25 Φεβρουαρίου 1973: Η μέρα της ματωμένης «παραγγελιάς» του Νίκου Κοεμτζή

Το ημερολόγιο έγραφε 25 Φεβρουαρίου 1973. Οι σειρήνες περιπολικών και ασθενοφόρων ηχούν στην Κυψέλη. Ο Νίκος Κοεμτζής κραδαίνοντας έναν σουγιά επιτίθεται σε θαμώνες της «Νεράιδας της Αθήνας» και σκοτώνει τρεις, επειδή χόρεψαν το τραγούδι που ο αδελφός του Δημοσθένης είχε κάνει «παραγγελιά». Η ιστορία είναι λίγο ή πολύ γνωστή, αλλά ας θυμηθούμε όσα έγιναν το μοιραίο βράδυ, αλλά και τις ημέρες μετά το πρωτόγνωρο -για τα ελληνικά χρονικά- έγκλημα. 

Λίγες ημέρες πριν τη «ματωμένη παραγγελιά» ο Νίκος Κοεμτζής είχε βγει από τη φυλακή, όπου είχε εκτίσει ποινή για κλοπή. Στις 25 Φεβρουαρίου 1973 θέλησε να διασκεδάσει με την παρέα του στο νυχτερινό κέντρο «Νεράιδα της Αθήνας» στην Κυψέλη, όπου τραγουδούσε ο Καρουσάκης. Ο 27χρονος αδελφός του, Δημοσθένης, έκανε παραγγελιά τις «Βεργούλες» του Μάρκου Βαμβακάρη και σηκώθηκε να χορέψει. Ξαφνικά σηκώθηκαν και δύο άλλα άτομα, αστυνομικοί που γνώριζαν τον Νίκο Κοεμτζή. Ήταν ο Δημήτριος Πεγιάς, που υπηρετούσε στην Υπηρεσία Πληροφοριών της Υποδιευθύνσεως Γενικής Ασφαλείας Αθηνών της Αστυνομίας Πόλεων και ο Εμμανουήλ Χριστοδουλάκης που υπηρετούσε στην Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Προαστείων Πρωτευούσης της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής.

Σύμφωνα με τη δικογραφία, οι αστυνομικοί παρενόχλησαν επιδεικτικά τον Δημοσθένη την ώρα που χόρευε, και ο Νίκος Κοεμτζής σηκώθηκε, άνοιξε τον σουγιά του και σκότωσε τους δύο αστυνομικούς, αλλά και έναν από την παρέα τους. Ήταν η μανία του τέτοια εκείνη τη στιγμή που επιτέθηκε και σε άλλους θαμώνες, τραυματίζοντας άλλα οκτώ άτομα. Στην ανάκρισή του δήλωσε ότι, πιστεύοντας πως οι αστυνομικοί θα σκοτώσουν τον αδελφό του, θόλωσε και τους επιτέθηκε. Το έγκλημα φιγούραρε τις επόμενες ημέρες στον Τύπο της εποχής. Καταδικάστηκε τρεις φορές σε θάνατο και οκτώ φορές σε ισόβια, για ανθρωποκτονίες από πρόθεση. Το 1977 η ποινή του μετατράπηκε σε ισόβια. Μετά από 23 χρόνια στη φυλακή βγήκε, στις 29 Μαρτίου 1996. 

Μετά από λίγα χρόνια αποφάσισε να κάνει την ιστορία της ζωής του βιβλίο, το οποίο πουλούσε έξω από τα δικαστήρια Ευελπίδων, αλλά και στο Μοναστηράκι για να ζει. Πέθανε σε ηλικία 73 ετών στις 23 Σεπτεμβρίου 2011 στο Μοναστηράκι από έμφραγμα, την ώρα που πουλούσε τα βιβλία του. 

