Γιατί αποσύρθηκε η εγκύκλιος Γκάγκα για τις εφημερίες στα νοσοκομεία

Μετά τις έντονες και ηχηρές αντιδράσεις, τις οποίες προκάλεσε η εγκύκλιός της σχετικά με τη λεγόμενη εφημερία τομέα, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνας Γκαγκα απέσυρε τελικά νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης (3/5) την επίμαχη εγκύκλιο. Έτσι, με νεα εγκύκλιο της, η Μίνα Γκαγκα δηλώνει ότι υποβάλλει εκ νέου στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας το ερώτημα για τις εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ και ισχύουν πλέον οι ρυθμίσεις που ίσχυαν πρίν η ίδια εκδώσει την επίμαχη εγκύκλιο.

Συγκεκριμένα, η επίμαχη πρώτη εγκύκλιος της Μίνας Γκάγκα όριζε ότι «σε περίπτωση αποδεδειγμένης αδυναμίας εφημέρευσης Τμήματος / Κλινικής Νοσοκομείου με το διαθέσιμο προσωπικό και προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του Νοσοκομείου και η υγεία των ασθενών στην εφημερία θα συμμετέχουν όλοι οι γιατροί του οικείου Τομέα (ειδικευόμενοι και ειδικευμένοι) υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει σε εφημερία ετοιμότητας διαθέσιμος ειδικευμένος ιατρός της αντίστοιχης ειδικότητας του εφημερεύοντος Τομέα».

Με την ως άνω εγκύκλιο, αναφέρουν νοσοκομειακοί γιατροί, θα μπορούσε να εφημερεύει όλος ο παθολογικός τομέας με επικεφαλής μόνον κάποιον ειδικευμένο… ογκολόγο, και μάλιστα από το σπίτι του, ως εφημερεύων ετοιμότητας, ή ολόκληρος ο χειρουργικός τομέας με επικεφαλής μόνον κάποιον ειδικευμένο αναισθησιολόγο.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των αντιδράσεων έναντι της εγκυκλίου Γκάγκα περιλαμβάνεται επίσης εξώδικη δήλωση, την οποία έχει ήδη αποστείλει το Δ.Σ. της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Αθηνών – Πειραιώς (ΕΙΝΑΠ) στην αναπληρήτρια υπουργό Υγείας.

Γιατί ξεσήκωσε αντιδράσεις η εγκύκλιος

Η επίμαχη εγκύκλιος δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένο νόμο, εκτός από τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, ο οποίος, ενώ επέχει θέση νόμου, πράγματι, περιλαμβάνει αποκλειστικά και μόνον γενικές δεοντολογικές αρχές, οι οποίες, μάλιστα, δεν αναφέρονται καν στις εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ.

Επίσης, η εν λόγω εγκύκλιος Γκάγκα αναφέρεται στο Προεδρικό Διάταγμα 87 του πολύ μακρινού… 1986, στον Οργανισμό του υπουργείου Υγείας και σε μία εισήγηση του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕΣΥ), η οποία ψηφίσθηκε από την προηγούμενη σύνθεση του Συμβουλίου.

Οι συνδικαλιστές νοσοκομειακοί γιατροί θα μπορούσαν να προσφύγουν στον Συνήγορο του Πολίτη, με το ερώτημα της αντισυνταγματικότητας για την επίμαχη εγκύκλιο Γκάγκα. Κι αυτό διότι, όπως λένε, προσαρμόζει επί τα χείρω τις εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ, συνεπώς τη λειτουργία των νοσοκομείων, με άλλα λόγια ερμηνεύει επί τα χείρω όλους τους σχετικούς με τις εφημερίες των γιατρών του ΕΣΥ νόμους του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για μία συνήθη πρακτική της διοίκησης, την οποία ο Συνήγορος του Πολίτη έχει κρίνει κατ' επανάληψη ως αντισυνταγματική.

Αποκαλυπτικό είναι το σχόλιο επί της Έκθεσης Πεπραγμένων του Συνηγόρου του Πολίτη για το 2011: «Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του και σε ολόκληρο το εύρος της διοικητικής δράσης που προσπαθεί να ελέγξει, ο Συνήγορος έχει προσκρούσει σε ποικίλες μεθόδους με τις οποίες η διοίκηση παραλλάσσει ή εξουδετερώνει συστηματικά τις επιλογές του νομοθέτη. Το συνηθέστερο μέσο για τέτοιες πρακτικές αποτελεί η εγκύκλιος, η οποία, αν και αδιαμφισβήτητα δεν εισάγει δίκαιο, στην πράξη, ενόψει του αναλυτικού και εκλαϊκευτικού της χαρακτήρα, εκλαμβάνεται από τα κατώτερα διοικητικά κλιμάκια ως ο πράγματι ισχύων κανόνας. Ενώ εμφανίζεται να διευκρινίζει ή να ερμηνεύει νομοθετικές διατάξεις, στην ουσία συχνά τις ανατρέπει.

Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε ευθεία ανατροπή της ρύθμισης του νόμου είτε σε ασάφειες και αδυναμίες των εγκυκλίων που καταλήγουν στο ίδιο αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση, μια εγκύκλιος δεν μπορεί να παράγει αντίθετο δίκαιο από αυτό που με σαφήνεια ορίζεται από τον σχετικό νόμο, ούτε φυσικά να "αποσαφηνίζει" τον νόμο επί τα χείρω».