Φιλανθρωπία: Τα ρεύματα του 2024

Το 2024 έφτασε και από τις αλλαγές που φέρνει δεν εξαιρείται ο κοινωφελής χώρος. Τα γεγονότα των τελευταίων ετών, όπως η έξαρση της πανδημίας και οι αυξανόμενες κοινωνικές προκλήσεις σε όλον τον κόσμο, αναδεικνύουν τη σημασία της φιλανθρωπίας στην αντιμετώπιση των πιο πιεστικών κοινωνικών ζητημάτων, καθώς και τον διακριτό ρόλο που επιτελεί.

Παρακολούθημα των μεγάλων εξελίξεων στον χώρο των επιχειρήσεων, στις οποίες πλέον περιλαμβάνονται η συμμόρφωση με τις αρχές του ESG και η εδραίωση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, ο κοινωφελής χώρος διαφέρει από αυτές κυρίως σε ένα στοιχείο: τη δυνατότητα να κινείται ταχύτερα, αναλαμβάνοντας πρόθυμα το ρίσκο που οι περισσότερες επιχειρήσεις αποφεύγουν. Επομένως, ένας λόγος για να καταγράφουμε τις τάσεις στη φιλανθρωπία είναι το ότι καθρεφτίζουν αλλαγές που σύντομα θα απασχολήσουν και τον παραδοσιακότερο χώρο των επιχειρηματικών δωρεών.

1. Άνοδος της τεχνολογίας

Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί προβλέπεται πως θα επενδύουν όλο και περισσότερο στην τεχνολογία για να υποστηρίξουν τη στρατηγική τους ανάπτυξη. Σε ένα τοπίο που αλλάζει διαρκώς, η τεχνολογία συμβάλλει σημαντικά στη διασφάλιση της ανθεκτικότητας, στην προσαρμοστικότητα και εν τέλει στην επιτυχημένη πορεία των κοινωφελών φορέων. Στην «ομπρέλα» της τεχνολογίας εντάσσονται η ανάλυση δεδομένων για τη λήψη καίριων αποφάσεων, η άνοδος του ψηφιακού μάρκετινγκ για τη διείσδυση σε ένα ευρύτερο ακροατήριο, όπως και η διευκόλυνση των χρηματικών δωρεών μέσα από πλατφόρμες crowdfunding και τεχνολογία blockchain.

Σημαντικός αναμένεται πως θα είναι, επίσης, ο ρόλος της εικονικής πραγματικότητας που θα επιτρέψει στους δωρητές να αντιληφθούν ευκολότερα και σε μεγαλύτερο βάθος τον αντίκτυπο που έχει η συνεισφορά τους στους ωφελούμενους, αλλά και να κατανοήσουν πιο ουσιαστικά τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι οργανισμού που υποστηρίζουν.

2. Η επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης

Οι οργανισμοί που αξιοποιούν τη δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης θα ενισχυθούν στην προσπάθεια να εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες χρηματοδοτήσεις, καθώς η Τεχνητή Νοημοσύνη βοηθά στη διαμόρφωση στρατηγικών που με βάση τα δεδομένα χτίζουν προσωποποιημένες σχέσεις με δωρητές. Υπολογίζεται πως όλο και περισσότεροι οργανισμοί θα χρησιμοποιούν την ΤΝ για να αναζητούν πιθανούς δωρητές, να αξιολογούν δεδομένα που τους αφορούν και να οργανώνουν αυτήν την τόσο σημαντική σχέση. Παρά τις αδιαμφισβήτητες ευκολίες που φέρνει, η ΤΝ δεν μπορεί βεβαίως να υποκαταστήσει τον άνθρωπο στη διαμόρφωση σημαντικών, αυθεντικών σχέσεων με δωρητές και ωφελούμενους, παρά μόνο να προτείνει ένα πλαίσιο.

3. Συνεργατική φιλανθρωπία

Στον κοινωφελή χώρο, ο οποίος μόλις λίγα χρόνια πριν χαρακτηριζόταν από ισχυρό ανταγωνισμό, η άνοδος της συνεργασίας έχει πλέον εμπεδωθεί – ευτυχώς και στην Ελλάδα. Δουλεύοντας μαζί, τα ιδρύματα και οι φορείς της κοινωνίας των πολιτών μπορούν να φέρουν καλύτερα αποτελέσματα και να περιορίσουν τις επικαλύψεις, παρέχοντας περισσότερα στις ομάδες που επιδιώκουν να υποστηρίξουν. Το 2024 πιστεύω πως θα δούμε ακόμα περισσότερες συνεργασίες ανάμεσα σε ιδρύματα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, επιχειρήσεις και κρατικούς φορείς. Οι συνεργασίες αυτές θα επιτρέψουν την ανταλλαγή γνώσης και εμπειρίας, καθώς και μια πιο συντονισμένη αντιμετώπιση διεθνών προκλήσεων, όπως η κλιματική αλλαγή, η φτώχεια και η πρόσβαση στην υγεία.

4. Ενίσχυση της καινοτομίας

Μία ακόμα τάση που θα αναμένουμε το 2024 είναι η αυξημένη υποστήριξη της καινοτομίας. Ο κόσμος αντιμετωπίζει τη συνεχιζόμενη επίδραση της πανδημίας καθώς και τις επιπτώσεις των πολέμων στους πιο ευάλωτους συνανθρώπους μας. Ταυτόχρονα, υστερεί σημαντικά στην επίτευξη των Βιώσιμων Στόχων του ΟΗΕ που έθεσε ως προτεραιότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές πως η συνέχιση πρακτικών που έχουν ήδη αποδειχθεί περιορισμένες ή ατελέσφορες δεν θα αλλάξει τα πράγματα. Χρειάζεται επένδυση σε καινοτόμες προσεγγίσεις και εδώ ο ρόλος της φιλανθρωπίας μπορεί να αποδειχθεί καταλυτικός.

