Εθελοντισμός και Μπρεχτ στις Πανελλαδικές

Εθελοντισμός και Μπέρτολτ Μπρεχτ «έπεσαν» στην πρεμιέρα των Πανελληνίων Εξετάσεων 2023 για τα ΕΠΑΛ. Τα θέματα δημοσιεύτηκαν λίγο μετά τις 10:00 το πρωί της Πέμπτης. 

Στο πρώτο μέρος της εξέτασης των Νέων Ελληνικών, το μη λογοτεχνικό κείμενο αφορούσε τα οφέλη του εθελοντισμού και οι μαθητές κλήθηκαν να συντάξουν άρθρο για τις μορφές εθελοντικών δράσεων μέσα από τις οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν σύγχρονα προβλήματα. Στο δεύτερος μέρος, στο λογοτεχνικό κείμενο, οι μαθητές κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα για το ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Καταφύγια για τη νύχτα». 

Σύμφωνα με τον ΟΕΦΕ, τα θέματα των Νέων Ελληνικών των ΕΠΑ.Λ. χαρακτηρίζονται «σαφή, χωρίς σύνθετη διατύπωση, αντίστοιχης δυσκολίας με τα θέματα του 2022. Τα κείμενα που δόθηκαν ανταποκρίνονται στο επίπεδο γνώσεων των μαθητών του ΕΠΑ.Λ. και οι εκφωνήσεις είναι αντιληπτές».

Πανελλήνιες 2023: Το ποίημα του Μπέρτολτ Μπρεχτ «Καταφύγιο για τη νύχτα» στις εξετάσεις των ΕΠΑΛ

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ποιήματα, Αθήνα 1992

Καταφύγια για τη νύχτα

Ακούω πως στη Νέα Υόρκη
Στη γωνιά της 26ης Οδού και του Μπροντγουαίη
Στέκει ένας άντρας κάθε βράδυ τους μήνες του χειμώνα
Και στους άστεγους που μαζεύονται βρίσκει ένα καταφύγιο για τη νύχτα
Κάνοντας εκκλήσεις στους διαβάτες.
Ο κόσμος έτσι δε θ’ αλλάξει.
Δε θα καλυτερέψουνε ανάμεσα στους ανθρώπους οι σχέσεις
Δε συντομεύει έτσι η εποχή της εκμετάλλευσης
Μα ωστόσο λίγοι άνθρωποι βρίσκουνε καταφύγιο για τη νύχτα
Για μια νύχτα τους φυλάγεις απ’ τον άνεμο
Το χιόνι που προορίζονταν γι’ αυτούς πέφτει στο δρόμο.
Σαν διαβάσεις τούτο ‘δω, μην κλείσεις το βιβλίο, άνθρωπε.
Λίγοι άνθρωποι βρίσκουνε καταφύγιο για τη νύχτα
Για μια νύχτα τους φυλάγεις απ’ τον άνεμο
Το χιόνι που προορίζονταν γι’ αυτούς πέφτει στο δρόμο
Μα ο κόσμος έτσι δε θ’ αλλάξει
Δε θα καλυτερέψουνε ανάμεσα στους ανθρώπους οι σχέσεις
Δε συντομεύει έτσι η εποχή της εκμετάλλευσης. 

Πανελλήνιες 2023: Ο εθελοντισμός και τα οφέλη του το μη λογοτεχνικό κείμενο στις εξετάσεις του ΕΠΑΛ

Διασκευασμένο απόσπασμα από ψηφιακό αποθετήριο ακαδημαϊκών εργασιών.

Τα οφέλη του εθελοντισμού

Τα οφέλη που μπορεί να αποκομίσει ένας νέος (ηλικίας 18‐30 ετών) μέσα από την εθελοντική εργασία είναι πολλαπλά. Ο εθελοντισμός είναι μία πράξη ανιδιοτέλειας, από την οποία ο εθελοντής δεν περιμένει νααποκομίσει κάποιο κέρδος. Σύμφωνα μάλιστα με την έρευνα δύο ψυχολόγων, της Eva Mojza και της Sabrine Sonnentag, τα οφέλη για έναν εθελοντή είναι αμέτρητα, τόσο για την ψυχική του υγεία όσο και για την κοινωνική του ζωή. Η συγκεκριμένη έρευνα κατέδειξε ότι τα άτομα που συμμετέχουν συχνά σε εθελοντικές δραστηριότητες πέρα από την καθημερινή τους εργασία, έχουν την ικανότητα να υπομένουν καλύτερα τις εργασιακές πιέσεις. Όπως δηλώνουν οι ίδιοι, την επόμενη μέρα στην εργασία τους νιώθουν πιο χαλαροί. Είναι πιο ψύχραιμοι και υπομονετικοί σε σχέση με τους συναδέλφους τους, όταν αντιμετωπίζουν δύσκολες και πιεστικές εργασιακές συνθήκες.

