Ελλαδα

Σαν σήμερα το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη που «πάγωσε» την Ελλάδα

Οι στιγμές πανικού, οι 57 νεκροί και ο αγώνας για δικαίωση

Σαν σήμερα 28 Φεβρουαρίου 2023 - Το πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη

Ήταν Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2023. Μία ημέρα σαν σήμερα, μετά από ένα χαρούμενο τριήμερο. Οι επιβάτες του Intercity 62 είχαν γιορτάσει την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς και την Καθαρά Δευτέρα και επέστρεφαν ξεκούραστοι στις υποχρεώσεις τους. Ανάμεσα στα βαγόνια δεκάδες νέοι που επέστρεφαν στη Θεσσαλονίκη για τις σπουδές τους μετά από μία σύντομη ανάπαυλα κοντά στις οικογένειές τους. Ο συρμός έφτασε στη Λάρισα με μικρή καθυστέρηση και αναμενόταν να φτάσει μετά τα μεσάνυχτα στη συμπρωτεύουσα. Κάποιοι από τους επιβάτες είχαν ήδη κοιμηθεί, κάποιοι άλλοι συνέχιζαν τις συζητήσεις με τις παρέες τους. Στις 23:21 το βράδυ, κι ενώ το τρένο βρισκόταν κοντά στον οικισμό «Ευαγγελισμός» της Λάρισας στα Τέμπη, τα πάντα άλλαξαν: είναι η στιγμή που η επιβατική αμαξοστοιχία συγκρούεται μετωπικά με την εμπορική και οδηγούνται στον θάνατο 57 άνθρωποι.

Σαν σήμερα 28 Φεβρουαρίου: Το δυστύχημα στα Τέμπη © EUROKINISSI

Σαν σήμερα 28 Φεβρουαρίου: Το δυστύχημα στα Τέμπη

Οι δύο αμαξοστοιχίες, η επιβατική με 350 επιβάτες και η εμπορική βρέθηκαν στην ίδια γραμμή. Αμέσως μετά τη σύγκρουση, οι πρώτοι συρμοί πήραν φωτιά. Οι εικόνες που βρήκαν τις επόμενες ημέρες το φως της δημοσιότητας ήταν καθηλωτικές και ενδεικτικές της πρωτοφανούς σιδηροδρομικής τραγωδίας. «Βγείτε όλοι έξω, βγείτε από το τρένο», άρχισαν να φωνάζουν οι ψυχραιμότεροι. Λίγες ώρες μετά το δυστύχημα, ο Στάθης Καρράς, επιζών του δυστυχήματος περιέγραψε στην ATHENS VOICE: «Πετάξαμε τις βαλίτσες για να δημιουργήσουμε χώρο γιατί είχαμε εγκλωβιστεί. Όποιος ήταν εκτός τρένου, του πετάγαμε τις βαλίτσες να τις στοιβάξει πάνω σε μία λαμαρίνα που υπήρχε για να μπορέσουμε να πέσουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια. Βγήκαμε από το βαγόνι και βοηθήσαμε και τους υπόλοιπους να κατέβουν. Κάθε άτομο που έβγαινε, φτιάχναμε από την αρχή τον πύργο από τις βαλίτσες. Μόνο όταν πήδηξε και ο τελευταίος από το βαγόνι, απομακρυνθήκαμε από το σημείο. Κουβαλήσαμε όσους περισσότερους μπορούσαμε».

