Γιατροί του Κόσμου: «Είμαστε εδώ για όποιον χτυπήσει την πόρτα μας»

Δίπλα από τη ρεσεψιόν του Πολυϊατρείου των Γιατρών του Κόσμου στέκεται μία οικογένεια αλλοδαπών. Μοιάζουν Ουκρανοί. Ποιος ξέρει, ξένοι σε ξένη χώρα. Έχουν διαβεί την είσοδο της Σαπφούς 12 για να δει ο παιδίατρος τον γιο τους. Εκεί όπου η Πειραιώς ξεχύνεται, κάτω από την Ομόνοια, σε αυτό το πολύχρωμο και ιδιαίτερο σύμπαν, γίνεσαι μάρτυρας μίας ωραίας στιγμής – πώς αλλιώς να χαρακτηρίσεις τα ανακουφισμένα πρόσωπα των γονιών που εμπιστεύονται το μικρό παιδί τους στα χέρια πρόθυμων γιατρών;

Γιατροί του Κόσμου, όνομα και πράγμα – μία ΜΚΟ με διεθνή διάσταση, χιλιόμετρα (κατά κυριολεξία) παρουσίας στα πιο ζόρικα σημεία του πλανήτη και απογείωση του εθελοντισμού στη σφαίρα που του πρέπει: αυτόν της ανιδιοτελούς προσφοράς. Βέβαια, ο όρος ΜΚΟ έχει αποκτήσει ένα αρνητικό φορτίο (καλώς ή κακώς, ποικίλουν οι λόγοι, πλην οι γενικεύσεις είναι λάθος κατασκευαστικά), ως εκ τούτου πολλές φορές άνθρωποι, που έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον εθελοντισμό, καλούνται να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες. Επισκεπτόμενος το Πολυϊατρείο στη Σαπφούς, νιώθεις ότι ο... ελέφαντας είναι στο δωμάτιο, εμφανής κι ογκώδης: Εθελοντισμός λέγεται και δη σε επίπεδο υγείας. 

Το σύνθημά τους είναι «όπου υπάρχουν άνθρωποι». Αν κάνεις μία κουβέντα μαζί τους, ειδικά με όσους έχουν καταγράψει πολλές ώρες εθελοντισμού στους ΓτΚ, αντιλαμβάνεσαι ότι το εν λόγω μότο διαθέτει μία κυριολεξία που μοιάζει μυθιστορηματική, βγαλμένη από κάποιο περιπετειώδες σενάριο (δεν υπάρχει πόλεμος ή φυσική καταστροφή στην οποία δεν είχαν παρουσία). Κι όμως, την κυριολεξία του σεναρίου αυτού τη ζεις, μιλώντας με τους πρωταγωνιστές. Η Χαρά Τζιουβάρα είναι η πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου – μία γυναίκα λεπτή και νευρώδης, μιλάει με πάθος, νιώθεις ότι ανοίγει τη συζήτηση, ότι την κατευθύνει προς άλλη κατεύθυνση, αλλά εν τέλει κυκλώνει το επιχείρημά της, κλείνει εκεί όπου πρέπει και αρχικώς περίμενες. 

Το θέμα μας είναι το Πολυϊατρείο, μου μιλάει όμως για την πρώτη τους αποστολή στην Ουκρανία (λίγες εβδομάδες μετά την εισβολή). Η φωνή της σταθερή μα έντονη, μεταφέρει στιγμές με σοβαρότητα και χωρίς να απουσιάζει το γνήσιο συναίσθημα που γεννάται από τέτοιες ιστορίες – πολλώ μάλλον αν είναι βίωμά σου. Η αφήγηση επιστρέφει στην Αθήνα, περιγράφει περιστατικά στο Πολυϊατρείο, ανθρώπους που το επισκέφτηκαν μη έχοντας που αλλού να πάνε, μεταφέρει την ικανοποίηση του γιατρού (η ίδια είναι παιδίατρος) από το θετικό αποτέλεσμα, αλλά και τη θλίψη ή την απελπισία για περιστατικά που άργησαν να φτάσουν σε εκείνους και δεν ήταν δυνατόν να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα.