Η ταινία «Παραγγελιά» επτά χρόνια μετά το έγκλημα

Επτά χρόνια μετά το έγκλημα στη «Νεράιδα της Αθήνας», το 1980, ο Παύλος Τάσιος μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη τη «ματωμένη παραγγελιά» του Νίκου Κοεμτζή. Πρωταγωνιστής ο Αντώνης Αντωνίου. Τον αδελφό του Κοεμτζή υποδύεται ο Αντώνης Καφετζόπουλος, ενώ σε σημεία της ταινίας ποιήματά της απαγγέλλει η Κατερίνα Γώγου. 

Ολόκληρη η ταινία είναι διαθέσιμη στο Youtube 

Το «Μακρύ Ζεϊμπέκικο» του Διονύση Σαββόπουλου για τον Νίκο Κοεμτζή

Το 1978 ο Διονύσης Σαββόπουλος στον δίσκο του «Ρεζέρβα» συμπεριλαμβάνει και το τραγούδι το «Μακρύ Ζεϊμπέκικο του Νίκου», αφιερωμένο στον Κοεμτζή. 

Οι στίχοι του τραγουδιού

Λοιπόν μολύβι και χαρτί, η απόγνωση άνοιξε λαγούμι
Σκιές που χώθηκαν με λάμψεις μαχαιριού σε πιο στενό κελί
ψηλά με πέπλα αίματος Χλιμίντριζε η Σελήνη
Δεν έχει ελπίδα, ελευθερία δεν ζητά, αλλά δικαιοσύνη

Γεννήθηκε σ’ ένα λασπότοπο, κοντά στην Κατερίνη
Σκιές με λάμπες θυέλλης που γλιστρούν στου Άδη το πανί
Ο Νίκος ήταν ο πρωτότοκος, τον άλλον λέγαν Δημοσθένη
Βουβός δεσμός, εικόνα παιδική, σε άλλο χρόνο αναπλεγμένη

Ο γέρος του είχε κρυψώνα το βουνό απ’ το `45
Κι οι χωρικοί απ’ τον φόβο των Αρχών, μακραίναν κι απ’ τον γιο
Κι αυτός τους έβλεπε στρωμένους στην δουλειά και μέσα του άναβε η μανία
του στριμωγμένου ανάμεσα στο πλήθος και την Αστυνομία

Ώσπου μια μέρα χωρίς αποσκευή, τσουλώντας της τρύπας του την ρόδα
Κυλάει απ’ την Μακεδονία ως εδώ, κι ακόμα που θα βγει;
Θα τρέχει πάντα για το άστρο που δε φτάνει καμιά Αστυνομία
Για τους φυγάδες αυτός ο ουρανός είν’ η παρανομία
Νίκο, αγγίζω το στοιχείο σας
Νίκο, μες τον υπόκοσμο της γλώσσας
Δυο καταδίκες έξι χρόνια για κλοπή, τον είδα όταν βγήκε
Κρατούσε πλέον μιαν απόσταση απ’ την τρέλα, όχι για να σωθεί
Αλλά για να την σώσει αν με νοείς, να λόγου χάρη ήθελε γάμο
Και τότε του `παν «έλα σε μάς για να προδώνεις» δε δέχθηκε στιγμή!

Κι απ’ την βαθειά των υπογείων τους την λύσσα, κατέφυγε στην επαρχία
Μα όπου κιαν πήγε, το σήμα είχε σταλεί, στην Σαλλονίκη τον τσακίσαν
Σχεδόν τρεκλίζοντας ξανά `ρθε στην Αθηνά, και τότε πιάσαν τη μνηστή του
Της είπαν λόγια, βοηθήσαν κι γονείς ώσπου διέκοψε μαζί του

