδρομάχοι ευελπιστούν φέτος να μπορέσει να διεξαχθεί το έθιμο ομαλά καθώς έχουν ήδη ξεκινήσει τις προετοιμασίες και καλούν όποιον επιθυμεί να παραστεί και να γιορτάσει μαζί τους την ημέρα εκείνη.

Καλές αποκριές και «Σχωρεμένα!» όπως λένε στο Λιτόχωρο.

Δείτε βίντεο από το έθιμο του κάψιμου των κέδρων στο Λιτόχωρο το 2017 σε όσες γειτονιές συμμετείχαν εκείνη τη χρονιά.