Yπουργείο Πολιτισμού: Aνακαλείται η άδεια χρήσης του κτιρίου που στεγάζει τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων

H υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ανακαλεί την άδεια παραχώρησης του κτιρίου της οδού Ερμού στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ).

Η απόφαση, η οποία αναρτήθηκε στη Διαύγεια στις 11/8/2023, προβλέπει «την ανάκληση παραχώρησης χρήσης ακινήτου επί της οδού Ερμού 134-136, ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου/Υπουργείου Πολιτισμού στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων» σημειώνοντας ότι αυτό γίνεται «για λόγους δημοσίου συμφέροντος».

Η ανάκληση θα ισχύσει από 10 Σεπτεμβρίου 2023. Υπενθυμίζεται ότι την παραχώρηση του εν λόγω κτιρίου στον ΣΕΑ είχε πραγματοποιήσει, με δική της υπουργική απόφαση, η αείμνηστη Μελίνα Μερκούρη το 1982.

Αναλυτικά ολόκληρη η απόφαση που αναρτήθηκε

Ι. Ανακαλούνται από την 10η Οκτωβρίου 2023, λόγω παράβασής τους και για λόγους δημοσίου συμφέροντος, οι εξής αποφάσεις που αφορούν στην παραχώρηση από το Υπουργείο Πολιτισμού προς το μη συνδικαλιστικό σωματείο του Αστικού Κώδικα, με την επωνυμία «Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων» (Σ.Ε.Α.), του ακινήτου, επί της οδού Ερμού αρ. 134-136, στην Αθήνα, το οποίο αποτελεί ιδιοκτησία του Ελληνικού Δημοσίου (Υπουργείο Πολιτισμού) και υπάγεται στις διατάξεις του ν. 4858/2021 «Περί προστασίας των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» (Α’ 220), υπό τη διπλή ιδιότητα αφενός ως κηρυγμένου νεότερου μνημείου και αφετέρου ως ακινήτου ευρισκόμενου εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης των Αθηνών:

1) η με αρ. Φ05Α-80α/3310/18.01.1982 απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών, στην οποία αναφέρονται τα εξής, κατά λέξη: «Εγκρίνουμε να παραχωρηθεί το ακίνητο της οδού Ερμού 136, στην Αθήνα, αντί του ακινήτου της οδού Καλησπέρη 30, για τη στέγαση των γραφείων του συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων» και

2) η με αρ. ΥΠΠΟ/ΑΠΑΛΛ./Φ176/10377/190/28.02.1996 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού, στην οποία αναφέρονται τα εξής, κατά λέξη: «Εγκρίνουμε την παραχώρηση του ακινήτου επί της Ερμού 134 στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων, ώστε να αποτελέσει ενιαίο σύνολο με το ήδη παραχωρηθέν στο Σύλλογο ακίνητο της οδού Ερμού 136».

ΙΙ. Οι αποφάσεις της παρ. Ι ανακαλούνται:

