Ξαπλώστρες, ομπρέλες και οργανωμένο έγκλημα

Νυχτερινές μεταφορές με φορτηγά χωρίς πινακίδες, μυστικές επιχειρήσεις στο σκοτάδι, καλυμμένα νώτα, οργανωμένη κάλυψη, μαύρο χρήμα, κρατική διαφθορά, προστασία από ειδικές ομάδες. Στην υπόθεση με τις ξαπλώστρες, αν θέλουμε να δούμε την αλήθεια και όχι να κρύψουμε το κεφάλι στην ίδια άμμο όπου καρφώνονται οι ομπρέλες της παρακμιακής αυθαιρεσίας, θα πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάτι: Ότι δεν είναι υπόθεση που αντιμετωπίζεται με τη γνωστή ειδησεογραφική γραφικότητα, τύπου «έλα μωρέ, εντάξει, στην Ελλάδα είσαι». Δεν είναι μια κλασική ιστορία ελληνικής κομπίνας κάποιων επιτηδείων που έχουν «άκρες» και εκμεταλλεύονται τις τρύπες του συστήματος. Είναι κάτι πιο βαθύ και πιο μεγάλο. Πιο οργανωμένο και δεν κατατάσσεται στην κατηγορία της καλοκαιρινής «αρπαχτής». Είναι επιχείρηση οργανωμένη στα διεθνή πρότυπα του οργανωμένου εγκλήματος, όσο υπερβολικό και αν φαίνεται αυτό σε «αναλυτές» με σαγιονάρα και φρέντο στο χέρι.

Ιεραρχία, συνωμοτικοί κανόνες, διαχείριση οικονομικών, εκμετάλλευση κάθε νομικού κενού, κάλυψη ή ανοχή της παράνομης δράσης των ομάδων από αδιάφορους ή διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς, προστασία τους από συνεργασίες σε κρατικές υπηρεσίες, τήρηση της οργανωτικής δομής, διαρκής επιδίωξη επέκτασης και αύξησης των εσόδων και του κύκλου εργασιών, άσκηση βίας όπου κρίνεται απαραίτητο, υποστήριξη και διασύνδεση με άλλες παράνομες δραστηριότητες. Αυτά είναι μερικά από τα βασικότερα χαρακτηριστικά πο αποδίδουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί σε ό,τι αποκαλούμε οργανωμένο έγκλημα.

Αλλά το πρόβλημα δεν είναι μόνο αυτό. Το πρόβλημα είναι ότι όλη αυτή η παρασιτική, παράνομη δραστηριότητα αναπτύχθηκε με ταχύτητα επιδημίας για τον απλό λόγο ότι βρήκε χώρο να αναπτυχθεί. Όπως κάνει κάθε δραστηριότητα του οργανωμένου εγκλήματος που φυτρώνει για τρεις βασικούς λόγους: Για να βγάλει λεφτά. Για να αντικαταστήσει το κράτος. Για να εκμεταλλευτεί την απουσία του κράτους. Πολλές φορές τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά από όσο θέλουμε να τα βλέπουμε. «Αυτός ο σκοτεινός κόσμος δεν είναι διαφορετικός από εκείνον που λειτουργεί στο φως, ο οποίος συχνά είναι πολύ πιο αδιαφανής από όσο κανείς θα υποπτευόταν ή θα επιθυμούσε. Τόσο στις τραπεζικές συναλλαγές όσο και στις συναλλαγές εμπορευμάτων, το έγκλημα δρα πολύ πιο κοντά μας απ’ όσο νομίζουμε», γράφει ο Μίσα Γκλένι στο «McMafia» (2008, εκδ. Πάπυρος).

Στην περίπτωση των ξαπλωστρών και των ομπρελών στις ελληνικές παραλίες εντοπίζονται όλα τα γενικά και βασικά χαρακτηριστικά του οργανωμένου εγκλήματος και κυρίως η οργάνωση της εξάπλωσης της δραστηριότητας καθώς και η προστασία που απολαμβάνει είτε λόγω της ανικανότητας των τοπικών Αρχών να κάνουν τη δουλειά τους είτε λόγω της αδιαφορίας τους είτε -το σοβαρότερο από όλα- της οικονομικής τους εξάρτησης από την εγκληματική αυτή δραστηριότητα (διαφθορά). Είναι μια πολύ μεγάλη «καλλιεργήσιμη έκταση» σχετικά με τα έσοδα που μπορεί να αποφέρει και ως τέτοια επενδύει σε κάθε μικρόβιο που μπορεί να σπείρει και στο τελευταίο τετραγωνικό εκατοστό.

Δεν χωρά αμφιβολία, επίσης, ότι η υπόθεση αυτή είναι μία από τις χαρακτηριστικότερες και κυνικότερες ομολογίες παταγώδους αποτυχίας του κρατικού μηχανισμού να επιβάλει όσα προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας και οι επιμέρους νομοθεσίες. Το «Κίνημα της Πετσέτας» και τα αποτελέσματα που έχει μέχρι στιγμής επιφέρει- δίχως να καπελώνεται από οποιαδήποτε κομματική κινηματική μήτρα, εν προκειμένω τον Σύριζα που θα πετούσε τη σκούφια του για μια επανάληψη του «Δεν Πληρώνω»- είναι η πιο τρανταχτή ομολογία ότι στο θέμα της διαχείρισης των παραλιών, το επίσημο ελληνικό Κράτος έχει ρίξει «λευκή πετσέτα», χτυπημένο και παραδομένο από το νοκ άουτ ενός ισχυρότερου αντιπάλου. Το συγκεκριμένο κίνημα, άλλωστε, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα αποτελεί πρωτοτυπία: Απαιτεί όχι την κατάργηση ή τη μη ίσχυση κάποιου νόμου- αλλά την εφαρμογή του. Αντικατέστησε την απουσία του κράτους απαιτώντας τη λειτουργία του σε αντίθεση με το οργανωμένο έγκλημα που την εκμεταλλεύτηκε για να αυγατίσει τα κέρδη του.

Το τελευταίο, βεβαίως, και εδώ είναι που δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα, παρά την αρχική φαινομενική του υποχώρηση, δεν είναι αυτόνομο. Το ξήλωμα των ομπρελών δεν σημαίνει ότι αποκαθίσταται η νομιμότητα και επέρχεται η κανονικότητα. Το φαινόμενο της παράνομης ομπρέλας και της ξαπλώστρας είναι αποτέλεσμα της προϋπάρχουσας παράπλευρης επιχειρηματικής υποδομής. Beach bar, όμιλοι με νυχτερινά μαγαζιά, έτοιμες και εκπαιδευμένες ομάδες προστασίας και μπράβων, εκβιασμοί, μαύρα λεφτά σε τεράστιες τσάντες, διαφθορά κρατικών υπαλλήλων,  διακίνηση ναρκωτικών και ό,τι άλλο χωράει κάτω από τη μεγάλη… ομπρέλα του οργανωμένου εγκλήματος. Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται. Γιατί στον μαφιόζο δεν έχει βρεθεί κράτος  που να του πει «την πετσέτα σου και σε άλλη παραλία…».