Κι ωστόσο ζούσε τελείως σοβαρός, υπνοβατώντας σ’ ένα κράτος
Που θριαμβεύει με μιαν ατέλειωτη στριγκλιά «διαφυγή καμιά»
Κρατώντας μόνο μια κρυφήν αναπνοή, των μπουζουκτζίδικων το γκέτο
Βαθιά εικόνα, που η έκσταση εκεί, ακόμα λειτουργεί
«ν’ ακούω» έλεγε «τα λόγια, τη φωνή, και τ’ αδελφάκι μου υψωμένο
να το κοιτάω στον χορό του μοναχό, και κάτι να παθαίνω»
Νίκο, σκυλάδικο Σαββάτο
Νίκο, σπασίματα γεμάτο
Παραγγελιά, και περιμέναν καθισμένοι, και τα ηχεία το αναγγείλαν
Κι όλα τα όργανα συλλάβαν το σκοπό για το χορό του Δημοσθένη
Καθώς ανέβαινε, η πίστα ήταν γεμάτη, ακούστηκε να ουρλιάζει
Παραγγελία, γιατί το είδε το κακό με δρασκελιές να πλησιάζει

Η πίστα άδειασε, μονάχα δυο αστυνόμοι, χορεύαν, γυρνώντας του την πλάτη
τότε τους έσπρωξε ο μικρός με μια στριγκλιά «δικό μου το κομμάτι»
Τον ρίξαν κάτω σε γυαλιά κομματιασμένα, ξεφώνιζε όπως τον εσέρναν
Σαν ένα φιλμ ιλιγγιώδες η ζωής τους, του Νίκου έκαψε τα φρένα

Έξω απ’ την τρέλα δεν είχε κάτι να πιαστεί, γιατί του το `χαν διαλύσει
Κατρακυλάει στον προβολέα των σκοταδιών του, στην φρικαλέα ατραξιόν του
Με τόση βία που είναι αδύνατον να πω, τι έγινε εκεί κάτου
Το δράμα όλο συντελέστηκε θαρρώ, στον χώρο του αοράτου

Στον εαυτό του είπε «Νίκο, συγκρατήσου» τραβώντας κίολας το λεπίδι
Τον πρώτο που την έφαγε τον είδαν, με μια ταυτότητα να σκύβει
Σφαχτηκαν τρεις μαχαίρωσε άλλους έξι, φωνές, «ανοίχτε θα μας σφάξουν»
Τραβώντας έξω τον μικρό παραμιλούσε «εσένα δε θα σε πειράξουν»
Νίκο, σόι αλλοπαρμένο
Νίκο, τι έχεις καμωμένο;
Μετά κατέφυγε στο σπίτι ενός γνωστού, μα ένοιωσε ότι θα τον δώσουν
«θα φύγω» είπε «με μια βάρκα ν’ ανοιχτώ, φουρτούνες να με πνίξουν, ΝΑ!
Να τρελαθούνε, που Νίκο να γυρεύουν, και Νίκο να μην βρίσκουν»
Μα όπως βγήκε τους είδε σαν βαλέδες, ο ένας με τις χειροπέδες

Τον εκυκλώσαν και από τα γύρω μέρη, κρεμόταν η ζωή του
από ένα νήμα που δε θα `δινε σ’ αυτούς, και πέταξε μαχαίρι
Να αναγκαστούν να τον σκοτώσουν οι Αστυνόμοι, μα εκείνοι τού `ριχναν στα πόδια
Σερνόταν κι έβριζε ώσπου ένας ταβερνιάρης, του `δωσε μια με ένα καδρόνι

Η δίκη του έγινε τον άγριο Νοέμβρη, το ένιωθε άραγε κι εκείνος;
Ο Τύπος πάντως, τον πρόβαλε ανοιχτά σαν αιμοβόρο κτήνος
Τα ίδια λέγαν και πολλοί προοδευτικοί «παράξενο δεν ήταν»
Η σύμβασή τους διαισθάνθηκε σ’ αυτόν, μιαν άλλη απειλή

