Σαν σήμερα 29 Νοεμβρίου 1970 κάνει πρεμιέρα στην Αθήνα η ταινία «Γούντστοκ»

Έχουν περάσει δύο και πλέον χρόνια από τον Μάη του '68. Η Ελλάδα βρίσκεται στον «γύψο» και η λογοκρισία στα θεάματα, τις εφημερίδες και τα βιβλία καλά κρατεί. Τα πρώτα μηνύματα αφύπνισης φτάνουν από το Παρίσι και οι νέοι σαν σφουγγάρια ορμούν στις νέες ιδέες, βγάζοντας σπίθες αντίστασης κατά των Συνταγματαρχών. Οι πρώτες ταινίες για τον γαλλικό Μάη έρχονται στην Ελλάδα, κάτω από τη μύτη της Χούντας και το έντονο ενδιαφέρον των νέων τραβά την προσοχή της «Κυβερνήσεως». Μία ημέρα σαν σήμερα, στις 29 Νοεμβρίου του 1970, η πρεμιέρα της ταινίας για το θρυλικό φεστιβάλ «Γούντστοκ» αποτελεί ένα από τα γεγονότα της χρονιάς. 

Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Είναι Αύγουστος του 1969 και στο Μπέθελ της Νέας Υόρκης καταγράφεται ένα απίστευτης συμμετοχής και συμβολισμού μουσικό γεγονός. Το μουσικό φεστιβάλ έλαβε χώρα στη γαλακτοκομική φάρμα του Μαξ Γιασγκούρ στο Μπέθελ, το οποίο βρίσκεται 69 χλμ νοτιοδυτικά της κωμόπολης Γούντστοκ της Νέας Υόρκης. Κατά τη διάρκεια του 32 καλλιτέχνες έπαιξαν στην ύπαιθρο μπροστά σ' ένα ακροατήριο περισσότερων από 400.000 ανθρώπων. Ο 24χρονος μουσικός παραγωγός Μάικλ Λανγκ, ο συνομήλικός του Τζων Ρόμπερτς και οι Άρτι Κόρνφελντ και Τζόελ Ρόουζενμαν, συνεταίροι της εταιρίας Γούντστοκ Βέντσερς, αποφάσισαν να διοργανώσουν ένα υπαίθριο φεστιβάλ της ροκ στο μικρό χωριό Γουόλκιλ, με βασικό σλόγκαν «Τρεις μέρες μουσική και ειρήνη». Άλλωστε, αυτές ήταν και οι ιδέες που επιδίωκε να προβάλλει. 

Μετά από εντατικές ετοιμασίες, έφτασε η ώρα των μεγάλων συναυλιών και η προσέλευση του κόσμου ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, όταν ανάμεσα στους συμμετέχοντες ήταν θρυλικοί καλλιτέχνες: Σαντάνα, Τζάνις Τζόπλιν, Τζίμι Χέντριξ, Τζόαν Μπαέζ, Τζο Κόκερ, Who, Jefferson Airplane, Grateful Dead, Band, Crosby, Still, Nash & Young, Paul Butterfield Blues Band, Mountain, Creedence Clearwater Revival, Ρίτσι Χέιβενς, Κάντρυ Τζο ΜακΝτόναλντ και άλλοι.

Το θρυλικό μουσικό φεστιβάλ κινηματογραφήθηκε και έναν χρόνο αργότερα, το 1970, αφού οι εντυπώσεις είχαν ήδη ταξιδέψεις εκτός ΗΠΑ, ο σκηνοθέτης Michael Wadleigh κυκλοφορεί στους κινηματογράφους το ομότιτλο ντοκιμαντέρ με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Woodstock». 