Γιατροί του Κόσμου: «Είμαστε εδώ για όλους» 

Στην είσοδο του Πολυϊατρείου μάς υποδέχεται η επόπτρια δημόσιας υγείας και υπεύθυνη για τον εκεί συντονισμό, Μαρία Φασούλη. Ενημερώνει ότι ο χώρος λειτουργεί ως πρωτοβάθμιο ιατρείο από Δευτέρα έως Παρασκευή (09:00-17:00). «Εξυπηρετούμε είτε μεταναστευτικό-προσφυγικό πληθυσμό είτε Έλληνες, οποιονδήποτε χτυπήσει την πόρτα μας, που δεν έχει πρόσβαση ή δεν γνωρίζει τι πρόσβαση και τι δικαίωμα έχει στην υγεία. Είμαστε εδώ». 

Με ξεναγεί στους χώρους, τα πάντα είναι καθαρά και φιλόξενα. «Το κομμάτι της διερμηνείας μας βοηθάει πολύ, ακόμα κι άνθρωποι που έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετηθούν σε δημόσιο φορέα, θα επιλέξουν το Πολυϊατρείο των Γιατρών του Κόσμου γιατί υπάρχει και το διαπολιτισμικό κομμάτι». Υπογραμμίζει την ύπαρξη των εθελοντών, «είναι πολλοί – από διοικητικούς υπαλλήλους που κάνουν την καταχώρηση των ασθενών, τα ραντεβού, τη διασύνδεση με το νοσοκομείο, μέχρι κοινωνικούς λειτουργούς, διερμηνείς, φοιτητές ιατρικής, φοιτητές νοσηλευτικής. Τους τελευταίους μήνες μετράνε 60 ενεργούς εθελοντές κάθε μήνα».

Κάθε μέρα δέχονται περί τις 50 με 60 επισκέψεις ασθενών. «Υπάρχουν μέρες που θα λειτουργήσουν ταυτόχρονα και τα 4 ιατρεία: παθολογικό, παιδιατρικό, καρδιολογικό και οδοντιατρείο. Υπάρχει 3-4 ώρες την ημέρα οδοντίατρος, πάντα εθελοντής».

Τη ρωτώ ποιος μπορεί να επισκεφτεί το Πολυϊατρείο. «Συνήθως έρχονται άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα υγείας, κάποιος που δεν έχει χαρτιά και είναι δύσκολο να πάει σε νοσοκομείο. Αν ένας άνθρωπος, πέραν της πρωτοβάθμιας στήριξης που προσφέρουμε εμείς, δεν μπορεί να στηριχθεί, αναγκαστικά κάνουμε παραπομπή σε νοσοκομείο. Πολλές φορές συνοδεύεται και από διερμηνέα. Αν έχει κάποια ασθένεια που δεν μπορούμε εμείς να καλύψουμε, πρέπει να τον παραπέμψουμε» λέει η Χαρά Τζιουβάρα.

Τον χώρο επισκέπτονται ομάδες ατόμων που αντιμετωπίζουν εμπόδια πρόσβασης μεταξύ των οποίων άστεγοι Έλληνες –που οι ΓτΚ εντοπίζουν και στα τακτικά τους street works–, μετανάστες και πρόσφυγες, καθώς και περιπτώσεις ασθενών με χρόνιες παθήσεις που χρειάζονται πλαισίωση και προσανατολισμό στο εθνικό σύστημα υγείας.

«Παρέχουμε ιατρικές υπηρεσίες σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, υπάρχουν ειδικότητες, όπως παθολόγος, καρδιολόγος, ορθοπεδικός, γυναικολόγος. Υποστηρίζουμε το Πολυϊατρείο με βάση τη διαθεσιμότητα των γιατρών μας. Παθολογικό και παιδιατρικό έχει κάθε μέρα, όλες οι άλλες ειδικότητες είναι αναλόγως – μία φορά την εβδομάδα σίγουρα» τονίζει η κ. Φασουλή.

«Υπάρχει ανθρώπινη αξιοπρέπεια»
Η κ. Τζιουβάρα είναι εθελόντρια από το 2011. Σημειώνει ότι στο Πολυϊατρείο «ο καθένας δουλεύει ανάλογα με τις ημέρες και τη διαθεσιμότητα των ραντεβού. Δεν είναι εθελοντές όλοι οι γιατροί, υπάρχουν και έμμισθοι. Ο μισθός καλύπτεται από προγράμματα». Επισημαίνει ότι το Πολυϊατρείο υπάρχει από το 1990, επιτελώντας «σημαντικό κοινωνικό έργο, συνεργασίες με σχολεία, κέντρα υγείας, προσφορά ιατροφαρμακευτικού υλικού».