Στο σημείο σπεύδουν πυροσβέστες προκειμένου να απεγκλωβίσουν τους επιβάτες και να σβήσουν τη φωτιά. Τα ασθενοφόρα μεταφέρουν συνεχώς σορούς και τραυματίες - άλλοι είναι πιο βαριά, άλλοι ελαφρύτερα. Γονείς σπεύδουν στα νοσοκομεία για να αναζητήσουν τα παιδιά τους και καλούνται να δώσουν δείγμα DNA για την ταυτοποίηση των σορών τους ή των ανθρώπινων μελών που έχουν εντοπιστεί στον τόπο της τραγωδίας. Με το πρώτο φως της ημέρας, διασώστες και οικογένειες βρίσκονται μπροστά σε μία αδιανόητη τραγωδία. 57 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους. Ένας νεαρός φοιτητής είναι ο μοναδικός επιζών από το πρώτο βαγόνι. Μέχρι και σήμερα, έναν χρόνο μετά, ο Γεράσιμος παραμένει σε κώμα.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο δυστύχημα σκοτώθηκαν 57 άνθρωποι, εκ των οποίων 56 ταυτοποιήθηκαν από βιολογικό υλικό, ενώ σε μία περίπτωση αγνοούμενης δεν βρέθηκε δείγμα. Η ταυτοποίηση ορισμένων θυμάτων υπήρξε ιδιαίτερα δύσκολη λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναπτύχθηκαν κατά την πυρκαγιά κι έφτασαν τους 1.300 βαθμούς Κελσίου στο εσωτερικό του πρώτου βαγονιού. Τουλάχιστον 85 άνθρωποι τραυματίστηκαν, από τους οποίους 25 πολύ σοβαρά. Από τους τραυματίες, οι 66 νοσηλεύτηκαν σε νοσοκομεία της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης, ενώ 6 νοσηλεύτηκαν σε μονάδες εντατικής θεραπείας.

Την επομένη του δυστυχήματος κηρύχθηκε στην Ελλάδα τριήμερο Εθνικό Πένθος. Μετά το δυστύχημα, οργανώθηκε έκτακτη σύσκεψη από την κυβέρνηση και ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, επισκέφθηκε το σημείο. Η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, διέκοψε την επίσημη επίσκεψή της στη Μολδαβία για να επισκεφθεί το σημείο ώστε να «υποστηρίξει όσους το χρειάζονται». Το σημείο του δυστυχήματος επίσης επισκέφτηκαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Κώστας Αχ. Καραμανλής, ο οποίος παραιτήθηκε το απόγευμα της 1ης Μαρτίου, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης. και ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας. Παραιτήθηκαν μετά το σιδηροδρομικό δυστύχημα, ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Σπύρος Πατέρας και ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΡΓΟΣΕ, Χρήστος Βίνης.

Δυστύχημα στα Τέμπη: Οι προειδοποιήσεις, τα αίτια και ο σταθμάρχης

Πριν από το δυστύχημα είχαν γίνει έγγραφες προειδοποιήσεις, κινητοποιήσεις και νομικές ενέργειες των εργαζομένων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, όσον αφορά την υποστελέχωση, την ανεπαρκή συντήρηση και την έλλειψη ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στους σιδηροδρόμους. Μετά το συγκλονιστικό δυστύχημα, διοργανώθηκαν μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και απεργίες σε πολλές πόλεις της Ελλάδας.

Σύμφωνα με τον επιθεωρητή του ΟΣΕ, τα αίτια του δυστυχήματος συνοψίζονται στην άκαιρη διέλευση της επιβατικής αμαξοστοιχίας λόγω καθυστέρησης, την απουσία επικοινωνίας μεταξύ του μηχανοδηγού της εμπορικής αμαξοστοιχίας και του σταθμάρχη, την εγκατάλειψη των πόστων εν ώρα υπηρεσίας από δύο σταθμάρχες, και την ολιγωρία ως προς την ολοκλήρωση της εγκατάστασης του συστήματος τηλεδιοίκησης και των έργων σηματοδότησης.

Ο σταθμάρχης Λάρισας συνελήφθη και προσήχθη στον εισαγγελέα. Στην πρώτη του κατάθεση αναγνώρισε ότι δρομολόγησε το επιβατικό τρένο σε λάθος ράγες, κατανοώντας το σφάλμα του όταν, αργότερα, ενημερώθηκε για το δυστύχημα. Για κατάθεση κλήθηκε επίσης ο εκπρόσωπος της εταιρείας Hellenic train. Στις 5 Μαρτίου ο σταθμάρχης, μετά την απολογία του, κρίθηκε ομόφωνα ως προφυλακιστέος. Αντιμετωπίζει κατηγορίες όπως για κακουργηματική πράξη διατάραξης της ασφαλείας των συγκοινωνιών και πλημμεληματικό αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια κατά συρροή και της σωματικής βλάβης από αμέλεια κατά συρροή.

Ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο της Hellenic Train κατήγγειλε ότι, στη συγκεκριμένη διαδρομή, δεν λειτουργούσαν τα συστήματα σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, τα οποία θα μπορούσαν να είχαν δράσει ως δικλείδες ασφαλείας για την αποφυγή της σύγκρουσης. Στις 7 Φεβρουαρίου, συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση όπου αναφερόταν το ενδεχόμενο δυστυχήματος ως απόρροια των παραλείψεων στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ το Νοέμβριο 2022 είχαν στείλει εξώδικο προς το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, τον ΟΣΕ, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Hellenic Train.

Στις 9 Μαρτίου, από τον εισαγγελέα Λάρισας ασκήθηκαν ποινικές διώξεις σε βάρος τριών επιπλέον προσώπων (επιθεωρητής του ΟΣΕ και δύο σταθμάρχες), ως αποτέλεσμα της ανακριτικής διαδικασίας στη Λάρισα.

«Πάρε με όταν φτάσεις» - Το συγκλονιστικό σύνθημα στις πορείες για την τραγωδία στα Τέμπη

Το «πάρε με όταν φτάσεις», μία φράση που λένε συνήθως οι γονείς στα παιδιά τους όταν πρόκειται να πάνε κάπου ή να ταξιδέψουν, ηχούσε και ηχεί στις πορείες για το δυστύχημα στα Τέμπη.

Μαρία Καρυστιάνου: Η μητέρα της Μάρθης και πρόεδρος του Συλλόγου «Τέμπη 2023» σε μία καθηλωτική ομιλία στο Ευρωκοινοβούλιο

Πριν από λίγες ημέρες, η μητέρα της Μάρθης, Μαρία Καρυστιάνου, βρέθηκε στο Ευρωκοινοβούλιο. Μίλησε για το σιδηδρομικό δυστύχημα που στέρησε τη ζωή στην κόρη της και 56 ακόμα ανθρώπους. «Είναι μάταιο να σας μεταφέρω τον πόνο το δικό μας, όμως με σιγουριά μπορώ να πω πως η κοινωνία συγκλονίστηκε και είναι ακόμα συγκλονισμένη γιατί όχι μόνο σχεδόν όλοι είχαν ταξιδέψει έστω μια φορά με το τρένο και μπορούσαν να φανταστούν το εαυτό τους στην θέση μας ή στη θέση των αδικοχαμένων παιδιών μας, αλλά και γιατί αποκαλύφθηκε ένα τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό σκάνδαλο. Αδιανόητο να κατανοήσουμε πως είναι δυνατόν να συμβεί μετωπική σύγκρουση τρένων εν έτη 2023 με τόσα συστήματα ασφαλείας που υποτίθεται υπήρχαν και τόσες επενδύσεις που υποτίθεται είχαν γίνει. Γιατί εμείς τέτοια ακούγαμε τόσα χρόνια. Ζούσαμε μέσα σε μια πλασματική πραγματικότητα όπου όλα γίνονταν για το καλό μας και η ασφάλεια ήταν δεδομένη. Πού να φανταστούμε την αλήθεια. Το μέγεθος της ακαταλληλότητας και επικινδυνότητας της μετακίνησης με τρένο. Και ότι οι επενδύσεις για τον σιδηρόδρομο ήταν μόνο παραπλανητικά αφηγήματα. Συγκλονιστήκαμε όταν διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε κανένα σύστημα ασφαλείας σε λειτουργία στο κύριο μέσο μαζικής μετακίνησης της χώρας. Το υπουργείο μεταφορών γνώριζε το πρόβλημα και παρόλα αυτά επέτρεπε τη λειτουργία. Ο πρώην υπουργός όμως υπέπεσε και σε άλλες παραβάσεις όπως δεν προχώρησε στην σύσταση επιτροπής διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων, ως όφειλε από το χρόνο που ανέλαβε αλλά ούτε φρόντισε να θεσπίσει τους εθνικούς κανόνες ασφαλείας που έχουν όλα τα κράτη υποχρεωτικά».

Ολόκληρη η ομιλία της κ. Καρυστιανού

Τέμπη: Αλλοίωση και «μόλυνση» του σημείου της τραγωδίας αναφέρει πραγματογνώμονας - Τα 3 βαγόνια που αγνοούνται

Στον εφέτη ανακριτή της Λάρισας, που ερευνά τη σιδηροδρομική τραγωδία των Τεμπών, παρέδωσαν πριν από λίγες ημέρες οι εκπρόσωποι του Συλλόγου Οικογενειών Θυμάτων Δυστυχήματος Τεμπών, προκειμένου να αξιοποιηθεί αλλά και να ενσωματωθεί στη σχετική δικογραφία, το τελικό πόρισμα του ειδικού πραγματογνώμονα σε θέματα πυρκαγιών και ορισθέντα ως Τεχνικού Συμβούλου του Συλλόγου, Βασίλειου Κοκοτσάκη.

