Πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων: Οφέλη και Στόχοι

Aν υπήρχε ένα λεξικό της σύγχρονης επιχειρηματικής πραγματικότητας, δίπλα στη λέξη βιωσιμότητα θα συναντούσαμε την πράσινη μετάβαση – δύο έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες. Η «πράσινη» μετάβαση-μετασχηματισμός είναι η μετάβαση των επιχειρήσεων από τις συμβατικές στις βιώσιμες πηγές ενέργειας, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και την αειφόρο ανάπτυξη της οικονομίας. Οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταποκριθούν σε μια αλλαγή φιλοσοφίας, δίνοντας έμφαση στην ενεργειακή επάρκεια, την περιβαλλοντική διαχείριση και αποδοτικότητα των παραγωγικών διαδικασιών, των προϊόντων και υπηρεσιών που σχεδιάζουν, εφαρμόζουν και παρέχουν. Για να επιτευχθεί η πράσινη μετάβαση απαιτείται η χρήση νέων τεχνολογιών και η δημιουργία νέων βιώσιμων πρακτικών, όπως η ανακύκλωση, η ενεργειακή απόδοση, η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων κ.ά.

Στη σημερινή εποχή, σχεδόν κάθε μεγάλη και μικρομεσαία επιχείρηση θίγει το ζήτημα της ευημερίας του κλίματος και τη μετάβαση των επιχειρηματικών διαδικασιών τους σε βιώσιμες. Η βιωσιμότητα ήρθε για να μείνει και ανανεώνει το επιχειρησιακό ανταγωνιστικό (μακροπρόθεσμο) πλεονέκτημα. Αλλά οι επιχειρήσεις είναι πραγματικά έτοιμες για την αλλαγή. Υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία που λαμβανουν υποψη τους οι επιχειρήσεις σχετικά με τον πράσινο μετασχηματισμό.

Διαχείριση της αλλαγής

Μία βιώσιμη επιχείρηση δεν διαμορφώνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Σε κάθε περίπτωση, η αλλαγή μπορεί να θεωρηθεί ως πολύ πρωτόγνωρη έννοια, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι αρνητική. Όλα εξαρτώνται από τον τρόπο διαχείρισης αυτής που θεωρείται ως η οδός προσέγγισης του μετασχηματισμού των τεχνολογιών, των διαδικασιών και της κουλτούρας μιας επιχείρησης. Μοναδικός σκοπός της διαχείρισης της αλλαγής είναι να καταστήσει την τελευταία προσαρμόσιμη και όχι αφόρητη για τους αποδέκτες της.

Τεχνολογική επένδυση

Η τεχνολογία παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την επιχείρηση που θέλει να μεταβεί σε πιο βιώσιμο στάδιο, καθώς θα βοηθήσει στον μετασχηματισμό της. Ως εκ τούτου, η αξιοποίηση νέων εργαλείων και τεχνολογιών είναι ζωτικής σημασίας. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επικεντρωθούν σε μια στρατηγική τεχνολογικών επενδύσεων που θα τις επιτρέψει να εκσυγχρονίσουν τα βασικά τους συστήματα.

Εταιρική κουλτούρα

Για να είναι η αλλαγή επιτυχής και να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα πρέπει να επικοινωνηθεί, να εφαρμοστεί, να τεκμηριωθεί και να αξιολογηθεί. Ωστόσο, ο πιο σημαντικός παράγοντας είναι να εφαρμοστούν και να διαδοθούν οι βασικές αξίες και η κουλτούρα της εκάστοτε εταιρείας. Σίγουρα, η εκπαίδευση των υπαλλήλων είναι το θεμέλιο κάθε επιχείρησης για τον πράσινο μετασχηματισμό και αποτελεί έναν από τους βασικούς μοχλούς για την επιτυχή μετάβαση.

Γιατί να γίνουμε «Πράσινοι»;

Οι περισσότερες επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο βρίσκονται αντιμέτωπες με τις απαιτήσεις των πελατών, των εργαζομένων, των νομοθετών, των θεσμικών επενδυτών και άλλων ενδιαφερόμενων μερών για να γίνουν πιο βιώσιμες: να λάβουν υπόψη τους τις ευθύνες τους σχετικά με το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Οι βασικοί υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων καλούνται να προωθήσουν την πράσινη ατζέντα από την επιχειρηματική τους περιφέρεια στον πυρήνα, ανεξάρτητα από το πόσο απαιτητική και δύσκολη μπορεί να είναι η εφαρμογή της. Άλλωστε, οι έρευνες δείχνουν ότι έξι από τις δέκα επιχειρήσεις επενδύουν σε βιώσιμες πρωτοβουλίες, ακόμη και αν υπάρξει μια αρχική αύξηση του κόστους. Σήμερα κάποιες επιχειρήσεις έχουν υιοθετήσει πολύ γρήγορα το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (EMS) και έχουν αρχίσει ήδη να εφαρμόζουν μια φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση σε όλες τις εταιρικές τους δραστηριότητες. Μερικά από τα οφέλη της πράσινης λειτουργίας είναι τα εξής:

Ενίσχυση της εταιρικής ταυτότητας

Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει μια πράσινη προσέγγιση στις επιχειρηματικές δραστηριότητες για την υλοποίηση της ενίσχυσης του εταιρικού brand. Οι άνθρωποι λαμβάνουν υπόψη τους τις πράσινες προσπάθειες των εταιρειών και τη φροντίδα για τον πλανήτη, γεγονός που δημιουργεί μια clean-cut εικόνα που οδηγεί στην επιτυχία της επιχείρησης.