Η ίδια περιγράφει την ιστορία ενός 15χρονου με καταγωγή από την Αλβανία, που είχε σοβαρό πρόβλημα βαρηκοΐας: «Το παιδί έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και οι γονείς του ζουν εδώ πολλά χρόνια. Οι άνθρωποι ήρθαν στις υπηρεσίες μας και βάλαμε τα πράγματα σε μία σειρά. Στείλαμε το παιδί σε ειδική κλινική του Αττικού Νοσοκομείου. Η απάντηση της κλινικής ήταν “γιατί αυτό το παιδί δεν είχε παραπεμφθεί τόσα χρόνια;”. Οι γονείς δεν είχαν λάβει ποτέ τις απαιτούμενες πληροφορίες και αναζητούσαν βοήθεια χωρίς να έχουν σωστή κατεύθυνση στο εθνικό σύστημα υγείας. Για την υποστήριξη του παιδιού, κάναμε τις απαραίτητες ενέργειες και συνεργαστήκαμε και με ιδιωτικές εταιρείες για να καλύψουμε το κόστος της θεραπείας και τον απαραίτητο παραϊατρικό εξοπλισμό». Το πρόβλημα λύθηκε. Το ίδιο έγινε και με μία άστεγη γυναίκα, που είχε πρόβλημα βαρηκοΐας. «Αυτή η κατηγορία του πληθυσμού είναι πραγματικά ευάλωτη. Άνθρωποι που διαβιούν κάτω από δύσκολες συνθήκες. Δεν έχουν επιλογές, δεν διαθέτουν πόρους».

Λαμβάνοντας υπόψη ότι για να αντεπεξέλθουν έχουν ανάγκη χορηγιών, επισημαίνει ότι «πάντα λέμε στον κόσμο ότι πρέπει να εμπιστεύεται μεγάλες οργανώσεις. Οι φήμες για τις ΜΚΟ, η λάσπη που πέφτει, αυτά που βγαίνουν, ξέρετε τι πόλεμο δεχόμαστε τόσα χρόνια; Έχει καλλιεργηθεί ένα κλίμα καχυποψίας από ένα κομμάτι της κοινωνίας κατά των ΜΚΟ. Όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί μας, όμως, έχουν δει τις διαδικασίες διαφάνειας και λογοδοσίας που ακολουθούμε, την επίδοσή μας, τα αποτελέσματα και την απόδοση των προγραμμάτων μας. Συνεχίζουμε να αναζητούμε συμμάχους και θα θέλαμε περισσότερες συνεργασίες, τις έχουμε ανάγκη, είναι πολύ σημαντικό να καλύψουμε τις χρηματοδοτικές ανάγκες των υπηρεσιών στο Πολυϊατρείο μας.

Ως επί το πλείστον έρχονται άνθρωποι, που βιώνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό», επισημαίνει η πρόεδρος των ΓτΚ. «Οφείλουμε να τους αποδεχόμαστε και να τους εξυπηρετούμε σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Για μας, η ηθική ανταμοιβή είναι το μεγάλο “ευχαριστώ” που παίρνουμε από όσους έρχονται και μας εμπιστεύονται την υγεία τους».  

* Οι Γιατροί του Κόσμου τρέχουν μία καμπάνια ενίσχυσης υπό τον τίτλο: Δεν μας νοιάζει. «Άστεγος, πρόσφυγας, ΛΟΑΤΚΙ+, σεξεργάτρια, χρήστης ναρκωτικών; ΔΕΝ ΜΑΣ ΝΟΙΑΖΕΙ. Αν είσαι πρόσφυγας ή μετανάστης, ΔΕΝ ΜΑΣ ΝΟΙΑΖΕΙ – αν βρίσκεσαι εδώ ή εκεί μακριά, ΔΕΝ ΜΑΣ ΝΟΙΑΖΕΙ – αν σου λένε ότι δίνεις άσχημη εικόνα στην πόλη, ΔΕΝ ΜΑΣ ΝΟΙΑΖΕΙ. Αυτό που μας νοιάζει είναι η Υγεία σου. Δεν μας νοιάζει η εμφάνισή τους, η θρησκεία τους, η καταγωγή τους. Αν βρίσκονται εδώ ή στην άλλη άκρη του κόσμου, δεν μας νοιάζει. Αυτό που μας νοιάζει είναι η υγεία τους».

Επισκεφθείτε τη σελίδα των ΓτΚ: mdmgreece.gr