Δικαίωμα του εργαζόμενου να μην εκτίθεται στα social media του εργοδότη του

Το δικαίωμα του εργαζόμενου να εμφανίζεται στα social media της επιχείρησης - εργοδότη του κατοχυρώνει νέα εγκύκλιος που εξέδωσε η Ανεξάρτητη Αρχή Επιθεώρησης Εργασίας.

Η εγκύκλιος, που υπογράφει ο διοικητής της Αρχής Γιώργος Τζιλιβάκης, κατοχυρώνει και το δικαίωμα άρνησης του εργαζόμενου να αλληλοεπιδρά (π.χ. να κάνει like ή share, ή να γίνει «φίλος» με τον εργοδότη) με αναρτήσεις και περιεχόμενο που αφορά στη δραστηριότητα της όποιας επιχείρησης.

Παράλληλα, διευκρινίσει τι ισχύει στις περιπτώσεις λήψης εργασιακών αποφάσεων με χρήση συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.

Ο εργαζόμενος δικαιούται να πει «όχι» στη χρήση της φωτογραφίας του

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, που λαμβάνει υπ’ όψιν και πορίσματα της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η φωτογραφία ενός προσώπου, εν προκειμένω του εργαζόμενου, είναι προσωπικό δεδομένο, υπό την προϋπόθεση ότι σε αυτή αποδεικνύεται η ταυτότητά του.

Ως εκ τούτου, η λήψη, αποθήκευση και κοινοποίησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν πράξεις επεξεργασίας. Η επεξεργασία δεδομένων όπως η λήψη και η κοινοποίηση φωτογραφίας ή βίντεο είναι νόμιμη μόνο αν ο εικονιζόμενος έχει συναινέσει στην καταγραφή του και δημοσιοποίηση της εικόνας του. Σε κάθε χρονική στιγμή ο εργαζόμενος έχει μία γνήσια και ελεύθερη επιλογή και είναι σε θέση να αρνηθεί ή να ανακαλέσει τυχόν συγκατάθεσή του χωρίς αρνητικές επιπτώσεις.

Πότε είναι θεμιτή η πρόσβαση του δυνητικού εργοδότη στο προφίλ του υποψήφιου εργαζόμενου

Η Αρχή αναφέρεται και στη νομιμότητα χρήσης των κοινωνικών δικτύων (Facebook, LinkedIn, Twitter, Instagram κ.α.) ως εργαλείων εξέτασης του προφίλ του υποψήφιου εργαζομένου, ενόψει πρόσληψης.

Όπως εξηγεί, η εξέταση «είναι θεμιτή σε ορισμένες περιπτώσεις που σχετίζονται μόνο με επαγγελματικούς σκοπούς, οπότε ο εργοδότης νομιμοποιείται να προσπελάσει και να ελέγξει, βάσει εννόμου συμφέροντος, τις διαθέσιμες πληροφορίες που ο ίδιος ο εργαζόμενος έχει δημοσιοποιήσει, στο δημόσια ορατό προφίλ του όπως σπουδές και προηγούμενη εργασιακή εμπειρία».

Ωστόσο, δεν επιτρέπεται φυσικά στον εργοδότη να αξιολογεί τις προσωπικές αναρτήσεις, και σε κάθε περίπτωση κάθε γνώση πληροφορίας που αποκτάται μέσω των κοινωνικών δικτύων για τα χόμπι, φιλικές και κοινωνικές συναναστροφές των εργαζομένων, την οικογενειακή κατάστασή τους, τις θρησκευτικές ή τις πολιτικές τους πεποιθήσεις ή τις σεξουαλικές τους προτιμήσεις, δεν πρέπει να αποτελεί αιτία διάκρισης, ούτε να κοινοποιείται σε τρίτους.

Με δεδομένο το δικαίωμα της ελευθερίας έκφρασης, ο εργοδότης δεν μπορεί να υποχρεώσει τον εργαζόμενο να γίνει «φίλος» του στα κοινωνικά δίκτυα, ή να τον υποχρεώσει να επισημάνει με θετικό ή άλλο πρόσημο (like) αναρτήσεις (posts) της επιχείρησης, ούτε κατά την πρόσληψη, ούτε κατά τη διάρκεια της απασχόλησης.

Η τεχνητή νοημοσύνη

Διευκρινίσεις υπάρχουν και στο ζήτημα της χρήσης συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, που γνωρίζει πρωτόγνωρη άνθιση.

Σύμφωνα με την Αρχή, επειδή η λήψη αυτοματοποιημένων ατομικών αποφάσεων, ιδιαίτερα μέσω προηγμένων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, αποτελεί περίπτωση στην οποία είναι ιδιαίτερα αυξημένοι οι κίνδυνοι που απειλούν την αξιοπρέπεια, τις ελευθερίες και τα θεμελιώδη δικαιώματα του εργαζομένου, ο εργοδότης, με σκοπό την εξασφάλιση θεμιτής και διαφανούς επεξεργασίας, υποχρεούται σε ειδική ενημέρωση του εργαζομένου για την ύπαρξη συστήματος λήψης τέτοιων αποφάσεων, για τη λογική που ακολουθείται στο σύστημα αυτό, για τη σημασία και τις προβλεπόμενες συνέπειες της εν λόγω επεξεργασίας για τον εργαζόμενο και για το δικαίωμα πρόσβασης του εργαζομένου στις πληροφορίες αυτές.