Το `παν επίσης λαϊκοί ένα σωρό, στον συνεργάτη ενός εντύπου
Μα ο Μπιθικώτσης τον διώχνει και του λέει «που να σου εξηγώ»
Δεν είχε μάρτυρες εκτός τ’ αφεντικό και την νοικοκυρά του
Οι δικηγόροι λέγαν «ανώμαλη ψυχή, κοιτάξτε τα χαρτιά του»
Νίκο, χωριό συσκοτισμένων
Νίκο, ποίοι σ’ έχουν κυκλωμένο;
Ο ίδιος ξέγραψε απ’ αρχής τον εαυτό του, το είπε «πρέπει να πεθάνω»
Μπήκε στον κόπο δηλαδή τον δικαστών μα αυτοί δεν μπήκαν στον δικό του
Καθώς διηγώταν την ζωή του, θαρρούσα δε θ’ αντέξω
Η δική εξελισσόταν μέσα μα η δικαιοσύνη ήταν απ’ έξω

Στα γράμματά του από τη φυλακή, ο βίος δε διαφέρει
Ασφυκτιούσε σαν ζωο μυθικό, εδώ όσο κι εκεί
Μην είναι τάχα ένα ρίγος παραπέρα, που δείχνει απόσταση από το δράμα
και μεταφέρει σαν ιπτάμενο ένα θαύμα, της δικαιοσύνης την γαλέρα

Η τέχνη μου έζησε παράξενες στιγμές, και από δίκιο ξέρει
Τα κίνητρά του δεν ήταν ταπεινά, τον βλέπω σε αργές στροφές
Σαν μια Θεότητα που λύει τον πανικό της και διαστέλλεται ξεσπώντας
Στ’ ανυποψίαστα μπουλούκια του γλεντιού, που βιάζουν το άσυλό της

Η ουρά που αυξάνει φτύνοντάς τον ας λυσσάει, με τον ζουρλό μανδύα
και με τα ηλεκτροσόκ να τον κλονίσει, θα λάβει ότι της αξίζει
Στους λαβυρίνθους του εφιάλτη οδηγημένη, αιώνια, δίχως σωτηρία
Στην τακτική δουλεία του δικαστή, που δεν καταλαβαίνει
Νίκο, ποτέ δε θά `ναι έτσι
Νίκο, είν’ η αρρώστια που μας σώζει
Καθώς σε φέρνει πιο μακριά κι απ’ το κελί σου
Νίκο, στον ουρανό της μουσικής σου