5. Λήψη αποφάσεων με βάση δεδομένα

Η ανάλυση δεδομένων και τα insights θα διαδραματίσουν ακόμα μεγαλύτερο ρόλο στη λήψη αποφάσεων στον κοινωφελή χώρο. Τα ιδρύματα και οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις θα χρησιμοποιήσουν ακόμα περισσότερο την ανάλυση δεδομένων για να μετρήσουν τον αντίκτυπο που έχει η συνεισφορά τους, να βελτιώσουν την κατανομή των δωρεών τους, αλλά και να επαναδιατυπώνουν τη στρατηγική τους. Αυτή η προσέγγιση που βάζει στο κέντρο τα δεδομένα θα επιτρέψει μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, ενώ θα ενισχύσει τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στον χώρο της φιλανθρωπίας.

6. Ανάγκη για μετρήσιμο αντίκτυπο

Όλο και συχνότερα, οι δωρητές επιδιώκουν να έχει η συνεισφορά τους μετρήσιμο αντίκτυπο και ασκούν πίεση στις οργανώσεις προκειμένου να αποδείξουν την ορθή αξιοποίηση των πόρων τους και να επιτύχουν αξιόλογα αποτελέσματα. Αυτή η ανάγκη οδηγεί στην επένδυση σε ολοκληρωμένα συστήματα αξιολόγησης και μέτρησης αποτελεσμάτων που θα επιβεβαιώνουν την εμπιστοσύνη των δωρητών και άλλων εμπλεκομένων.

7. Εστίαση στο περιβάλλον

Το περιβάλλον βρίσκεται στο κέντρο του ενδιαφέροντος της διεθνούς κοινότητας – κι αυτό αντικατοπτρίζεται πλέον στον κοινωφελή χώρο. Αναμένεται πως οι δωρητές θα χρηματοδοτούν όλο και περισσότερο προγράμματα που μειώνουν τα απορρίμματα, υποστηρίζουν οικολογικές πρωτοβουλίες και συμβάλουν σε ένα πιο «πράσινο» μέλλον. Περισσότεροι πόροι θα δαπανηθούν σε δράσεις που σχετίζονται με την περιβαλλοντική προστασία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προσαρμογή στην κλιματική κρίση, προστατεύοντας το περιβάλλον για τις επόμενες γενιές.

8. Διαφορετικότητα και συμπερίληψη

Ο κοινωφελής χώρος αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο το ηθικό και κοινωνικό αποτύπωμα της δραστηριότητάς του. Κατά το 2024, αναμένεται αυξημένη έμφαση σε δωρεές που σέβονται τη φωνή και τις ανάγκες των αποκλεισμένων ομάδων. Οι δωρητές, όπως και οι δωρεοδόχοι οργανισμοί, θα δώσουν προτεραιότητα στη διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη στις χρηματοδοτήσεις και στα προγράμματά τους. Ταυτοχρόνως, η αντιπροσωπευτικότητα στα διοικητικά συμβούλια και η διευρυμένη εκπροσώπηση των δωρητών που αποτέλεσαν προτεραιότητα για πολλούς οργανισμούς τα τελευταία χρόνια, αναμένεται να εδραιωθούν.

9. Διεθνής φιλανθρωπία

Σήμερα ο κόσμος είναι περισσότερο διασυνδεδεμένος από ποτέ και ο κοινωφελής χώρος δεν αποτελεί εξαίρεση. Το 2024 αναμένεται αύξηση σε κοινωφελείς πρωτοβουλίες με διεθνή χαρακτήρα, καθώς ιδρύματα και οργανώσεις καλούνται να αντιμετωπίσουν υπερτοπικές προκλήσεις που απαιτούν συντονισμένη δράση. Ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, η πανδημία και οι ανθρωπιστικές κρίσεις υπογραμμίζουν την ανάγκη για ενιαίες παρεμβάσεις μεγάλης κλίμακας αντί για κατακερματισμένες, τοπικά εστιασμένες πρωτοβουλίες.

10. Άνοδος των επενδύσεων κοινωνικού χαρακτήρα

Οι επενδύσεις κοινωνικού χαρακτήρα αυξάνονται σταθερά και θα συνεχίσουν. Όλο και περισσότεροι επενδυτές αναζητούν ευκαιρίες να συνδυάσουν τα οικονομικά αποτελέσματα με τον θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Το 2024, η έννοια του “doing well by doing good” θα κυριαρχήσει ακόμα περισσότερο και οι επενδύσεις με κοινωνικό πρόσημο θα προσελκύσουν περισσότερους επενδυτές που επιδιώκουν να συνδυάσουν την οικονομική ανάπτυξη με θετικές αλλαγές στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

Συνολικά, κατά το 2024 ο κοινωφελής χώρος θα έχει να αναμετρηθεί με προκλήσεις, όσο και να αξιοποιήσει ευκαιρίες. Ιδρύματα και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί θα πρέπει να επιδείξουν ευελιξία και προσαρμοστικότητα για να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο αυτές τις τάσεις, μεγιστοποιώντας τη χρηματοδοτική τους δυνατότητα όπως και τον αντίκτυπο στις κοινότητες και τις ομάδες που υποστηρίζουν.