ΛΟΑΤΚΙ+ γονεϊκότητα: Συνέντευξη με τη Στέλλα Μπελιά, πρόεδρο των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο
Ο Αντώνης είναι 16 χρόνων, πηγαίνει στη Δευτέρα λυκείου και έχει μεγαλώσει με δύο μαμάδες. Πώς είναι να μεγαλώνεις με δύο μαμάδες; «Τι να σου πω, νορμάλ. Μία ζωή έχω ζήσει, δεν έχω ζήσει και κάποια δεύτερη ζωή με μία μαμά και έναν μπαμπά για να κάνω συγκρίσεις. Κάποιοι μεγαλώνουν με έναν μπαμπά και μία μαμά, κάποιοι με μία μαμά, κάποιοι με τον παππού και τη γιαγιά, εγώ μεγάλωσα με δύο μαμάδες, για εμένα είναι το φυσιολογικό, είναι η κανονικότητά μου».
Ο Αντώνης λέει ότι η συνθήκη τού να μεγαλώνει με δύο μαμάδες δεν ένιωσε σε καμία στιγμή να του δυσκολεύει τη ζωή. «Δεν θυμάμαι κάποιο περιστατικό που κάποιος να μου έχει πει κάτι και να με φέρει σε δύσκολη ή άβολη θέση. Έτσι κι αλλιώς τα παιδιά της ηλικίας μου είναι πιο ενημερωμένα. Αν ρωτήσεις έναν συνομήλικό μου τι είναι ένας τρανς ή μπαϊσέξουαλ άνθρωπος, θα έχεις πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να πάρεις τη σωστή απάντηση, από το αν ρωτούσες κάποιον μεγαλύτερο. Οι συνομήλικοί μου είναι πιο ενημερωμένοι, γνωρίζουν τι σημαίνουν οι έννοιες αυτές, δεν είναι κάποιου είδους μυστικά που δεν συζητιούνται ή είναι ταμπού». Λέει ακόμη ότι είναι πολύ περήφανος για τη μαμά του. «Επειδή είναι μαχητική και επειδή με άφησε να μεγαλώσω σαν λευκός καμβάς, να γίνω ο άνθρωπος που θέλω να γίνω. Υπάρχουν γονείς που θέλουν τα παιδιά τους να είναι η συνέχειά τους, μια μίνι βερσιόν του εαυτού τους, εγώ δεν το αισθάνθηκα ποτέ αυτό». «Αυτό είναι το πιο τιμητικό που έχω ακούσει για εμένα από τα παιδιά μου», λέει η Στέλλα Μπελιά, μητέρα του Αντώνη, όπως και του δίδυμου αδελφού του, Γιάννη, και πρόεδρο των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο.
Τα παιδιά των γονέων του ίδιου φύλου είναι πιο πιθανό να γίνουν και τα ίδια ΛΟΑΤΚΙ+
«Αυτό είναι ένα από τα πιο εδραιωμένα στερεότυπα. Μας βάζουν σε μια ενοχική διαδικασία να αποδείξουμε ότι τα παιδιά μας δεν είναι ΛΟΑΤΚΙ+. Στατιστικά, τις περισσότερες φορές δεν είναι, αλλά και να είναι, τι έγινε; ΛΟΑΤΚΙ+ είμαστε, όχι άρρωστοι. Έτσι κι αλλιώς, στηρίζουμε τα παιδιά μας για να γίνουν ό,τι θέλουν και όχι να τα κάνουμε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν μας», λέει η Σ. Μπελιά, ιδρυτικό μέλος και πρόεδρος των Οικογενειών Ουράνιο Τόξο.