Σαν σήμερα 25 Φεβρουαρίου - Γεγονότα

• 138 - Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός υιοθετεί τον Αντωνίνο τον Ευσεβή, καθιστώντας τον έτσι διάδοχό του.
• 493 - Έπειτα από τρία χρόνια πολιορκίας της Ραβέννας, ο Οδόακρος συμφωνεί σε μεσολαβούμενη ειρήνη με τον Θεοδώριχο το Μέγα.
• 628 - Ο Χοσρόης Β΄ της Περσίας ανατρέπεται από το γιο του, Καβάδη Β΄.
• 1822 - Καταργείται η δουλεία στην Ελλάδα.
• 1836 - Ο Σάμουελ Κολτ λαμβάνει ευρεσιτεχνία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής για το περίστροφο Κολτ.
• 1856 - Αρχίζει το Συνέδριο των Παρισίων μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο.
• 1912 - Η Μαρία Αδελαΐδα, η μεγαλύτερη από τις έξι κόρες του Γουλιέλμου Δ΄ του Λουξεμβούργου, γίνεται μεγάλη δούκισσα του Λουξεμβούργου.
• 1921 - Η Τιφλίδα, πρωτεύουσα της Γεωργίας, καταλαμβάνεται από τους Ρώσους.
• 1932 - Ο Αδόλφος Χίτλερ αποκτά τη γερμανική υπηκοότητα με πολιτογράφηση, γεγονός που του επιτρέπει να είναι υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές.
• 1941 - Στο κατεχόμενο Άμστερνταμ, κηρύσσεται γενική απεργία ως απάντηση στα αυξανόμενα μέτρα κατά των Εβραίων που θεσπίζουν οι Ναζί.
• 1947 - Ανακηρύσσεται η επίσημη διάλυση της Πρωσίας από το Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου. Η πρωσική κυβέρνηση είχε ήδη καταργηθεί το 1934 με τον νόμο για την ανασυγκρότηση του Ράιχ.
• 1948 - Το Κομμουνιστικό Κόμμα αναλαμβάνει τον έλεγχο της κυβέρνησης στην Τσεχοσλοβακία.
• 1951 - Ο Χουάν Περόν εγκαινιάζει επίσημα στο Μπουένος Άιρες τους πρώτους Παναμερικανικούς Αγώνες.
• 1956 - Ο Νικίτα Χρουστσόφ εκφωνεί την ομιλία «Περί της προσωπολατρείας και των συνεπειών της», με την οποία ξεκινά η περίοδος της αποσταλινοποίησης στην ΕΣΣΔ.
• 1973 - 3.000 φοιτητές οχυρώνονται στη Νομική Σχολή της Αθήνας και διαδηλώνουν από την ταράτσα του κτιρίου με συνθήματα κατά της χούντας.
• 1982 - Ρεκόρ ταχύτητας από εκχιονιστικό όχημα με 239 χλμ/ώρα.
• 2002 - Η αμερικανική εταιρεία Οdyssey Μarine Εxploration παρουσιάζει ισχυρές ενδείξεις ότι ανακάλυψε το «Sussex», μια βρετανική ναυαρχίδα με 80 κανόνια, η οποία ναυάγησε το 1694, μετά από σφοδρή θαλασσοταραχή, κοντά στο στενό του Γιβραλτάρ. Το πλοίο εικάζεται ότι μετέφερε τόνους χρυσού και ασημιού, ένα θησαυρό αξίας 4,5 δις ευρώ.

Σαν σήμερα 25 Φεβρουαρίου - Γεννήσεις

• 624 - Γου Ζετιάν, αυτοκράτειρα της Κίνας
• 1337 - Βεγκέσλαος Α΄, δούκας του Λουξεμβούργου
• 1622 - Χριστιανός Λουδοβίκος, δούκας του Μπράουνσβαϊγκ-Λύνεμπουργκ
• 1643 - Αχμέτ Β΄, Οθωμανός σουλτάνος
• 1707 - Κάρλο Γκολντόνι, Ιταλός θεατρικός συγγραφέας
• 1768 - Χρύσανθος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• 1778 - Χοσέ ντε Σαν Μαρτίν, Αργεντινός στρατιωτικός
• 1841 - Πιερ Ωγκύστ Ρενουάρ, Γάλλος ζωγράφος
• 1865 - Αντρανίκ Οζανιάν, Αρμένιος στρατηγός και ακτιβιστής
• 1866 - Μπενεντέτο Κρότσε, Ιταλός φιλόσοφος
• 1873 - Ενρίκο Καρούζο, Ιταλός τενόρος
• 1881 - Αλεξέι Ρίκοφ, Ρώσος πολιτικός
• 1883 - Αλίκη του Αθλόουν, Αγγλίδα πριγκίπισσα
• 1885 - Πριγκίπισσα Αλίκη του Μπάττενμπεργκ
• 1902 - Όσκαρ Κούλμαν, Γάλλος θεολόγος
• 1937 - Γκιούλα Ζιβότσκι, Ούγγρος αθλητής
• 1940 - Χρυσούλα Διαβάτη, Ελληνίδα ηθοποιός
• 1942 - Πιέρ Μπερνάρ, Γάλλος γραφίστας
• 1943 - Γιώργος Δέδες, Έλληνας ποδοσφαιριστής
• 1943 - Τζωρτζ Χάρισον, Άγγλος τραγουδιστής και κιθαρίστας (The Beatles)
• 1946 - Φραντς Ξάβερ Κρόετς, Γερμανός δραματουργός
• 1947 - Λι Έβανς, Αμερικανός αθλητής
• 1949 - Ρικ Φλερ, Αμερικανός παλαιστής
• 1949 - Αμίν Μααλούφ, Λιβανέζος συγγραφέας
• 1950 - Νέστορ Κίρχνερ, Αργεντινός πολιτικός
• 1953 - Χοσέ Μαρία Αθνάρ, Ισπανός πολιτικός
• 1958 - Κερτ Ράμπις, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής
• 1958 - Παναγιώτης Μπεγλίτης, Έλληνας πολιτικός
• 1962 - Λύσανδρος Γεωργαμλής, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής
• 1968 - Ευρυδίκη, Κύπρια τραγουδίστρια
• 1969 - Πολ Τριμπόλι, Αυστραλός ποδοσφαιριστής
• 1971 - Σον Άστιν, Αμερικανός ηθοποιός
• 1971 - Ντάνιελ Πάουτερ, Καναδός μουσικός
• 1981 - Τζέιμι Λιν, Αμερικανίδα πορνογραφική ηθοποιός
• 1999 - Τζανλουίτζι Ντοναρούμα, Ιταλός ποδοσφαιριστής