α) για το λόγο ότι ο Σ.Ε.Α., προς τον οποίο και μόνο παραχωρήθηκε η χρήση του ακινήτου, κατήρτισε, καθ’ ομολογία του ιδίου, έγγραφη συμφωνία με τρίτα πρόσωπα, εκτός των μελών του και εκτός του προσωπικού του, με την οποία συμφωνία αυθαίρετα, χωρίς δικαίωμα και κατά παράβαση των εν λόγω αποφάσεων παραχώρησης, παραχώρησε περαιτέρω, προς τα τρίτα αυτά πρόσωπα, τη χρήση του χώρου, επιπλέον δε και τη φύλαξη, τακτοποίηση και καθαριότητα αυτού. Στη συμφωνία αυτή προέβη ο Σ.Ε.Α. προκειμένου οι τρίτοι, σε πλήρη γνώση και αποδοχή του Σ.Ε.Α., να πραγματοποιήσουν, όπως και πραγματοποίησαν, εντός του μνημείου και εντός του αρχαιολογικού χώρου της πόλης των Αθηνών, εκδήλωση ανοικτή προς το κοινό, χωρίς άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού και χωρίς την καταβολή τελών υπέρ του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, κατά παράβαση του ν. 4858/2021 (άρθρο 46). Και τούτο, μολονότι οι επισκέπτες της εκδήλωσης καλούνταν εγγράφως και με τρόπο πανηγυρικό σε «απαραίτητη συνεισφορά», σύμφωνα με τη σχετική αφίσα-πρόσκληση, η οποία δημοσιεύθηκε στον τύπο και ευρίσκεται στα στοιχεία του φακέλου. Έτι επιβαρυντική συνθήκη συνιστά το γεγονός ότι, εν γνώσει του Σ.Ε.Α., η εκδήλωση εντός δημοσίου ακινήτου-μνημείου, δεν συνδέονταν ούτε με τα επιστημονικά, εργασιακά και οικονομικά συμφέροντα των αρχαιολόγων-μελών του Σ.Ε.Α., ούτε με την αρχαιολογία, τις αρχαιότητες, τα μνημεία και την πολιτιστική κληρονομιά της χώρας, ούτε με τις επιστήμες, τις τέχνες και τις πολιτιστικές δράσεις, αλλά αφορούσε σε πρόσφατο πραγματικό περιστατικό, το οποίο είχε λάβει πολιτικές διαστάσεις, η δε εκδήλωση ελάμβανε συγκεκριμένη θέση επί του θέματος, όπως
προέκυπτε ήδη από τον τίτλο αυτής, και β) για λόγους προστασίας του ακινήτου μνημείου και της ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου, που επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον.

ΙΙΙ. Για την ανάκληση των αποφάσεων της παρ. Ι, ελήφθησαν υπόψη τα στοιχεία του φακέλου, ιδίως δε τα εξής:

α) τα έγγραφα με α/α 12 και 14 του προοιμίου, με τα οποία η Πρόεδρος και η Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Σ.Ε.Α., δήλωσαν, για λογαριασμό του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α., τα εξής: -αναγνώρισαν ως αληθή, τα πραγματικά περιστατικά, που αναφέρονται ανωτέρω στην παρ. ΙΙ της παρούσας και συγκεκριμένα ότι ο Σ.Ε.Α. κατήρτισε την ως άνω έγγραφη ιδιωτική συμφωνία με περιεχόμενο την, εκ μέρους του Σ.Ε.Α., παραχώρηση της χρήσης σε τρίτους, την εκ μέρους των τρίτων διοργάνωση και πραγματοποίηση της συγκεκριμένης εκδήλωσης στο χώρο και την τακτοποίηση φύλαξη και καθαριότητα του χώρου από τους διοργανωτές, τους ομιλητές, τους μουσικούς και τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση, -αναγνώρισαν ότι, με την απόφαση παραχώρησης, το Υπουργείο Πολιτισμού αναφέρει ρητά ότι παραχωρεί το ακίνητο μόνο στον Σ.Ε.Α. και μόνο για τη συγκεκριμένη χρήση της στέγασης των γραφείων αυτού, εντούτοις, υποστήριξαν ότι στην φράση «στέγαση των γραφείων», περιλαμβάνεται και το δικαίωμα του Σ.Ε.Α. να παραχωρήσει περαιτέρω τη χρήση του χώρου προς τους τρίτους, για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης, η οποία, κατά τους ισχυρισμούς τους, συνδεόταν «με την κοινωνική δραστηριότητα» των αρχαιολόγων-μελών του Σ.Ε.Α. και ότι ούτε ο Σ.Ε.Α., ούτε οι τρίτοι όφειλαν να λάβουν ξεχωριστή αδειοδότηση από το Υπουργείο Πολιτισμού, -ως προς την πολιτική διάσταση του θέματος της εκδήλωσης, δήλωσαν επί λέξει, ότι επρόκειτο για «μια εκδήλωση που αφορά θέμα κοινωνικού ενδιαφέροντος που θεωρήθηκε μείζον από την κυβέρνηση, ενώ απασχολεί σήμερα υπερεθνικούς Οργανισμούς όπως η Frontex και τα όργανα της Ε.Ε.», -μολονότι κλήθηκαν 2 φορές σε παροχή εξηγήσεων, εντούτοις ουδέν απήντησαν σχετικά με τη μη καταβολή τέλους για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης, -μολονότι η κλήση κάθε διοικούμενου προς παροχή εξηγήσεων, προβλέπεται και απαιτείται από τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, εντούτοις χαρακτήρισαν την κλήση του Σ.Ε.Α. για εξηγήσεις, ως «ανορθόδοξη» πράξη της Διοίκησης, «άκομψη» και «αντιθεσμική», που απαγορεύεται ως «επέμβαση στη διοίκηση, λειτουργία και δράση του Σ.Ε.Α.» και «παρακωλύουσα την άσκηση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων» των μελών του Σ.Ε.Α.,

