Δασικές φωτιές: Η ατιμωρησία και η σιωπή ανοίγουν την όρεξη

Ο θάνατος των δύο αδικοχαμένων πιλότων ήταν δυστυχώς αναμενόμενος. Με τέτοια συχνότητα πυρκαγιών, με τόσες αναζωπυρώσεις, σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες και σε δύσβατα, απόκρημνα μέρη, ένα ολέθριο λάθος ή μια αστοχία υλικού ήταν εύκολο να συμβούν. Χάθηκαν τσάμπα δυο παλληκάρια, δυο ήρωες πάνω στο καθήκον. Για να σβήσουν μια από τις εκατοντάδες φωτιές που ξεφυτρώνουν ξαφνικά σε διάφορα μέρη της πατρίδας μας αυτό το καλοκαίρι. Ειδικά αυτό το καλοκαίρι. Και κανείς δεν ξέρει γιατί!!! Αν ναι, το ξέχασα, η κλιματική αλλαγή…

Φαίνεται μάλιστα ότι οι φωτιές έχουν αποκτήσει φυσική (όχι τεχνητή) νοημοσύνη. Ίσως είναι και αυτό μια συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Μπαίνουν σε δύσβατα σημεία, σε κάτι χαράδρες που δεν κυκλοφοράει ούτε αλεπού, λίγο πριν σκοτεινιάσει και όταν οι άνεμοι είναι από 5 μποφόρ και πάνω, κατά προτίμηση σε τουριστικές περιοχές, ενώ τα πυροσβεστικά μέσα απασχολούνται σε κάποια άλλη αντίστοιχη, μεγάλη φωτιά. Είναι φωτιές με «στοχοπροσήλωση». Δεν μπορεί, κάτι παραπάνω θα ξέρουν οι φωτιές από τους πυροσβέστες. Φαίνεται ότι ακόμα και αυτές έχουν προβλήματα και πασχίζουν να μας τα γνωρίσουν. Και τα καταφέρνουν.

Αν πάντως υπάρχει κάτι σίγουρο για το οποίο ευθύνεται η κλιματική αλλαγή είναι η ευκολία επέκτασης της φωτιάς και η δυσκολία κατάσβεσης. Λιγότερες εφέτος κατά 50% οι βροχές και τα χιόνια στη Μεσόγειο που μάλιστα άργησαν να έρθουν, προκάλεσαν κλιματολογικές συνθήκες εκτεταμένης ξηρασίας και ο πρώτος παράγοντας έχει εξασφαλιστεί. Ο δεύτερος όμως που είναι και ο σημαντικότερος είναι ανθρωπογενής. Και έχει να κάνει με την εγκατάλειψη του δάσους. Πυκνά δάση, κυρίως από πεύκα, γεμάτα καύσιμη ύλη. Ούτε καθαρισμός των σκουπιδότοπων, ούτε αραίωση μέσω της υλοτομίας, ούτε αντιπυρικές ζώνες, ούτε διάνοιξη κατάλληλων δασικών δρόμων, ούτε διάσπαρτες δεξαμενές νερού, ούτε πολλά πυροφυλάκια, ούτε επόπτευση τις κρίσιμες μέρες με drones, ούτε περίπολα από εθελοντές και στρατιώτες. Αλλά και κει που το δάσος εισχωρεί σε κατοικημένες περιοχές (πράγμα που δεν θα έπρεπε αλλά αυτό είναι μια άλλη αμαρτία), μετασχηματιστές της ΔΕΗ που σκάνε σε χώρους ακαθάριστους, εγκαταλελειμμένα οικόπεδα γεμάτα καύσιμη ύλη, πεύκα στις αυλές που φτάνουν μέχρι τα παραθυρόφυλλα και γενικώς μια άνεση, μια χαλαρότητα και μια βεβαιότητα ότι «αν πιάσει φωτιά θα τη σβήσουν». Μόνο που οι καιροί άλλαξαν και κάποιες φωτιές σβήνουν δύσκολα ακόμα και όταν επιχειρούν οι καλύτεροι πυροσβέστες.

