Ελλαδα

Ο κύκλος του εκφοβισμού

Η καταστολή της τρομοκρατίας με την εξάρθρωση των δρώντων ομάδων δεν αρκεί για την καταπολέμησή της

Έφη Λαμπροπούλου
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η τρομοκρατία την τελευταία 20ετία στην Ελλάδα και η ηθική υποχρέωση για την προάσπιση και θωράκιση των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα

Το 2003, δηλαδή μόλις έναν χρόνο μετά την εξάρθρωση της 17Ν, έκανε την εμφάνισή του ο Επαναστατικός Αγώνας με διπλό βομβιστικό χτύπημα στα δικαστήρια της Ευελπίδων. Μέχρι το 2014 πραγματοποίησε ακόμη 16 xτυπήματα. Εν τω μεταξύ έχει μεσολαβήσει ο Δεκέμβριος του 2008 που είναι η επίσημη «κήρυξη πολέμου στο κράτος» – σύμφωνα με πανό που έχουν σε πορείες τους ομάδες του αντιεξουσιαστικού χώρου. Η εξέγερση του Δεκεμβρίου ηρωοποιήθηκε, οι καταστροφές και οι λεηλασίες παρακάμφθηκαν, ενώ  μια άνευ όρων κατανόηση και συμπάθεια από μεγάλο μέρος των ΜΜΕ, ορισμένων πολιτικών κομμάτων και ακαδημαϊκών για τις «αντιδράσεις» των νέων προετοίμασαν τις συνθήκες για τη νέα τρομοκρατία.

Μέσα σε δύο χρόνια (2009 – 2010), η νέα τρομοκρατία είχε προβεί σε 36 βομβιστικές επιθέσεις με τέσσερις νεκρούς.

Στις 30/5/2011 δημοσιεύθηκε σε ηλεκτρονική ιστοσελίδα του αντιεξουσιαστικού χώρου κείμενο με τις υπογραφές εννέα φυλακισμένων μελών της «Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς». Στο κείμενό τους οι υπογράφοντες αναφέρουν ότι η πρώτη περίοδος δράσης της Σ.Π.Φ. τελείωσε και υπέβαλαν πρόταση για τη δημιουργία της «Νέας Συνομωσίας». Στην πρότασή τους επισημαίνουν α) ότι θα πρέπει να υπάρχει αποφασιστικότητα για επίθεση απευθείας στην εξουσία, β) ότι ο πόλεμος ενάντια στο κράτος πρέπει να διεξάγεται μαζί με τη σκληρή κριτική απέναντι στη κοινωνία και γ) υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα της διεθνούς επαναστατικής αλληλεγγύης για τη δημιουργία αυτής της νέας Συνομωσίας, την οποία θα στηρίξει η Άτυπη Αναρχική Ομοσπονδία (Ιnformal Anarchist Federation / FAI). Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι η αναφορά τους στο ότι όποιος συμφωνεί με αυτές τις τρεις προτάσεις, μπορεί αν το επιθυμεί να χρησιμοποιήσει το όνομα Σ.Π.Φ. σε κάποια από τις επιθέσεις που αυτός/οι θα διαπράξει/ουν.

Το 2013 ακολουθεί η γνωστοποίηση του «Σχεδίου Φοίνικας» από τη Σ.Π.Φ., η οποία δηλώνει ότι ξεκινά η «δημιουργία ενός άτυπου δικτύου αναρχομηδενιστικής (έμφαση, Ε.Λ.) δράσης στην Ελλάδα» «σε 7 πράξεις» και σε κοινό μέτωπο με τις «Συμμορίες Συνείδησης», τους πυρήνες της FAI και τη «Σέχτα Επαναστατών», στηρίζοντας τη διεθνή συνωμοσία της FAI-Διεθνές Επαναστατικό Μέτωπο (IRF). Οι επτά πράξεις περιελάμβαναν ανατίναξη οχήματος, τοποθέτηση βόμβας, εμπρησμό κ.ά., πέντε πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα και δύο στην Ινδονησία. Και είναι ακριβώς αυτό το στοιχείο του αναρχομηδενισμού και συχνά της γλώσσας μίσους μαζί με την αφ’ υψηλού κριτική στη κοινωνία («υποτακτικό πλήθος της κοινωνικής χαβούζας») που διαφοροποιεί τις συγκεκριμένες ομάδες από τις υπόλοιπες της «νέας τρομοκρατίας» που δρουν στην Ελλάδα από το 2003. Η γενική αλλαγή συνείδησης που θα οδηγήσει στην ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης και σε μια ριζική αλλαγή στην κοινωνία, όπως διατεινόταν η παλαιά τρομοκρατία, δεν υπάρχει πλέον ούτε στις ομάδες που θα ονόμαζα «ελληνοκεντρικές» (locals) της νέας τρομοκρατίας, ούτε στις αναρχομηδενιστικές (cosmopolitans).