«Κόλαση» η Αθήνα για το Γούντστοκ

Η ταινία δεν άργησε ιδιαίτερα να φτάσει στην Αθήνα και παραδόξως κατάφερε να πάρει την άδεια του καθεστώτος. Σημείο συνάντησης υπήρξε ο κινηματογράφος «Παλλάς», όπου χιλιάδες νέοι είχαν πιάσει από νωρίς θέση εκείνη την Κυριακή, στις 29 του Νοέμβρη. Το γεγονός και μόνο ότι οι ιθύνοντες έλαβαν την απαιτούμενη άδεια προβολής αποτέλεσε είδηση. Η χαρά, όμως, των νέων απογειώθηκε όταν ο σκηνοθέτης της ταινίας Μάικλ Γουόντλεϊ έφτασε στην Αθήνα για μιλήσει για το ντοκιμαντέρ και να συνομιλήσει με θαυμαστές τους. 

Μία ημέρα νωρίτερα, ο Μάικλ Γουόντλεϊ μίλησε στους εκπροσώπους του Τύπου. «Το πολιτικό ντοκιμαντέρ έχει σήμερα πολύ μεγαλύτερη αξία από οποιοδήποτε άλλο κινηματογραφικό είδος. Η Αμερική περνάει μια τεράστια κρίση. Τα πολιτικά ντοκιμαντέρ, λοιπόν, που αποδίδουν την αλήθεια ίσως ξυπνήσουν κάποτε αυτούς που κοιμούνται ή παριστάνουν πως κοιμούνται. Στο Μαϊάμι ο δήμαρχος έκοψε ορισμένες σκηνές γιατί, όπως είπε, φοβόταν μήπως γίνουν κακά παραδείγματα για τους νέους της περιοχής. Στη Νότια Αφρική κόπηκαν σκηνές μίας ώρας! Δεν έμεινε τίποτα απ’ αυτά που θίγουν το κατεστημένο. Μια σκηνή που ο τραγουδιστής φωνάζει "Ελευθερία" κόπηκε, θαρρείς και η λέξη τρομάζει κι αυτή», είχε πει ο σκηνοθέτης μεταξύ άλλων. Ο Κωνσταντίνος Τζούμας ήταν ανάμεσα στους χιλιάδες θεατές που είδαν την ταινία. Υπολογίζεται από 2.000 άτομα κατάφεραν να μπουν στην αίθουσα και άλλα 3.000 βρίσκονταν στην οδό Πανεπιστημίου έξω από την αίθουσα. 

«Παρακολουθήσαμε την ταινία για το Γούντστοκ στο “Παλλάς”, στην Αθήνα των συνταγματαρχών, μέσα στη χούντα. Θυμάμαι πόσο εντύπωση μας είχαν κάνει όλοι: ο Σαντάνα, οι Who, ο Χέντριξ, κυρίως όμως ο Τζο Κόκερ όταν τραγούδησε το "With a little help from my friends" των Λένον και Μακάρτνεϊ. Νιώθαμε ότι χρειαζόταν βοήθεια έτσι όπως στεκόταν στη σκηνή. Ηταν απίστευτη η σωματικότητά του. Και φυσικά, παρακολουθώντας την ταινία, είχαμε την αίσθηση ότι κάτι καινούργιο έρχεται, κάτι αλλάζει. Ηταν σαν κολύμπι στα βαθιά ενός αόρατου ουμανισμού», είχε πει ο Κωνσταντίνος Τζούμας. 

Η προβολή της ταινίας «Γούντστοκ» ήταν επεισοδιακή. Νέοι που δεν μπορούσαν να περιμένουν την έναρξη της μιας δεύτερης προβολής έσπασαν τα ρολά του κινηματογράφου και εισέβαλαν στο εσωτερικό του. Συνωστισμός, φωνές...  Η εφημερίδα «Μακεδονία» θα γράψει για την παρουσία του σκηνοθέτη στην προβολή της ταινίας «Γούντστοκ». «Οι νέοι, με την εμφάνισιν την 10:45 π.μ. του νεαρού χίππι σκηνοθέτου, ήρχισαν να διαμαρτύρονται θορυβωδώς και προς στιγμήν επέτυχον την διασάλευσιν της τάξεως. Εις τας κραυγάς των προσετέθη και μικροπανικός εκ του συνωστισμού και η εικόνα της αναταραχής συνεπληρώθη με την επέμβασιν της αστυνομίας, η οποία κατόρθωσε να επιβάλη τελικώς την τάξιν, αφού συνέλαβε 13 εκ των διαμαρτυρομένων νέων. Οι συλληφθέντες, αφού εκρατήθησαν ολίγας ώρας εις την αστυνομίαν, δι’ εξακρίβωσιν της ταυτότητάς των, αφέθησαν τελικώς ελεύθερο». 