Τα δάση ξαναγίνονται και η οικολογική καταστροφή μετριάζεται, τα σπίτια ξαναχτίζονται. Οι άνθρωποι πάλι όχι. Δεν επανέρχονται.

Μετά τον όλεθρο στο Μάτι ευτυχώς υπάρχει το «112» και προλαβαίνουμε να εκκενώνουμε προληπτικά κατοικημένες περιοχές ώστε να μη θρηνούμε θύματα. Διότι τόσο η ανθρώπινη ζωή όσο και αυτήν των ζώων πρέπει να είναι η πρώτη και κύρια μέριμνά μας. Τα δάση ξαναγίνονται και η οικολογική καταστροφή μετριάζεται, τα σπίτια ξαναχτίζονται. Οι άνθρωποι πάλι όχι. Δεν επανέρχονται. Προφανώς και γράφτηκαν ή ακούστηκαν ειρωνείες για το «112» και τις εκκενώσεις αλλά έχουμε μάθει να συγκατοικούμε με διάφορες «φυλές» ανθρώπων, οπότε τίποτα δεν μας εκπλήσσει και όλα είναι αναμενόμενα και γραμμένα στο βιβλίο των μεγάλων εξερευνητών της σκοτεινής ψυχής. Αντιθέτως στη μελέτη κάθε νέας απόχρωσης του γκρι κάνουμε και ένα σύντομο μεταπτυχιακό. Και αυτό είναι κέρδος.

Η πολιτεία ποντάρει πολύ στην κατάσβεση αλλά όχι στην πρόληψη. Διορίζει και εκπαιδεύει πυροσβέστες, οργανώνει εθελοντές, αγοράζει πυροσβεστικά αεροπλάνα και αυτοκίνητα, συνεννοείται με φίλιες χώρες να μας συνδράμουν αν χρειαστεί, σχεδιάζει με ακρίβεια όλες τις επιχειρήσεις, κάνει όλα εκείνα που γράφουν τα πρωτόκολλα. Το πυροσβεστικό προσωπικό δίνει τα πάντα στον αγώνα τον καλό εναντίον των μετώπων της φωτιάς και η κοινωνία μας το ευγνωμονεί. Είναι υπερήφανη για τους ήρωες πυροσβέστες της διπλανής πόρτας. Μόνο που οι συνθήκες έχουν αλλάξει και η κατάσβεση δεν είναι πια εύκολη υπόθεση για όλους τους λόγους που προανέφερα.

Αυτό όμως που δεν συζητάμε επισήμως καθόλου σ' αυτήν τη χώρα είναι για το χέρι που βάζει τη φωτιά. Γιατί πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι ένα μεγάλο ποσοστό δασικών πυρκαγιών ξεκινάει από τον άνθρωπο. Είτε από σκοπιμότητα, είτε από αμέλεια. Δεκάδες εμπρηστές έχουν συλληφθεί και στη χώρα μας αλλά δεν μάθαμε το όνομα κανενός, ούτε ακούσαμε για βαριά καταδίκη ακόμα και μετά το 2021 που ο νόμος άλλαξε και ο εμπρησμός του δάσους έγινε κακούργημα, με ποινή 8 χρόνια κάθειρξη. Διότι καλές οι θεωρίες αλλά αν κάποιος δεν έβαζε τη φωτιά δεν θα υπήρχε λόγος να τη συζητάμε. Και βέβαια μακριά από μένα οι θεωρίες συνομωσίας, αλλά υπάρχει και αυτός που αποφάσισε να καπνίσει μελίσσια μέσα στο δάσος με 40ºC, να κάψει κλαδέματα, να ξεχορταριάσει το χωράφι του με μηχανήματα, να δουλέψει τροχό για να φτιάξει την περίφραξη και διάφορες ανάλογες «θερμικές» εργασίες εν μέσω καύσωνα και δίπλα ή μέσα στο δάσος. Αυτός δεν ξέρω αν έχει πρόθεση, αν είναι αφελής ή διαταραγμένος, αν γουστάρει να δει το χωριό του να καίγεται, ή αν από μικρός ήθελε να δει από κοντά πυροσβέστες να επιχειρούν, αλλά είναι Εμπρηστής με Ε κεφαλαίο. Ειδικά στη μικρού μεγέθους Ελλάδα που οι φωτιές τυγχάνουν μεγάλης δημοσιότητας. Είναι αδύνατον να μην ξέρει τον κίνδυνο. Δεν ξέρω αν τον αισθάνεται.

