Ανακαλύπτοντας τα Δικαιώματα των Παιδιών στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου

Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού σήμερα, 20 Νοεμβρίου, και δεκατρείς χαμογελαστοί μαθητές της έκτης τάξης του 54ου Δημοτικού Σχολείου της Αθήνας και ο περήφανος δάσκαλος τους –ο κ. Φώτης–, βρέθηκαν το μεσημέρι της Δευτέρας στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου, που άνοιξε για ακόμη μία φορά την αγκαλιά του στα παιδιά. Γέλια, γνώση και συναισθήματα ξεδιπλώθηκαν πάνω στο γκαζόν και η Πόλη των Δικαιωμάτων χρωματίστηκε με τους ήρωες των μικρών δημιουργών, που σε μία κόλλα χαρτί σχεδίασαν, έκοψαν και μπογιάτισαν το ύψιστο για εκείνους δικαίωμα. Κοντά τους βρέθηκε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία βρήκε διαβασμένους τις νεαρές και τους νεαρούς επισκέπτες της. 

Οι μαθητές βρέθηκαν στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου μαζί με την «Πλανόδια Βιβλιοθήκη», την άκρως ενδιαφέρουσα δράση του «Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού». Πολύτιμος αρωγός στο μικρό ταξίδι για την ανακάλυψη και τη συζήτηση πάνω στα Δικαιώματα του Παιδιού, η κ. Άλκηστις, αλλά και η κ. Κούλα. Μαζί τους, τα παιδιά εξέφρασαν το πώς ένιωσαν όταν κάποιος τους στέρησε –άθελά του (;), ίσως και για λίγο– το Δικαίωμα να εκφραστούν και έστειλαν το δικό τους μήνυμα για τη σημασία της Παγκόσμιας Ημέρας. Όπως φάνηκε, τα παιδιά όχι απλά γνωρίζουν τα δικαιώματά τους, αλλά είναι έτοιμα να τα υπερασπιστούν. Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου γνώρισε και συνομίλησε με παιδιά που στην πλειονότητά τους βρίσκονται στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Ανάμεσά τους ο Α., που μετρά μόλις έναν χρόνο στην Ελλάδα και το ελληνικό σχολείο, και όμως διαβάζει άπταιστα και με χρώμα τα ελληνικά. Οι μαθητές αναζήτησαν με έναν διασκεδαστικό τρόπο τα άρθρα της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού μέσα στις σελίδες του βιβλίου «Έχω Δικαίωμα; Έχω Δικαίωμα!» του Πάνου Χριστοδούλου.  

«Σιγά σιγά το Προεδρικό Μέγαρο βρίσκει τον προορισμό του», είπε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συγκινημένη για την τόσο σημαντική επίσκεψη των παιδιών. Μία επίσκεψη που δεσμεύτηκε να ανταποδώσει, πηγαίνοντας αυτή τη φορά εκείνη στο σχολείο τους κοντά στον σταθμό Λαρίσης. Τα τελευταία χρόνια η Προεδρία της Δημοκρατίας κάνει μια μεγάλη προσπάθεια εξωστρέφειας, φιλοξενώντας μια βεντάλια δράσεων για παιδιά, ενώ τις Κυριακές ανοίγει και για το κοινό. 

Ήδη στην τάξη τους, οι 13 μαθητές είχαν δημιουργήσει το δικό τους χειροποίητο βιβλίο, με χρώματα και μηνύματα για τα δικαιώματα. Ένα βιβλίο που χάρισαν, με περίσσεια χαρά, στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας. 

Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού - Ένα ταξίδι με την «Πλανόδια Βιβλιοθήκη»

Η «Πλανόδια Βιβλιοθήκη» αποτελεί κομμάτι της Παιδικής Βιβλιοθήκης «Μυρσίνη Ζορμπά» του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Είναι μια εφήμερη βιβλιοθήκη που στήνεται σε ανοιχτούς ή και κλειστούς χώρους και με διαδραστικό τρόπο φέρνει τα παιδιά σε επαφή με τα βιβλία. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό καινοτόμο πρόγραμμα με πολλαπλά οφέλη που πραγματοποιείται από το 2013 με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων. Στόχος της είναι η ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση των παιδιών σε διάφορα θέματα και κυρίως η προάσπιση των δικαιωμάτων τους.

Τα παιδιά με βιωματικό και παιγνιώδη τρόπο και βασικό εργαλείο το παιδικό βιβλίο, ενημερώνονται και κινητοποιούνται πάνω σε σημαντικά κοινωνικά ζητήματα (όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, η προστασία του περιβάλλοντος, η δημοκρατία, η ισότητα κ.λπ.) ενώ παράλληλα μαθαίνουν τους τρόπους οργάνωσης και λειτουργίας μιας βιβλιοθήκης και των θεμάτων που καλύπτει. Επίκεντρο του προγράμματος είναι το παιδί. Η παιδαγωγική προσέγγιση που ακολουθείται στις δράσεις λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες των παιδιών κι έτσι οι δραστηριότητες που υλοποιούνται αποκτούν πραγματικό νόημα για εκείνα με αποτέλεσμα την ουσιαστική εμπλοκή και ενεργή συμμετοχή τους. Δημιουργείται ένα ανοιχτό και φιλικό κλίμα μέσα στο οποίο τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια να εκφραστούν ελεύθερα, να πάρουν πρωτοβουλίες και να δράσουν.