Περίπου στις αρχές του δημοτικού, και σταδιακά, ο Αντώνης άρχισε να αντιλαμβάνεται ότι η οικογένειά του δεν ήταν η «συνηθισμένη» οικογένεια. «Το συζητήσαμε αρκετές φορές με τη μητέρα μου, η οποία πάντα μου έλεγε ότι δεν παίζει ρόλο, ότι δεν έχει σημασία, ότι δεν είναι κάτι που θα πρέπει να με κάνει να νιώθω διαφορετικός». «Στα παιδιά θα πρέπει να λες την αλήθεια, να απαντάς στις ερωτήσεις τους. Πρόσεξε, να απαντάς όταν σε ρωτούν, όχι την ώρα που παίζει, για παράδειγμα, να το πιάσεις και να του πεις “παιδί μου, αυτό κι αυτό”. Εγώ είπα στα παιδιά μου ότι ήθελα πάρα πολύ να γίνω μαμά, ότι δεν είχα γνωρίσει κάποιον που να μου αρέσει τόσο ώστε να κάνω μαζί του παιδιά και πως όταν ήμουν ερωτευμένη με την Γκράτσια αποφασίσαμε να προχωρήσουμε», λέει η Στέλλα.
«Άλλος ένας μύθος», αναφέρει η Στέλλα. «Υπήρχαν, υπάρχουν και θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Ο κόσμος δεν το έχει αντιληφθεί αυτό, νομίζουν ότι το θέμα της συζήτησης είναι εάν θα έχουν παιδιά οι ΛΟΑΤΚΙ+ άνθρωποι ή όχι. Έχουμε παιδιά, τα κάναμε και δεν ζητήσαμε την άδεια κανενός για να γίνουμε γονείς αλλά η Πολιτεία μας αντιμετωπίζει σαν αόρατους». Οι Οικογένειες Ουράνιο Τόξο άρχισαν να σχηματίζονται άτυπα, από το 2008, στο πλαίσιο της Λεσβιακής Ομάδας Αθήνας. «Στις συναντήσεις μας κάποιες από εμάς ήμασταν μαμάδες και λέγαμε, ξέρεις, και τα μαμαδίστικα. “Δεν κάνετε μια δική σας ομάδα;”, μας είπαν οι άλλες και κάπως έτσι ξεκίνησε. Να μιλάμε και να βρίσκονται και τα παιδιά μας μεταξύ τους. Το 2012 αναπτύξαμε μια περισσότερο ακτιβιστική δράση και το 2014 πήραμε νομική μορφή».
Η Στέλλα γέννησε τα παιδιά της με εξωσωματική, αλλά αν είχε τη δυνατότητα της τεκνοθεσίας, θα την επέλεγε - «Αν μπορούσα, δεν θα έβαζα τον εαυτό μου σε δύο σοβαρά χειρουργεία, με ένα σωρό φάρμακα και ορμόνες και θα ένιωθα ότι κάνω κάτι καλό για ένα παιδί την ώρα που το έχει ανάγκη, ένα παιδί που για άλλους δεν θα ήταν η πρώτη τους επιλογή, π.χ. κάποιο παιδί με αναπηρία». Στην Ελλάδα η έννοια του ομόφυλου ζευγαριού με παιδί ή παιδιά, όπου και οι δύο θα είναι γονείς με έννομη σχέση, δεν υφίσταται. Αν δύο γυναίκες που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης πάνε να κάνουν εξωσωματική, θα τους ζητήσουν να λύσουν το σύμφωνο και να ξαναπάνε. Σε ό,τι αφορά την υιοθεσία, ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο μπορεί να προχωρήσει μόνο ατομικά. Στους άντρες ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό δεν επιτρέπεται να προσφύγουν σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής χωρίς να υπάρχει «γυναίκα» στο κόνσεπτ. Καθαρή διάκριση λόγω φύλου.