Σαν σήμερα 25 Φεβρουαρίου - Θάνατοι

• 806 - Ταράσιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
• 1220 - Αλβέρτος Β΄, μάργραβος του Βρανδεμβούργου
• 1495 - Τζεμ Σουλτάν, Οθωμανός πρίγκιπας
• 1496 - Έμπερχαρτ Α΄, δούκας της Βυρτεμβέργης
• 1634 - Άλμπρεχτ φον Βάλλενσταϊν, Βοημός στρατιωτικός
• 1713 - Φρειδερίκος Α΄, βασιλιάς της Πρωσίας
• 1899 - Πάουλ Ρόιτερ, Γερμανός δημοσιογράφος
• 1912 - Γουλιέλμος Δ΄, μέγας δούκας του Λουξεμβούργου
• 1928 - Γκιούλα Κάκας, Ούγγρος γυμναστής
• 1933 - Παρθένιος Βαρδάκας, Επίσκοπος Κίτρους
• 1941 - Γιώργος Σαραντάρης, Έλληνας συγγραφέας
• 1954 - Ωγκύστ Περρέ, Γάλλος αρχιτέκτονας
• 1964 - Μωρίς Φαρμάν, Γάλλος πιλότος και σχεδιαστής αεροσκαφών
• 1966 - Νικόλαος Κουπαρούσος, Έλληνας πολιτικός
• 1969 - Γεώργιος Ξυνόπουλος, Έλληνας επιστήμονας
• 1970 - Μαρκ Ρόθκο, Λετονός ζωγράφος
• 1979 - Χένριχ Φόκε, Γερμανός αεροπόρος
• 1983 - Τενεσί Ουίλιαμς, Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας
• 1990 - Αναστάσιος Χομπίτης, Έλληνας στρατιωτικός
• 1994 - Τριαντάφυλλος Σιαπέρας, Έλληνας σκακιστής
• 1998 - Άκος Δασκαλόπουλος, Έλληνας ποιητής και στιχουργός
• 1999 - Γκλεν Θ. Σίμποργκ, Αμερικανός χημικός
• 2010 - Βύρων Θεοδωρόπουλος, Έλληνας διπλωμάτης και συγγραφέας
• 2010 - Δημήτριος Γκλαβάς, Έλληνας δημοσιογράφος
• 2012 - Έρλαντ Γιόσεφσον, Σουηδός ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης
• 2014 - Πάκο ντε Λουθία, Ισπανός κιθαρίστας
• 2015 - Μπάμπης Δρόσος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
• 2015 - Γιουτζίνι Κλαρκ, Αμερικανή ιχθυολόγος
• 2017 - Μπιλ Πάξτον, Αμερικανός ηθοποιός
• 2022 - Δημήτρης Τσοβόλας, Έλληνας δικηγόρος και πολιτικός