Βελτιωμένη παραγωγικότητα

Η παραγωγικότητα είναι κάτι που επιδιώκει κάθε εταιρεία, καθώς βελτιώνει την αποδοτικότητα και οδηγεί σε τεράστιες εξοικονομήσεις. Με την εφαρμογή πράσινων πρακτικών, η παραγωγικότητα είναι ευκολότερο να πραγματοποιηθεί.

Μείωση των αποβλήτων που συνεπάγεται μείωση του κόστους

Οι πράσινες πρωτοβουλίες βοηθούν τις επιχειρήσεις να αποφύγουν τις σπάταλες και μη βιώσιμες συνήθειες, καθώς και το πρόσθετο κόστος. Ως εκ τούτου, πρωτοβουλίες όπως η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, το κόστος κοινής ωφέλειας, η σύμμετρη διάθεση νερού και η μείωση του χαρτιού έχουν αποδειχθεί ότι ωφελούν αμοιβαία τις επιχειρήσεις και τον πλανήτη.

Πόλος έλξης επενδύσεων

Όταν η επιχείρηση γίνεται πράσινη δεν πρόκειται μόνο για τη δημιουργία αξιοπιστίας, αλλά και για την ευκαιρία της για καλύτερες επενδυτικές δυνατότητες. Εάν ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος μιας επιχείρησης είναι ορατός, οι επενδυτές μπορούν να την εμπιστευτούν καθώς και να τη θεωρήσουν ως σημαντικό κριτήριο αξιολόγησης. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις και στην Ελλάδα εφαρμόζουν ένα αναπτυξιακό μοντέλο με βάση το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Χτίζοντας ένα τέτοιο προφίλ, που ακολουθεί τις παγκόσμιες τάσεις, είναι πολύ πιθανότερο η εκάστοτε επιχείρηση να κερδίσει μεγάλους επενδυτές, οι οποίοι με τη σειρά τους θα δράσουν προς την παραγωγή περιβαλλοντικής αξίας σε ατομικό επίπεδο – διότι η προσπάθεια είναι συλλογική και πολλές φορές μιμητική.

Ικανοποίηση του ηθικού των εργαζομένων

Οι εργαζόμενοι είναι οι πρεσβευτές και ταυτόχρονα πυλώνες της εκάστοτε επιχείρησης. Έτσι, η ύπαρξη ηθικών και περιβαλλοντικών τάσεων αυξάνει την ικανοποίηση και την αφοσίωση. Η δημιουργία ενός περιβάλλοντος φιλικού προς τη βιωσιμότητα ενισχύει την πρόσληψη, τη διατήρηση, την ψυχική ευεξία και το ηθικό των εργαζομένων.

Στόχοι πράσινης μετάβασης

Ο μεγάλος και φιλόδοξος στόχος της Ευρώπης είναι να καταφέρει να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050 (βλ. κάτω). Μεταξύ άλλων, η Ελλάδα θα επωφεληθεί από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και από το επενδυτικό σχέδιο ύψους τουλάχιστον 1 τρισ. ευρώ, το οποίο είναι ευθυγραμμισμένο με τη Συμφωνία του Παρισιού και τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ. Παράλληλα, η συντεταγμένη μετάβαση προς την πράσινη οικονομία έχει ως στόχο να μειώσει τους κλιματικούς κινδύνους για το σύνολο της οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος, καθώς και για τις προοπτικές όσον αφορά τον πληθωρισμό και τα στοιχεία ενεργητικού στον ισολογισμό του Ευρωσυστήματος. Ως αποτέλεσμα, θα μπορούσε να συμβάλει στη σταθερότητα των τιμών, αλλά και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα μακροπρόθεσμα. Ακόμη, η μείωση των εκπομπών άνθρακα είναι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Για τον λόγο αυτόν, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευθεί να μειώσει τις εκπομπές κατά 55% έως το 2030 και να επιτύχει οικονομία καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050.

Συνολικά οι επιχειρήσεις, στοχεύουν σε καθαρή και φθηνότερη ενέργεια, τεχνολογικές καινοτομίες και νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Απώτερος στόχος της πράσινης ανάπτυξης δεν είναι άλλος από τη δημιουργία ενός ισορροπημένου συστήματος που λαμβάνει υπόψη την ανθρώπινη ευημερία, την κοινωνική δικαιοσύνη και τη διατήρηση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος. Ο «πράσινος» αυτός προσανατολισμός της σύγχρονης επιχειρηματικότητας μοιάζει αναπόδραστη εξέλιξη ενόψει των νέων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιταγών. Η βιώσιμη παραγωγή μέσα από την πράσινη διαχείριση δεν αποτελεί πλέον μια επιπρόσθετη επιχειρηματική πρακτική, αλλά μια επιτακτική επιχειρηματική ανάγκη. Το περιβάλλον δεν είναι πια περιοριστικός παράγοντας στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας, αλλά μετατρέπεται από μέσο σε στόχο της ανάπτυξης και ευημερίας.