Η μαζικότητα που τρόμαξε τη Χούντα

Μετά την πρώτη προβολή άρχισαν να γίνονται συζητήσεις για το κόψιμο σκηνών από το έργο, ωστόσο, τα ΜΜΕ της εποχής αναφέρονταν ήδη στη διακοπή της προβολής της. Η εφημερίδα «Τα Νέα» γράφει την 1η Δεκεμβρίου 1970: «Οι προοπτικές είναι μάλλον απαισιόδοξες, αν κρίνει κανείς από τον ενθουσιασμό που προκάλεσε και χθες η ταινία. Κατάμεστοι οι κινηματογράφοι [έξι αίθουσες], ατέλειωτες ουρές στα ταμεία, χειροκροτήματα ύστερα από κάθε τραγούδι, γενικά μια εκδήλωση ζωντάνιας παρά την επιβλητική παρουσία –τόσο στις εισόδους όσο και στο εσωτερικό των αιθουσών- των εντεταλμένων οργάνων της τάξεως και τις από μεγαφώνου συστάσεις καταπαύσεως των πάσης φύσεως εκδηλώσεων, υπό την απειλή της διακοπής προβολής. Σε ορισμένες αίθουσες, μάλιστα, ταξιθέται ή άλλοι αρμόδιοι, διέσχιζαν τους διαδρόμους και με κλεφτοφάναρα εφώτιζαν τις σειρές των καθισμάτων προς ανακάλυψη χειροκροτούντων. Τέλος, στον κινηματογράφο "Αελλώ" αρμόδια, προφανώς, όργανα, με πολιτική περιβολή, εζήτησαν από αναμένοντες στην ουρά, προ του ταμείου, και θορυβούντες νεαρούς να τους ακολουθήσουν στο Τμήμα, μάλλον προς εξακρίβωση της ταυτότητός τους».

Κατά κάποιες πληροφορίες, η Χούντα των Συνταγματαρχών επέτρεψε οι αίθουσες να προβάλλουν την ταινία «Γούντστοκ» μόνο για μία εβδομάδα, διακόπτοντας έπειτα οριστικά την προβολή της. Το Γούντστοκ είχε κόψει ήδη πάνω από 90.000 εισιτήρια. Αναμφίβολα, η αθρόα έλευση νέων στο «Παλλάς» θορύβησε τη Χούντα. Η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε για δύο εβδομάδες και επετράπη αργότερα η προβολή της σε πέντε ακόμη αίθουσες, με έγκριση του υφυπουργού του καθεστώτος Γεωργίου Γεωργαλά. Έναν χρόνο αργότερα, σε συνέντευξή του στα «Επίκαιρα» ο Γεωργαλάς θα παραδεχθεί: «Ήταν Κυριακή πρωί και η προβολή ήταν δωρεάν. Οι νέοι που προσήλθαν δεν χώρεσαν στην αίθουσα του Παλλάς. Τους είπαν να περιμένουν, γιατί αργότερα θα γίνη και δεύτερη προβολή. Μετά τους είπαν ότι δεν θα γίνη. Τότε αρκετοί θέλησαν να μπουν οπωσδήποτε στην αίθουσα. Νομίζω ότι μ’ αυτές τις συνθήκες κάποια επεισόδια θα εσημειώνοντο σε οποιαδήποτε ταινία. Ήσαν απλώς νέοι. Και ο νέος είναι ανυπόμονος, ζωντανός, δυναμικός και φασαριώδης. Άλλωστε είναι και η ψυχολογία του πλήθους. Και παρ’ όλα αυτά τα επεισόδια υπήρξαν ασήμαντα, ανάξια λόγου». Όσο για το γιατί επέτρεψε την προβολή της ταινίας, ο ίδιος απάντησε: «Διότι απλούστατα θεωρώ το Γούντστοκ σαν ταινία πολύ αθωότερη από τις περισσότερες ταινίες που παίζονται έξω ή προβάλλονται από την TV. Δεν έχει φόνους, ληστείες, μοιχείες, όπλα, πολιτική, γυμνά». 