Οι δράσεις της Πλανόδιας Βιβλοθήκης πραγματοποιούνται πανελλαδικά σε σχολεία, βιβλιοθήκες και μουσεία. Η Πλανόδια Βιβλιοθήκη είναι ενεργή και σε φεστιβάλ και εκδηλώσεις,  ενώ έχει αναπτύξει εξειδικευμένες δράσεις για παιδιά σε δομές φιλοξενίας προσφύγων.

Η επόμενη δράση για τα Δικαιώματα των Παιδιών δρομολογείται από το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού στις 10 Δεκεμβρίου 2023 με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού - Το Δίκτυο

Το Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού είναι μη κερδοσκοπικό σωματείο με στόχο την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού. Τα μέλη του Δικτύου είναι εκπαιδευτικοί, γονείς, συγγραφείς παιδικών βιβλίων, εικονογράφοι, πανεπιστημιακοί, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες/ιδες και, γενικότερα, άνθρωποι που σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδιαίτερα αυτά των παιδιών, και είναι πρόθυμοι να κινητοποιηθούν για την προώθηση και την προάσπισή τους στη χώρα μας.

Όλοι μαζί αποτελούμε ένα δίκτυο αλληλεγγύης, που χρησιμοποιεί τη δύναμη της γνώσης και του πολιτισμού για να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των παιδιών, να τους προσφέρει τη χαρά και τη δημιουργικότητα της ομαδικής προσπάθειας και πρωτοβουλίας. Το Δίκτυο απευθύνεται σε όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως εθνοτικής καταγωγής, φυλής, φύλου, θρησκείας και γλώσσας, μέσα από εξειδικευμένα παιδαγωγικά προγράμματα, δημιουργικές ομαδικές δραστηριότητες, δράσεις μη τυπικής εκπαίδευσης, καθώς και δράσεις ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης. Επιπλέον, το Δίκτυο αναπτύσσει πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις με στόχο την προώθηση, την ευαισθητοποίηση και τον έμπρακτο σεβασμό στα δικαιώματα του παιδιού, ορισμένα από τα οποία ουσιαστικά παραμένουν άγνωστα σε πολλούς/ές ακόμη και σήμερα. Οι δράσεις του Δικτύου υλοποιούνται όχι μόνο μέσα στις εγκαταστάσεις του οργανισμού αλλά, επίσης, περιλαμβάνουν δημόσιους χώρους, πάρκα, πλατείες, σχολεία, δομές φιλοξενίας προσφύγων και οπουδήποτε υπάρχουν παιδιά, και άτομα εφηβικής και νεαρής ηλικίας.

Τα προγράμματα του Δικτύου προωθούν την αλληλεγγύη, τη συνεργασία, τη σύμπραξη, τη δικτύωση, τον εθελοντισμό, τη συλλογικότητα και την κοινωνικοποίηση και δίνουν βήμα στα παιδιά να εκφραστούν.

Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού - 20 Νοεμβρίου 

Η 20η Νοέμβρη έχει οριστεί Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα παιδιά, μετατρέποντάς τους από παθητικούς αποδέκτες φιλανθρωπίας σε ανθρώπινα όντα με ένα ξεχωριστό σύνολο δικαιωμάτων. Η Σύμβαση αναγνωρίζει ότι η παιδική ηλικία είναι μια ευάλωτη στιγμή και ότι τα παιδιά χρειάζονται ειδική φροντίδα και προστασία. Είναι το πρώτο παγκόσμιο σύνολο νομικά δεσμευτικών δικαιωμάτων που ισχύουν για όλα τα παιδιά. Έχει επικυρωθεί από κάθε χώρα της γης, με εξαίρεση τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθιστώντας την ως την πιο ευρέως επικυρωμένη συμφωνία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην παγκόσμια ιστορία.

Μέσω των 54 άρθρων της, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού θέτει τα πρότυπα για την ευημερία των παιδιών σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους. Ισχύει για όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών (ο ορισμός του παιδιού), ανεξαρτήτως φύλου, προέλευσης, θρησκείας, αναπηρίας.

«Το παιδί θα απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα… χωρίς διάκριση φυλής, χρώματος, φύλλου, γλώσσας, θρησκείας, πολιτικών ή άλλων πεποιθήσεων, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, περιουσίας, οικογενειακής προέλευσης ή άλλης κοινωνικής θέσης του ίδιου του παιδιού ή της οικογενείας του». Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (1959), Αρχή Πρώτη.

Η Σύμβαση καθοδηγείται από τέσσερις θεμελιώδεις αρχές που ισχύουν για κάθε παιδί:

• Όχι στις Διακρίσεις (άρθρο 2)
• Το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (άρθρο 3)
• Επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία (άρθρο 6)
• Ελευθερία γνώμης και συμμετοχή (άρθρο 12)