Οι ομάδες βασίζονται αποκλειστικά στην ηθική και υλική υποστήριξη των οπαδών τους, ενώ οι πολιτικές τους επιδιώξεις καθίστανται όλο και πιο ασαφείς όσον αφορά τα μέσα και τους στόχους που επιλέγουν

Η αδιαφορία τους να κερδίσουν τη συμπάθεια της κοινωνίας ή μέρους της δεν είναι πλέον τακτικός στόχος, γι’ αυτό είναι και πιο επικίνδυνες. Οι ομάδες βασίζονται αποκλειστικά στην ηθική και υλική υποστήριξη των οπαδών τους, ενώ οι πολιτικές τους επιδιώξεις καθίστανται όλο και πιο ασαφείς όσον αφορά τα μέσα και τους στόχους που επιλέγουν. Οι στόχοι είναι εκκεντρικοί, τυφλοί και στη μία τάση αρκετά ιδιοτελείς, πράγμα που σημαίνει ότι εξυπηρετούν μερικές φορές το συμφέρον των μελών (ή των φίλων) της οργάνωσης (π.χ. απελευθέρωση κρατουμένων μελών). Οι «κοινωνικές» δικαιολογίες των τρομοκρατικών ενεργειών τους είναι περιττές και στις δύο τάσεις, ελληνοκεντρική ή μη, γι’ αυτό οι προκηρύξεις μετά τα χτυπήματα δεν περιλαμβάνονται στο σύστημα επικοινωνίας τους, έρχονται πολύ αργά ή και καθόλου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ενδιαφέρονται για τη δημοσιότητα των ενεργειών τους. Αυτή όμως εκπληρώνεται με τις επιθέσεις τους, την ανάληψη ευθύνης και όχι τη δικαιολόγησή τους.

Με δεδομένο μάλιστα ότι υπάρχει ανοχή σε πάσης φύσεως παρανομία δυναμικών ομάδων και έλλειψη στρατηγικής αντιμετώπισης, η Ελλάδα είναι ιδανικός τόπος δράσης

Η επίθεση της 3/2/2024 φαίνεται ότι προέρχεται από τους «locals» και όχι τους «cosmopolitans» της νέας τρομοκρατίας, διότι δεν είναι προσωποποιημένη. Η επιλογή του στόχου είναι φαινομενικά χωρίς «λογική», αφού στην παρούσα περίοδο δεν υπάρχει συζήτηση για εργασιακά θέματα. Θα είχε «λογική» εάν γινόταν στο υπουργείο αγροτικής ανάπτυξης ή στο παιδείας. Το πιθανότερο είναι να αποτελεί επίδειξη ισχύος και η επιλογή του υπουργείου εργασίας να είναι τυχαία, επειδή τους διευκόλυνε. Ακούγεται ότι μπορεί η επίθεση να είναι μια δοκιμή ενός νέου κύκλου δράσης. Μα δεν σταμάτησε ποτέ η δράση τους, όπως όλοι γνωρίζουμε. Με δεδομένο μάλιστα ότι υπάρχει ανοχή σε πάσης φύσεως παρανομία δυναμικών ομάδων και έλλειψη στρατηγικής αντιμετώπισης, η Ελλάδα είναι ιδανικός τόπος δράσης. Το αποδεικνύει εξάλλου η συρροή στην Ελλάδα «μπαχαλάκηδων» από τη λοιπή Ευρώπη με κάθε ευκαιρία και επαγγελματιών εκτελεστών.

Είναι γνωστό ότι οι σύγχρονες τρομοκρατικές ομάδες συνεργάζονται με τις εγκληματικές. Σε σχετικά πρόσφατη μελέτη για τη σχέση εγκληματικών και τρομοκρατικών ομάδων [1] διαπιστώθηκε ότι οι εγκληματικές και τρομοκρατικές ομάδες συνέκλιναν περισσότερο ως κοινωνικά δίκτυα ή περιβάλλοντα παρά ως ομάδες ή οργανώσεις. Είναι ενδιαφέρον ότι αντί για τυποποιημένες συνεργασίες, οι τρομοκρατικές ομάδες ακολουθούσαν την πρακτική της προσέλκυσης νέων μελών από τη δεξαμενή των εγκληματικών. Η συγκεκριμένη πρακτική:

  • Επηρέασε τις διαδικασίες ριζοσπαστικοποίησης εφόσον η συμμετοχή στην τρομοκρατία μπορούσε να παράσχει «εξιλέωση» και να νομιμοποιήσει το έγκλημα.
  • Ανέδειξε τον ρόλο των φυλακών ως εστιών ριζοσπαστικοποίησης και δικτύωσης μεταξύ εγκληματιών και εξτρεμιστών.
  • Βοήθησε στην απόκτηση δεξιοτήτων και εμπειριών που θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες για τους τρομοκράτες, ειδικά την πρόσβαση σε όπλα, πλαστά έγγραφα, και εξοικείωση με τη βία.
  • Διευκόλυνε την χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, ειδικά μέσω εγκληματικών ενεργειών.

Η καταστολή της τρομοκρατίας με την εξάρθρωση των δρώντων ομάδων δεν αρκεί για την καταπολέμησή της. Για να συμβεί αυτό πρέπει να σταματήσει να υπάρχει και η δεξαμενή των ατόμων που την τροφοδοτούν. Οι δύο δεκαετίες που ακολούθησαν τη διάλυση της 17Ν δείχνουν ότι το περιεχόμενο της δεξαμενής δεν έχει στερέψει, το αντίθετο. Ένας από τους λόγους είναι ότι ούτε μετά το 2002, αλλά ούτε καν μετά το 2008 όλοι όσοι είχαν ηθική και πολιτική υποχρέωση για την προάσπιση και θωράκιση των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα μας μέσω της εκπαίδευσης και της διαπαιδαγώγησης της νεολαίας, ενημέρωσης των γονέων και υποστήριξης των εκπαιδευτικών, επέδειξαν αδιαφορία. Όπως και σε τόσες άλλες περιπτώσεις η πρόληψη ήταν απούσα. Τις συνέπειες τις βλέπουμε πλέον καθημερινά.