Σαν σήμερα 29 Νοεμβρίου - Γεγονότα

• 561 - Ο βασιλιάς των Φράγκων Χλωτάριος Α΄ πεθαίνει στο Κομπιέν. Η δυναστεία των Μεροβίγγειων συνεχίζεται από τους τέσσερις γιους του, Χαριβέρτο Α΄, Γκούντραμ, Σιγιβέρτο Α΄ και Χιλπέριχο Α΄, οι οποίοι μοιράζονται το βασίλειο της Φραγκίας.
• 1549 - Αρχίζει το παπικό κονκλάβιο του 1549-1550.
• 1729 - Ινδιάνοι σφάζουν 138 Γάλλους, 35 Γαλλίδες και 56 παιδιά κοντά στο σημερινό Νάτσεζ στο Μισισίπι.
• 1777 - Ιδρύεται το Σαν Χοσέ (Καλιφόρνια) ως Πουέμπλο ντε Σαν Χοσέ ντε Γκουανταλούπε. Είναι ο πρώτος οικισμός πολιτών στην Άνω Καλιφόρνια.
• 1781 - Το πλήρωμα του βρετανικού δουλεμπορικού πλοίου Ζονγκ δολοφονεί 133 Αφρικανούς πετάγοντάς τους στη θάλασσα, για να διεκδικήσουν την ασφάλεια.
• 1783 - Σεισμός μεγέθους 5,3 Ρίχτερ χτυπά το Νιου Τζέρσεϊ.
• 1807 - Μεταφορά της πορτογαλικής αυλής στη Βραζιλία: Ο Ιωάννης ΣΤ΄ της Πορτογαλίας διαφεύγει από τη Λισαβόνα για να γλιτώσει από τις ναπολεόντειες δυνάμεις κατά τη διάρκεια του πολέμου της Ιβηρικής Χερσονήσου, μεταφέροντας την πορτογαλική αυλή στη Βραζιλία.
• 1830 - Εξέγερση του Νοεμβρίου: Ξεσπάει στην Πολωνία ένοπλη εξέγερση κατά της κυριαρχίας της Ρωσίας.
• 1850 - Η Πρωσία συνθηκολογεί στο Όλομουτς με την Αυστριακή Αυτοκρατορία, η οποία θα αναλάβει την ηγεσία της Γερμανικής Συνομοσπονδίας.
• 1864 - Σφαγή στο Σαντ Κρικ: Αμερικανοί εθελοντές σφάζουν άμαχους Ινδιάνους των φυλών Τσεγιέν και Αραπάχο στο Κολοράντο.
• 1877 - Ο Τόμας Έντισον επιδεικνύει για πρώτη φορά το φωνογράφο.
• 1890 - Τίθεται σε ισχύ το Σύνταγμα της Ιαπωνικής Αυτοκρατορίας.
• 1908 - Ιδρύεται ο ποδοσφαιρικός σύλλογος του Ηρακλή.
• 1944 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Απελευθέρωση της Αλβανίας.
• 1945 - Ανακηρύσσεται η Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.
• 1947 - Η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εγκρίνει ένα σχέδιο για την κατάτμηση της Παλαιστίνης.
• 1963 - Ο Αμερικανός πρόεδρος Λύντον Τζόνσον δημιουργεί την επιτροπή Γουόρεν για να διερευνήσει τη δολοφονία του Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι.
• 1964 - Κλίμα ανωμαλίας με αφορμή δολοφονική έκρηξη στο Γοργοπόταμο. 13 νεκροί και 51 τραυματίες στον εορτασμό της 22ης επετείου της ανατίναξης της γέφυρας από τις αντιστασιακές δυνάμεις. Το επίσημο πόρισμα ανέφερε πως επρόκειτο για παλιά νάρκη, ενώ τα κόμματα της αριστεράς ανέφεραν πως ήταν πολιτική συνωμοσία.
• 1967 - Πόλεμος του Βιετνάμ: Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Ρόμπερτ Μακναμάρα ανακοινώνει την παραίτησή του.
• 1970 - Πανδαιμόνιο δημιουργείται στην πλατεία Συντάγματος, εν όψει της πρώτης προβολής της ταινίας Γούντστοκ στον κινηματογράφο Παλλάς της οδού Βουκουρεστίου. Πάνω από 3.000 νεαροί προσπαθούν με κάθε τρόπο να εξασφαλίσουν το πολυπόθητο εισιτήριο, ενώ σκηνές υστερίας εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της προβολής, μέσα στην κινηματογραφική αίθουσα. Ακολουθεί επέμβαση της αστυνομίας με 13 συλλήψεις.