Σύμφωνα με την ΕΡΤ, στο πόρισμά του ο κ. Κοκοτσάκης επιχειρεί να εξηγήσει το φαινόμενο της έκρηξης κατά τη σύγκρουση των τρένων. Το έλαιο σιλικόνης στο οποίο αποδίδεται η έκρηξη από τους διορισθέντες πραγματογνώμονες δεν εκδηλώνει συμπεριφορά που να συνάδει με τα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης έκρηξης, αναφέρει ο κ. Κοκοτσάκης, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια έκρηξη προκαλείται με την ύπαρξη υγροποιημένου αερίου ή υγρού καυσίμου υψηλής πηκτικότητας (καύσιμα, διαλύτες, υγραέρια) ουσίες και ενώσεις που ανιχνεύθηκαν στα ληφθέντα δείγματα (βενζόλιο, τολουόλιο, ξυλόλιο). Ο ειδικός πραγματογνώμονας, μάλιστα, αναφέρεται στα χημικά εγκαύματα που υπέστησαν τέσσερις πυροσβέστες τα οποία δεν προκλήθηκαν από επαφή με φλόγες.

Ο Βασίλης Κοκοτσάκης εντοπίζει στην έκθεσή του τα λάθη και τις παραλείψεις στις έρευνες, με πρώτο το ότι ο χώρος της σύγκρουσης «μολύνθηκε» και αλλοιώθηκε , αφού περίπου 2 στρέμματα μπαζώθηκαν με χαλίκια και μπετόν. Επιπλέον, τα συντρίμια δεν φυλάχθηκαν σωστά και δεν προστατεύτηκαν , ενώ δεν ελήφθησαν έγκαιρα δείγματα λαμαρινών με αιθάλες από τα κοντέινερ της εμπορικής και το κυλικείο της επιβατικής αμαξοστοιχίας, προτείνοντας περαιτέρω δειγματοληψίες.

Οι συγγενείς των θυμάτων πολλές φορές θέτουν το ερώτημα στις αρχές για το πού βρίσκονται κοντέινερ της εμπορικής που απεικονίζονται σε βίντεο, αλλά δεν υπάρχουν στο Κουλούρι.

Όπως σημειώνει μεταξύ άλλων ο τεχνικός σύμβουλος:

1. «Ο χώρος ‘μολύνθηκε’ γιατί πέραν των απολύτως απαραίτητων εργασιών διευθέτησης για επιχειρησιακούς λόγους που αναγκαστικά έγιναν, αλλοιώθηκε κιόλας αφού ικανή έκταση περίπου 2 στρεμμάτων μπαζώθηκε με φερτά υλικά όπως χαλίκια και μπετόν.

Κυρίως όμως το σημείο στο οποίο είχαν καταπέσει τμήματα (συντρίμμια) της επιβατικής αμαξοστοιχίας, αλλά και απόβλητα ή κατάλοιπα καύσης παρασυρμένα από τα νερά πυρόσβεσης, ίσως όμως και βιολογικό υλικό ανθρώπων, μπαζώθηκε με επιμελή και μόνιμο τρόπο, δηλαδή αφαίρεση του χώματος σε ικανό βάθος, πάχτωση του με χοντρά εμποτισμένα χαλίκια λατομείου και κάλυψη με σκυρόδεμα επίσης ικανού πάχους.

Η ενέργεια αυτή δυσχεραίνει αν δεν αποκλείει κιόλας την έρευνα στο σημείο εκείνο και κυρίως την λήψη δειγμάτων που ίσως βοηθούσαν στην διαφώτιση αρκετών από τα ερωτήματα της έρευνας.

2. Όσο η έρευνα είναι σε εξέλιξη, όλα τα υλικά, αντικείμενα κλπ. που καθ’ οιονδήποτε τρόπο συμμετείχαν στην εκδήλωση του συμβάντος, θεωρούνται πειστήρια και ως τέτοια πρέπει αντιμετωπίζονται. Πέραν των άλλων τυπικών και ουσιαστικών μέτρων που πρέπει να λαμβάνονται, είναι και αυτό (κύριο) της διαφύλαξης και προστασίας.

