Κάτι ν’ αφήσω πίσω μου

«Κάτι ν’ αφήσω πίσω μου». Ήταν το μότο μιας προηγούμενης γενιάς, στραμμένης προς τα έξω. Ο εαυτός ήταν ο βατήρας για τα θαύματα, σε μια εποχή που οι άνθρωποι πίστευαν στα μικρά θαύματα, ενός μικρού εαυτού.

Το θυμήθηκα τώρα αυτό, διαβάζοντας για την δωρεά του ασθενοφόρου στην κοινότητα Μεσολογγίου που έκανε η κ. Αθηνά Παπαχρήστου, αγρότισσα στο επάγγελμα, με την αγροτική σύνταξη των 400 ευρώ. Πούλησε κι ένα χωραφάκι με ελαιόδεντρα μαθαίνω, για να μαζέψει τα 67.000 ευρώ.

Τη βλέπω στη φωτογραφία με το μαντήλι στο κεφάλι και το ωραίο μαύρο πανωφόρι στα 84 της χρόνια και δεν βλέπω πουθενά τη γριά, ούτε τα γηρατειά. Βλέπω μόνο τις ρυτίδες μιας ηλικίας που δεν παραδίνεται σε αυτό που κάποιοι νομίζουν σαν μοίρα των ηλικιωμένων, που είναι η παραίτηση.

Σε έναν κόσμο που δυσανασχετεί, βρίζει και απαιτεί, η κ. Αθηνά Παπαχρήστου, χωρίς περιττές κουβέντες και κηρύγματα, μας φέρνει αντιμέτωπους με μια διπλή ντροπή, που είναι όλη δική μας, και όχι δική της. Με τη ντροπή όλων αυτών που κρύβουν και κρύβονται με τα μασούρια φυλαγμένα από κάθε λογής φορολογικούς μηχανισμούς, και τη ντροπή ενός κράτους που τη συγχαίρει επειδή κάνει τη δουλειά που θα έπρεπε να είχε κάνει το κράτος.

Η κ. Αθηνά μας θυμίζει ότι κάποτε υπήρχε ένας κόσμος που γεννούσε παιδιά όχι για να σαρώσουν τον κόσμο, να τον αποψιλώνουν για την προσωπική τους ευχαρίστηση, αλλά για να ενταχθούν σε αυτόν, να προσαρμοστούν και να τον προσαρμόσουν, πηγαίνοντάς τον ένα βήμα πιο πέρα από αυτούς, σε αυτό που νόμιζαν καλύτερο. Πιο ήταν το καλύτερο; Αυτό που μας δείχνει η ίδια, μια κοινότητα που προστατεύει και διευκολύνει τα μέλη της. Που ευημερεί μέσα από συλλογικότητες.

Είναι η ίδια ένα παιδί ενός τέτοιου κόσμου όπου η μόνιμη κουβέντα ανατροφής ήταν «να γίνεις χρήσιμος άνθρωπος». Μια εποχή όπου ακόμα και ο στολισμός δεν ήταν αυτοσκοπός, αλλά προσαρμογή στην κοινωνική απαίτηση της ευπρέπειας.

Για όσους μεγαλώσαμε στην επαρχία είχε μια δόση καταπίεσης αυτή η προσαρμογή, αλλά σου έδινε το μέτρο. Νεότητα σήμαινε σπάσιμο πολλών κανόνων, αλλά ο κανόνας ήταν εκεί. Μπορούσες αφού είχες κάνει τα δικά σου χιλιόμετρα να γυρίσεις και να τον ξαναβρείς.

Τουλάχιστον για όσα χρόνια συνεχίζουν να υπάρχουν άνθρωποι σαν την κ. Αθηνά, αυτός ο κανόνας θα μπορέσει να στηρίξει αρκετούς ανθρώπους στην επιστροφή τους. Έτσι νομίζω. Για το λόγο αυτό η δωρεά της κ. Αθηνάς έχει μεγαλύτερη δημόσια αξία από πολλές άλλες δωρεές εκατομμυρίων που γίνονται από τα γνωστά σε όλους μας ιδρύματα, την αξία των οποίων εννοείται καθόλου δεν υποβιβάζω.

Επειδή η κ. Αθηνά κάτι μας λέει, σε μια μικροπρεπή εποχή που ψάχνει τρόπους να ονειρευτεί τον εαυτό της και δεν τον βρίσκει. Αν δοκιμάσουμε λίγο να απομακρύνουμε τους καθρέφτες από τα πρόσωπά μας, και τις κάμερες των κινητών από την ένδειξη selfie, μπορεί και να βρούμε μια μικρούλα τόση δα απάντηση.