Σαν σήμερα 29 Νοεμβρίου - Γεννήσεις

• 1206 - Μπέλα Δ΄, βασιλιάς της Ουγγαρίας
• 1293 - Ματθίλδη του Αινώ, πριγκίπισσα της Αχαΐας
• 1329 - Ιωάννης Α΄, δούκας της Βαυαρίας
• 1330 - Λουδοβίκος Β΄, κόμης της Φλάνδρας
• 1338 - Λάιονελ της Αμβέρσας, δούκας του Κλάρενς
• 1797 - Γκαετάνο Ντονιτσέττι, Ιταλός συνθέτης
• 1802 - Ιούλιος φον Έσσλιν, Γερμανός τραπεζίτης
• 1803 - Κρίστιαν Ντόπλερ, Αυστριακός φυσικός
• 1825 - Ζαν-Μαρτέν Σαρκό, Γάλλος ιατρός
• 1832 - Λουίζα Μέι Άλκοτ, Αμερικανίδα συγγραφέας
• 1861 - Σπυρίδων Σαμάρας, Έλληνας συνθέτης
• 1898 - Κλάιβ Στέιπλς Λιούις, Βρετανός συγγραφέας
• 1899 - Έμμα Μοράνο, Ιταλίδα υπεραιωνόβια
• 1900 - Μίλντρεντ Γκίλλαρς, Αμερικανίδα εκφωνήτρια
• 1916 - Σίντνεϊ Γκαν-Μάνρο, πολιτικός από τον Άγιο Βικέντιο και Γρεναδίνες
• 1921 - Σάββας Αγουρίδης, Έλληνας θεολόγος
• 1926 - Ανδρέας Μουράτης, Έλληνας ποδοσφαιριστής
• 1930 - Μαρίκα Μητσοτάκη, Ελληνίδα σύζυγος του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη
• 1931 - Γιάννης Καραμπεσίνης, Έλληνας συνθέτης
• 1932 - Ζακ Σιράκ, Γάλλος πολιτικός
• 1933 - Τζέιμς Ρόζενκουιστ, Αμερικανός καλλιτέχνης
• 1934 - Νισεφόρ Σολιό, πρόεδρος του Μπενίν
• 1939 - Σάντρο Σαλβαντόρε, Ιταλός ποδοσφαιριστής
• 1942 - Τζιν Όκερλαντ, Αμερικανός δημοσιογράφος
• 1947 - Πέτρα Κέλλυ, Γερμανίδα πολιτικός
• 1949 - Ζεμπ Κόλτερ, Αμερικανός παλαιστής και συγγραφέας
• 1949 - Τζέρι Λόουλερ, Αμερικανός παλαιστής
• 1954 - Τζόελ Κοέν, Αμερικανός σκηνοθέτης
• 1958 - Τζον Ντραμάνι Μαχάμα, πρόεδρος της Γκάνας
• 1959 - Ραμ Εμάνουελ, Αμερικανός πολιτικός
• 1962 - Ρόνι Τζόρνταν, Άγγλος κιθαρίστας
• 1964 - Ντον Τσιντλ, Αμερικανός ηθοποιός
• 1965 - Στάθης Αγγελόπουλος, Έλληνας τραγουδιστής
• 1966 - Τζον Λέιφιλντ, Αμερικανός παλαιστής και σχολιαστής αγώνων
• 1973 - Ράιαν Γκιγκς, Ουαλός ποδοσφαιριστής
• 1975 - Ανδρέας Ιωαννίδης, Κύπριος ποδοσφαιριστής
• 1976 - Μιχάλης Κακιούζης, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
• 1976 - Τσάντγουικ Μπόουσμαν, Αμερικανός ηθοποιός
• 1976 - Άννα Φάρις, Αμερικανίδα ηθοποιός
• 1978 - Δημήτρης Κωνσταντόπουλος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
• 1978 - Κρίστιαν Ραούλ Λεδέσμα, Αργεντινός ποδοσφαιριστής
• 1979 - Game, Αμερικανός ράπερ, παραγωγός και ηθοποιός
• 1980 - Ηλίας Κασιδιάρης, Έλληνας πολιτικός
• 1985 - Ευαγγελία Αραβανή, Ελληνίδα μοντέλο