Επιπλέον, η ένταξη σε μία ομάδα εθελοντών αυξάνει τις ευκαιρίες για απόκτηση νέων γνώσεων και πρακτικών ικανοτήτων και, κυρίως, για νέες κοινωνικές επαφές με άτομα με τα οποία μοιράζονται τις ίδιες προσωπικές ανησυχίες και κοινωνικοπολιτικές απόψεις. Οι κοινωνικές επαφές σε συνδυασμό με τον ομαδικό χαρακτήρα της εθελοντικής εργασίας αποδεικνύονται ιδιαίτερα επωφελείς για τους εθελοντές: ξεχνάνε τα προσωπικά τους προβλήματα και με τη βοήθεια της ομάδας. παρακάμπτουν ψυχολογικά και κοινωνικά τους αδιέξοδα. Εύλογο είναι, βέβαια, το ερώτημα αν οι εθελοντικές πρακτικές προκαλούν αυτές καθαυτές τις θετικές ψυχολογικές αντιδράσεις απέναντι στο καθημερινό άγχος και τις εργασιακές πιέσεις ή, αντιθέτως, αν ο εθελοντισμός είναι αυτός που προσελκύει τα πιο ήρεμα και ισορροπημένα ψυχολογικά άτομα.

Ωστόσο, οι ψυχολόγοι επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει όντως μία εγγενής θετική επίδραση σε όσους ασκούν συνειδητά τον εθελοντισμό. Με άλλα λόγια, η ένταξη σε μία νέα κοινωνική ομάδα, την οποία επέλεξαν ελεύθερα, τους προσφέρει το ανιδιοτελές αίσθημα αισιοδοξίας, πληρότητας και προσωπικής δικαίωσης που από καιρό είχαν απωλέσει στην καθημερινή κοινωνική, εργασιακή και οικογενειακή τους ζωή.

Ένα άλλο εύλογο ερώτημα είναι γιατί οι άνθρωποι αυτοί δεν επέλεξαν να στραφούν σε άλλες επωφελείς δραστηριότητες, μέσα από τις οποίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες κοινωνικές επαφές, όπως, για παράδειγμα, μαθήματα μαγειρικής, θεάτρου, δημιουργικής γραφής ή ακόμη και ένα ομαδικό άθλημα. Τι το ιδιαίτερο έχουν οι εθελοντικές δραστηριότητες; Οι ερευνητές – ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι – διαπίστωσαν ότι η εθελοντική δραστηριότητα αναπληρώνει, έστω και φαντασιακά, την ανάγκη των ανθρώπων για προσωπική δημιουργία και, κυρίως, το αίσθημα ότι ασχολούνται με μία χρήσιμη κοινωνική δραστηριότητα.

Καθώς η εθελοντική εργασία μπορεί να καλύπτει διαφορετικούς τομείς, δίνει τη δυνατότητα στους νέους να αποκτούν ποικίλες γνώσεις, ενώ παράλληλα ανακαλύπτουν νέες δεξιότητες και ταλέντα που ίσως δεν γνώριζαν ποτέ ότι είχαν. Κοινωνικοποιούνται, έρχονται σε επαφή με άλλους ανθρώπους και μέσα από την ομαδική εργασία τούς δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουν πραγματικά τους γύρω τους και να δημιουργήσουν φιλίες. Επίσης, μέσα από τον εθελοντισμό, βελτιώνεται η υγεία, μειώνεται το στρες και ενισχύεται η αυτοεκτίμησή τους. Οι εθελοντές κάνουν τον κόσμο καλύτερο, βάζοντας τέρμα στην αδράνεια και παίρνοντας πρωτοβουλίες για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων. Γενικότερα, ο εθελοντισμός σε κάθε μορφή του μας χαρίζει ένα αίσθημα χαράς και φέρνει γέλιο και χαμόγελο στη ζωή μας.

Δείτε αναλυτικά τα θέματα στο μάθημα των Νέων Ελληνικών των ΕΠΑΛ