Τα συγκεκριμένα αντικείμενα-πειστήρια (συντρίμμια, χώματα) που μετακινήθηκαν από τον τόπο του συμβάντος έπρεπε να διαφυλαχτούν και προστατευτούν τόσο από τις καιρικές συνθήκες, όσο και από τυχόν απόπειρά αλλοίωσης ή αφαίρεσης, μέτρα που δεν λήφθηκαν στον βαθμό που θα εξασφάλιζε την έγκαιρη -ασφαλή και αδιαμφισβήτητη έρευνα επ΄ αυτών και την διατήρηση τυχόν υπολειμμάτων-στοιχείων που θα βοηθούσαν προς τούτο.

3. Ο τρόπος και η επιλογή των χώρων από τους οποίους ελήφθησαν τα δείγματα για χημική ανάλυση, είναι μεθοδολογικά μη ορθός, γιατί τα περισσότερα δείγματα έχουν ληφθεί από το βόρειο τοιχίο αντιστήριξης και όχι από τον χώρο που έγινε η καύση-έκρηξη. (Πιθανότατα δεν ελήφθησαν, γιατί ο χώρος είχε διαμορφωθεί και αλλοιωθεί και υπήρχε και χρονική καθυστέρηση λήψης δειγμάτων, γεγονός που καθιστούσε πλέον, τα δείγματα επισφαλή και όχι αντιπροσωπευτικά».

Ο κ. Κοκοτσάκης σύμφωνα με την ΕΡΤ επιμένει ιδιαιτέρως στο πόρισμά του για την αναγκαιότητα να ληφθούν δείγματα λαμαρινών με αιθάλες από τα κοντέινερ της εμπορικής αμαξοστοιχίας τα οποία μετά το δυστύχημα κι ενώ όλα τα βαγόνια της επιβατικής αμαξοστοιχίας μεταφέρθηκαν σε οικόπεδο του ΟΣΕ (!) στη θέση Κουλούρι, τα συγκεκριμένα 3 βαγόνια-κοντέινερ, της εμπορικής αμαξοστοιχίας, «αγνοείται» καταφανώς η «τύχη τους» τουλάχιστον όσο κι αν επιδίωξαν τα μέλη του Συλλόγου Οικογενειών Θυμάτων, οι νομικοί τους παραστάτες αλλά και οι τεχνικοί τους σύμβουλοι, να πληροφορηθούν πού βρίσκονται, για την άντληση τυχόν περαιτέρω στοιχείων από την εξέταση τους.

Ο κ. Κοκοτσάκης στη τεχνική του έκθεση είναι σαφής σε δύο τουλάχιστον σημεία: «…Δεν ελήφθησαν έγκαιρα δείγματα λαμαρινών με αιθάλες από τα κοντέινερ εμπορικής, κυλικείο επιβατικής που αποδεδειγμένα συμμετείχαν στο φαινόμενο της πυρόσφαιρας, για ανάλυση και διαπίστωση υλικών καύσης…» αλλά και στο σημείο της αναφοράς του για τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν από εδώ και στο εξής επαναλαμβάνει το ότι:

«Να ληφθούν δείγματα και αναλυθούν, από τα τοιχώματα του βαγονιού του κυλικείου γιατί τόσο σε αυτό όσο και στην εμπορική αμαξοστοιχία (πλατφόρμες κοντέινερ) πιθανόν να υπάρχουν αιθάλες, που η ανάλυση τους μέσω φασματογραφίας μάζας, πιθανόν να μας δώσει εικόνα, υλικά και τρόπο με τον οποίο κάηκαν.

στ. Να ληφθούν δείγματα από τις λαμαρίνες των κοντέινερ που ήταν φορτωμένα στα τρία πρώτα βαγόνια της εμπορικής και να γίνει ανάλυση στις αιθάλες που βρίσκεται σε αυτά(αν βρίσκεται ακόμη)».

Για τις καταγγελίες συγγενών των θυμάτων της σιδηροδρομικής τραγωδίας υπήρξε παρέμβαση εισαγγελέα, προκειμένου «να απαντηθεί κάθε ισχυρισμός και καταγγελία».