Σαν σήμερα 29 Νοεμβρίου - Θάνατοι

• 561 - Χλωτάριος Α΄, βασιλιάς των Φράγκων
• 1268 - Πάπας Κλήμης Δ΄
• 1314 - Φίλιππος Δ΄, βασιλιάς της Γαλλίας
• 1378 - Κάρολος Δ΄, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
• 1463 - Μαρία του Ανζού, βασίλισσα της Γαλλίας
• 1543 - Χανς Χόλμπαϊν ο νεότερος, Γερμανός καλλιτέχνης
• 1630 - Θεοδόσιος Β΄, δούκας της Μπραγκάνσα
• 1632 - Φρειδερίκος Ε΄, εκλέκτορας του Παλατινάτου
• 1643 - Κλαούντιο Μοντεβέρντι, Ιταλός συνθέτης
• 1694 - Μαρτσέλο Μαλπίγκι, Ιταλός ιατρός
• 1780 - Μαρία Θηρεσία, αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
• 1872 - Μαίρη Σόμερβιλ, Αγγλίδα μαθηματικός, αστρονόμος και πολυμαθής
• 1873 - Κλοντ Γκαι, Γάλλος φυσιοδίφης και ιστορικός
• 1924 - Τζάκομο Πουτσίνι, Ιταλός συνθέτης
• 1938 - Κορνήλιος Κοντρεάνου, Ρουμάνος πολιτικός
• 1939 - Φίλιπ Σάιντεμαν, Γερμανός πολιτικός
• 1957 - Έριχ Βόλφγκανγκ Κόρνγκολντ, Αυστριακός συνθέτης
• 1986 - Κάρι Γκραντ, Άγγλος ηθοποιός
• 1996 - Γιώργος Γεραλής, Έλληνας ποιητής
• 2001 - Τζωρτζ Χάρισον, Άγγλος τραγουδοποιός και κιθαρίστας (The Beatles)
• 2006 - Χρήστος Τεγόπουλος, Έλληνας εκδότης
• 2007 - Φρανσουά-Ξαβιέ Ορτολί, Γάλλος πολιτικός
• 2010 - Μάριο Μονιτσέλι, Ιταλός σκηνοθέτης
• 2017 - Σλόμπονταν Πράλιακ, Κροάτης στρατηγός