β) το έγγραφο με α/α 14 του προοιμίου, με το οποίο η Πρόεδρος του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α., -βεβαίωσε ότι η παραχώρηση της χρήσης του χώρου στους τρίτους, προς πραγματοποίηση της επίμαχης εκδήλωσης, απετέλεσε θεσμική απόφαση που έλαβε το αρμόδιο όργανο του Σ.Ε.Α. (Δ.Σ.) και ότι το πρωτότυπο της απόφασης αυτής τηρείται στα Βιβλία Πρακτικών Δ.Σ. του Σ.Ε.Α., - δήλωσε ότι, ενόψει της συνδικαλιστικής φύσης του Σ.Ε.Α., η παραχώρηση γραφείων προς αυτόν, συνιστά υποχρεωτική ενέργεια του εργοδότη-Υπουργείου, την οποία του επιβάλει ο ν. 1264/1982, περί συνδικαλιστικών οργανώσεων. Προς απόδειξη αυτού, η Πρόεδρος του Δ.Σ. παρέπεμψε τη Διοίκηση στο καταστατικό του Σ.Ε.Α., από το οποίο, όμως, προέκυψαν τα εξής: σε κανένα από τα 44 άρθρα του καταστατικού δεν αναφέρεται ότι ο Σ.Ε.Α. διέπεται από τον νόμο 1264/1982, περί
«συνδικαλιστικών οργανώσεων», παρατηρήθηκε μάλιστα ότι ο νόμος 1264/1982 δεν αναφέρεται ούτε μια φορά στο όλο κείμενο του καταστατικού. Αντίθετα, από τα άρθρα 43 και 44 του καταστατικού προκύπτει ρητά ότι ο Σ.Ε.Α. αποτελεί την ένωση προσώπων-σωματείο του Αστικού Κώδικα και διέπεται από τις διατάξεις αυτού.

Ως εκ τούτου, η παραχώρηση εκ μέρους του Υπουργείου Πολιτισμού της χρήσης ακινήτου προς στέγαση των γραφείων του Σ.Ε.Α. απετέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί ευχέρεια, ανάλογα με τις δυνατότητες του Υπουργείου και όχι υποχρέωση αυτού, -δήλωσε ότι δύναται να προσκομίσει απόσπασμα της απόφασης του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α. περί της επίμαχης παραχώρησης σε τρίτους, όταν επιστρέψουν από τη θερινή τους άδεια, η Γραμματέας του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α και η διοικητική υπάλληλος αυτού. Και τούτο μολονότι ο Σ.Ε.Α μπορούσε να έχει καταθέσει το εν λόγω απόσπασμα μέσα στις δύο προηγούμενες προθεσμίες που του είχαν ήδη χορηγηθεί για κατάθεση σχετικών και μολονότι και η ίδια η Πρόεδρος του Σ.Ε.Α. μπορούσε και εξακολουθεί και σήμερα να μπορεί να καταθέσει άμεσα τη σχετική απόφαση του Δ.Σ., χωρίς τη συνδρομή των ως άνω αδειούχων, σύμφωνα με τα άρθρα 25 και 28 του καταστατικού του Σ.Ε.Α.