Ζητάμε τα παιδιά μας να έχουν τα ίδια δικαιώματα που έχουν και οι ετερόφυλες οικογένειες
«Τα παιδιά μας έχουν και τους δύο γονείς τους στο σπίτι τους, να τους έχουν και στα χαρτιά τους», λέει η Σ. Μπελιά. Σε ένα ομόφυλο ζευγάρι με παιδί, ο ένας έχει έννομη σχέση με το παιδί, ο άλλος δεν είναι τίποτα. «Έχει τύχει σε ζευγάρι, όπου ο γονιός με έννομη σχέση έλειπε στο εξωτερικό, το παιδί να χρειαστεί να νοσηλευθεί. Ο άλλος γονιός στο νοσοκομείο δεν ήταν κανένας. Κι εγώ, όταν έπρεπε να ταξιδέψω στο εξωτερικό, έτρεμε το φυλλοκάρδι μου, άφηνα ένα σωρό εξουσιοδοτήσεις. Κι αν πεθάνω; Η σύντροφός μου για το δικαστήριο δεν θα είναι κανένας. Η μητέρα του παιδιού θα είναι ο κανένας. Και θα είναι στην κρίση του δικαστηρίου με ποιον θα μεγαλώσει το παιδί, με τον παππού, με τη γιαγιά, με κάποιον άλλον».
Πολλά ευτράπελα συμβαίνουν στη χώρα μας. Αν δύο άντρες έχουν παντρευτεί στο εξωτερικό και έχουν παιδί, αν έρθουν στην Ελλάδα σταματούν να είναι οικογένεια, για το παιδί ο ένας από τους δύο είναι ο κανένας. Σε μια σχέση με σύμφωνο συμβίωσης δύο γυναικών με παιδί, αν απολυθεί π.χ. εκείνη που έχει έννομη σχέση με το παιδί, η σύντροφος καλύπτει την ιατροφαρμακευτική της περίθαλψη, όχι όμως και του παιδιού. Αν, όμως, η γυναίκα με έννομη σχέση με το παιδί διεκδικήσει να πάρει ένα voucher, για τον βρεφικό σταθμό για παράδειγμα, η Πολιτεία θα ζητήσει την άδεια και της «αόρατης» και θα συνυπολογίσει τα εισοδήματα και των δύο – «αν είναι να μην πάρουμε χρήματα, τότε γινόμαστε ορατές». «Κι αν δύο άνθρωποι χωρίσουν, γιατί συμβαίνει κι αυτό, αλλά χωρίζουμε μεταξύ μας, όχι από τα παιδιά μας, το παιδί δεν θα έχει κανένα δικαίωμα, φορολογικό, κληρονομικό, τίποτα».
«Πολλές διακρίσεις υπάρχουν», λέει η Στέλλα. «Με νόμο του 2018 προβλέπεται ότι ετερόφυλα ζευγάρια με σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να προχωρήσουν τόσο σε υιοθεσία όσο και σε αναδοχή παιδιού. Για τα ομόφυλα ζευγάρια με σύμφωνο επιτρέπεται μόνο η αναδοχή. Πολλές φορές η αναδοχή οδηγεί και στην υιοθεσία, εάν κριθεί ότι το παιδί δεν μπορεί να επιστρέψει στους βιολογικούς του γονείς. Για τα ομόφυλα ζευγάρια αυτό δεν ισχύει. Όταν το παιδί θα ενηλικιωθεί, ναι μεν θα συνεχίσει να μένει στο σπίτι, αλλά οι ανάδοχοι θα πάψουν πλέον να είναι ανάδοχοι γονείς και το παιδί θα χάσει κάθε δικαίωμα σε ό,τι αφορά οικονομικά θέματα κ.λπ.».
«Το βασικό μας αίτημα είναι η ισότητα στον γάμο. Ο γάμος από μόνος του για τα περισσότερα άτομα από εμάς δεν σημαίνει πολλά, έχει όμως τεράστια αξία και γιατί δίνει δικαιώματα που δεν θα μπορούσαν να έχουν τα παιδιά μας χωρίς ισότητα στο γάμο. Αυτό είναι όλο, δεν είναι ότι θέλουμε να βάλουμε νυφικό».
11°
