Αφιέρωμα Δικτύου: Από τη γενιά Υ στη γενιά Ζ - Ο Αναστάσιος Τσοχατζίδης γράφει για τις προκλήσεις της νέας γενιάς και τον ρόλο της τεχνολογίας.
«Κανονικά δεν πρέπει να 'χουμε παράπονο
Καλή κι εγκάρδια η συντροφιά σας, όλο νιάτα. […]
Γεμάτα πάθος κι έρωτα για τη ζωή και για τη δράση.»
Παραμερίζοντας τόσο τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες συγγραφής του ποιήματος «Νέοι της Σιδώνος, 1970» του Μανόλη Αναγνωστάκη όσο και το χαρακτηριστικά ειρωνικό του ύφος, διακρίνουμε στερεοτυπικές αντιλήψεις κατά της νέας γενιάς. Είναι γεγονός ότι οι μεγαλύτερες γενεές δεν προσβλέπουν στην κατανόηση των νεότερων και απλώς επιδίδονται στη συστηματική απόρριψη της ιδιοσυγκρασίας τους. Όμως, η δική μας γενιά, η Γενιά Ζ, στην οποία εντάσσονται όσοι γεννήθηκαν από περίπου τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως και το 2010, έχει μια μοναδική ευκαιρία. Αυτό διότι το χάσμα μεταξύ ημών και της Γενιάς Υ, που μας προηγείται, είναι μικρότερο από ποτέ χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις που έχουμε βιώσει από κοινού (εξοικείωση με το διαδίκτυο, τις κινητές συσκευές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) και όχι μόνο.
Η υγειονομική κρίση της τελευταίας διετίας ανέδειξε τον καίριο ρόλο των τεχνολογικών μέσων στη ζωή μας και άμβλυνε τα επίπεδα τεχνογνωσίας όλων μας. Η τηλεργασία, η τηλεκπαίδευση, οι διαδικτυακές εκδηλώσεις, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές με το Δημόσιο, το ψηφιακό εμπόριο αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα που συνέβαλαν προς αυτή την κατεύθυνση. Παρόλο που δικαίως χαρακτηριζόμαστε ως η «γενιά της οθόνης» και που δεν έχουμε τις ίδιες προτιμήσεις ψυχαγωγίας με εσάς, εντούτοις γονείς, καθηγητές, ελεύθεροι επαγγελματίες, εταιρική «αφρόκρεμα» και δημόσιοι υπάλληλοι, όλοι συνειδητοποιήσατε τα οφέλη της ψηφιακής μας κουλτούρας, υπερπηδώντας συγχρόνως γενικόλογους αφορισμούς περί αλλοτρίωσης. Συνεπώς, τα βιώματα αυτά δύνανται να αποτελέσουν τη βάση για τον μετασχηματισμό της εργασιακής κουλτούρας, ώστε να αξιοποιηθούν τα προσόντα μας όπως η ευχέρειά με τα σύγχρονα μέσα, το πνεύμα της ανεκτικότητας, η ενσυναίσθηση και η εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας.
«Δώσε […] στο έργον σου όλην την δύναμί σου,
όλην την μέριμνα, και πάλι το έργον σου θυμήσου
μες στην δοκιμασίαν, ή όταν η ώρα σου πια γέρνει.
Έτσι από σένα περιμένω κι απαιτώ.»
Παραθέτοντας τα λόγια του νέου από την Σιδώνα, ο Κ.Π. Καβάφης στο ποίημά του «Νέοι τῆς Σιδῶνος (400 μ.Χ.)» διαγράφει αφενός ορισμένα διαχρονικά χαρακτηριστικά στοιχεία των νέων και αφετέρου πραγματεύεται, με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, την αλλαγή των αξιών στους νεότερους ανθρώπους, επιτρέποντας ταυτόχρονα στον καθένα από εμάς να κρίνει τη μεταβολή με θετικό ή αρνητικό πρόσημο. Σε αυτή τη διαφοροποίηση, σήμερα, καθοριστική θέση κατέχουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πιο συγκεκριμένα, η δυναμική τους στις βασικές διαδικασίες της κοινωνικοποίησης και της πολιτικοποίησης κρίνεται καθοριστική, μονάχα από τον χρόνο που αφιερώνουμε στις πλατφόρμες αυτές. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ό,τι συμβαίνει. Τα νέα δημοσιεύονται πρώτα εκεί και μας προσφέρεται η δυνατότητα να ανοίξουμε διάλογο ή να ακούσουμε τις απόψεις των συμπολιτών μας. Μέσα από τη συνεχή αλληλεπίδραση, διαδίδονται αμεσότερα και πιο ευρέως από ποτέ δράσεις ευαισθητοποίησης για ζητήματα που μας αφορούν όλους. Φαντάζεστε πόσο νωρίτερα θα δινόταν δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες εάν οι Σουφραζέτες στα τέλη του 19ου αι. είχαν λογαριασμό στο Twitter και μπορούσαν να απευθυνθούν σε ανθρώπους στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη, πολιτικούς και μη; Πότε ξανά θα μπορούσε μια 16χρονη από τη Σουηδία, η Γκρέτα Τούνμπεργκ, να γινόταν ηρωίδα ενός διεθνούς κινήματος, καλώντας μας για «σχολική απεργία υπέρ του κλίματος», διατρανώνοντας τον προβληματισμό μας για τη μη υιοθέτηση επαρκών πολιτικών – και – για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης;
Δεν διεκδικούμε τον ρόλο του Σωτήρα. Έχουμε τις δικές μας προκλήσεις. Γνωρίζουμε πως οι νέες τεχνολογίες δεν αποτελούν πανάκεια, όμως μας παρέχουν ανεπανάληπτες δυνατότητες. Tην ξεχωριστή ευκαιρία να κάνουμε τον κόσμο ένα πιο ευπρόσδεκτο μέρος για όλους, δεν σκοπεύουμε, ως γενιά, να την απολέσουμε.
3°