Αν δεν βάλει κάποιος τη φωτιά δεν χρειάζεται να τρέξεις να τη σβήσεις, στοιχειώδες. Κι εσύ, ως οργανωμένη Πολιτεία, πρέπει να τον αποτρέψεις να τη βάλει. Να μειώσεις τις πιθανότητες, άρα και τα συμβάντα. Με ενημέρωση, με συνεχή παρακολούθηση, με εξοντωτικές ποινές δηλαδή φυλάκιση και κυρίως δήμευση περιουσίας, τρόποι υπάρχουν, νόμοι υπάρχουν, αλλά πρέπει κάποιος να τους ενεργοποιήσει ώστε να επιφέρουν αποτέλεσμα. Δηλαδή ο κάθε ένας αφελής ή αμελής ή διαταραγμένος, ή και βαλτός, που θέλει να παίξει με φωτιές δίπλα στο δάσος να το σκεφτεί πολλές φορές και τελικά να μην το κάνει. Να ξέρει ότι θα συλληφθεί και θα υποφέρει αν κάψει το δάσος. 

Στο Μάτι κάηκαν ζωντανοί 102 άνθρωποι από μια φωτιά που αποδεδειγμένα έβαλε ένα «τύπος» που θυμήθηκε καλοκαιριάτικα με καύσωνα και αέρα να κάψει ξερόκλαδα. Μπορεί να φταίει το διαλυμένο κράτος, οι κυβερνώντες, ή ο Χατζηπετρής, αλλά τη φωτιά την έβαλε ένας πολίτης με αριθμό ταυτότητας, ΑΦΜ και ονοματεπώνυμο. Αν δεν την έβαζε αυτός, τώρα οι 102 θα ζούσαν ή δεν θα πήγαιναν πάντως από αυτήν τη φωτιά. Δεν την έβαλαν ούτε πράκτορες, ούτε ο κακός ο λύκος ούτε η κλιματική αλλαγή. Μάθαμε πώς λεγότανε ο τύπος; Είδαμε τη φωτογραφία του; Δικάζεται άκουσα μαζί με άλλους 20 που εμπλέκονται στην υπόθεση «Μάτι» αλλά όχι ως αυτουργοί. Μάθαμε αν ανακρίθηκε και τι είπε; Πώς δικαιολογήθηκε; Θα δικαστεί με τον προηγούμενο νόμο του 2019 και μάλλον θα πέσει στα μαλακά. Όμως 102 άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί σε κατοικημένη περιοχή. Έχετε δει απανθρακωμένο άνθρωπο; Παιδί;

Ξέρω, για τους νεκρούς στο Μάτι φταίει το κόμμα που κυβερνούσε, η Διοίκηση, ο συντονισμός κ.λπ. Αλλά τη φωτιά την έβαλε ένας συγκεκριμένος τύπος. Όπως και τόσες άλλες. Όλοι όμως αυτοί οι τύποι είναι αόρατοι. Ποτέ δεν μαθαίνουμε ότι καταδικάστηκαν και πήγαν φυλακή. Και όσο δεν μαθαίνουμε τόσο οι φωτιές θα μπαίνουν. Γιατί δεν μας ενδιαφέρει η πρόληψη αλλά μόνο η κατάσβεση. Βασικά δεν μας ενδιαφέρει η φωτιά στο δάσος παρά μόνο όταν καίει τα σπίτια μας. Ευτυχώς τώρα τελευταία τουλάχιστον δεν καίγονται άνθρωποι. Είναι μια πρόοδος. Πεθαίνουν όμως στο καθήκον της πυρόσβεσης. Και κηδεύονται σκεπασμένοι με τη γαλανόλευκη.