Πάντως, δεδομένων όλων των παραδοχών του Σ.Ε.Α. και της Προέδρου του, το εν λόγω απόσπασμα απόφασης καθώς και η ιδιωτική συμφωνία δεν εισφέρουν νέα, διαφορετική πληροφορία στο διοικητικό φάκελο και δεν δικαιολογούν χορήγηση νέας προθεσμίας και μάλιστα τρίτης, κατά σειρά,

γ) οι πολλαπλώς δημοσιευθείσες δηλώσεις της Προέδρου του Δ.Σ. του Σ.Ε.Α., σύμφωνα με τις οποίες

(i) κατά την αυθαίρετη γνώμη του Σ.Ε.Α., η δημόσια ιδιοκτησία επί του επίμαχου μνημείου, σημαίνει ότι ο Σ.Ε.Α νομιμοποιείται να μετατρέπει τη χρήση που του επιτράπηκε, σε δημόσια χρήση (κατά λέξη: «Ο Σύλλογος πήρε την απόφαση να ανοίξει το κτήριο στο κοινό, καθώς πρόκειται για ένα δημόσιο κτήριο»), και (ii) ο Σ.Ε.Α δεν πρόκειται να σταματήσει αυτές τις ενέργειες, αντίθετα προτίθεται να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το ακίνητο μνημείο όχι στο πλαίσιο της χρήσης που ρητά αναγράφει η απόφαση παραχώρησης αλλά στο πλαίσιο των σκοπών που ο ίδιος ο Σ.Ε.Α. εκτιμά ότι προσιδιάζουν στα δημόσια κτίρια και στο καταστατικό του (κατά λέξη: «ο Σύλλογος επιλέγει να χρησιμοποιεί το κτίριο για δημόσιους σκοπούς, πολιτιστικούς και κοινωνικούς και θα συνεχίσει να το κάνει, στο πλαίσιο των σκοπών που ορίζει το καταστατικό του.»)

ΙV. Σε περίπτωση που ο Σ.Ε.Α. χρειάζεται και επιθυμεί να χρησιμοποιήσει ακίνητο ιδιοκτησίας ή διαχείρισης του Υπουργείου Πολιτισμού, για την εξυπηρέτηση των καταστατικών του αρμοδιοτήτων και σκοπών, δύναται να υποβάλει σχετικό έγγραφο αίτημα παραχώρησης προς την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, έως και την 15η Σεπτεμβρίου 2023, εκθέτοντας το είδος και το εύρος της χρήσης που επιθυμεί.

V. Η έκδοση της παρούσας έχει κατεπείγοντα χαρακτήρα, προκειμένου για την ασφάλεια του ακινήτου μνημείου και την ανάληψη της κατοχής αυτού από τον ιδιοκτήτη, Υπουργείο Πολιτισμού, την παροχή προς τον Σ.Ε.Α. ικανού χρόνου για την απομάκρυνση των αντικειμένων ιδιοκτησίας του, σε συνδυασμό και προς τις επικείμενες αρχαιρεσίες για την ανάδειξη νέου Δ.Σ. και λοιπών οργάνων του Σ.Ε.Α., που έχουν ήδη προγραμματιστεί για τον Σεπτέμβριο 2023 και την τυχόν υποβολή αιτήματος παραχώρησης ακινήτου, σύμφωνα με την παράγραφο IV της παρούσας. Έως και την 9η Οκτωβρίου 2023, παραμένουν σε ισχύ οι αποφάσεις παραχώρησης της παρ. Ι και επιτρέπεται η χρήση του ακινήτου από τον Σ.Ε.Α., σύμφωνα με τις αποφάσεις αυτές, ρητά δε επιτρέπεται η προετοιμασία και διεξαγωγή στο ακίνητο των αρχαιρεσιών που προαναφέρθηκαν.