Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής: Μια δημιουργική κοινωνία, μια κολεκτίβα γνώσης

Τις τελευταίες μέρες έμαθα δύο πράγματα για το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, τα οποία νομίζω ότι έχουν πολύ ενδιαφέρον: για τη συμφωνία συνεργασίας που υπογράφτηκε με το Πανεπιστήμιο της Σαγκάης για την ίδρυση «Ινστιτούτου Κομφούκιου» στο Ίδρυμα, αλλά και για το κέντρο καινοτομίας στον τουρισμό που ετοιμάζεται να αποκτηθεί από το ΠΑΔΑ. Κοιτώντας τους αριθμούς είδα κάτι που δεν ήξερα: το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής είναι το τρίτο μεγαλύτερο εκπαιδευτικό Ίδρυμα της χώρας μετά το ΕΚΠΑ και το ΑΠΘ. Με αφορμή αυτά, θέλησα να συζητήσω με τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, τον καθηγητή Παναγιώτη Καλδή.

Κύριε Πρύτανη, θα ξεκινήσω από τους αριθμούς. Είναι εντυπωσιακό, και μάλλον άγνωστο στον πολύ κόσμο, ότι το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής είναι το τρίτο μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας.
To ίδρυμά μας είναι μια ένωση τριών ιδρυμάτων. Του τέως Τ.Ε.Ι. Αθήνας, του τέως Τ.Ε.Ι. Πειραιά και της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας που ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1929. Είμαστε ένα μεγάλο οικοσύστημα με 64.000 άτομα, από τα οποία 55.000 φοιτητές, 5.500 μεταπτυχιακοί, γύρω στα 800 άτομα που εκπονούν διδακτορική διατριβή, μεταδιδάκτορες, μόνιμο και έκτακτο προσωπικό. Μια δημιουργική κοινωνία, μια κολεκτίβα γνώσης. Έχουμε περίπου 80 μεταπτυχιακά και θεωρούμε ότι εκπαιδεύουμε με τον καλύτερο τρόπο ενδιαφερόμενους από τη χώρα μας αλλά και διεθνώς – γιατί υπάρχουν και κάποια αγγλόφωνα τα οποία σιγά σιγά τα αναπτύσσουμε. Προσπαθούμε να είμαστε στην αιχμή του δόρατος ώστε οι απόφοιτοι να μπορούν να αξιοποιηθούν από την κοινωνία.

Όλο αυτό το μεγάλο που περιγράφετε, καθώς λογικά δεν έχει ομοιογένεια, θέλει ειδικό χειρισμό.
Όπως καταλαβαίνετε υπάρχουν διαφορετικές ταχύτητες και κουλτούρες αλλά μέσα σε 3,5 χρόνια καταφέραμε να έχουμε μια καλή συλλειτουργία, μια διαδικασία που τιμά και τον Έλληνα φορολογούμενο προσφέροντας στην ελληνική κοινωνία υψηλού επιπέδου ακαδημαϊκές υπηρεσίες. Βρισκόμαστε σε μια ταχεία ανάπτυξη. Για παράδειγμα, επειδή δεν είχαμε φοιτητικές εστίες, κάναμε μια πολύ εποικοδομητική συνεργασία με τον Δήμο Φυλής, και προγραμματίσαμε μέσω ΣΔΙΤ την κατασκευή 1.100 φοιτητικών εστιών οι οποίες θα είναι μοντέρνες, με δωμάτια κουζίνα και τουαλέτα, με χώρους υποστήριξης, εστιατόρια, αμφιθέατρα, πολιτιστικό κέντρο. Ξεκινούν φέτος το 2023 και ο προϋπολογισμός χρονικά είναι περίπου 2,5 με 3 χρόνια.

Θα εξασφαλίσετε ότι δεν θα καταντήσουν σαν τις περισσότερες φοιτητικές εστίες, και με όλα αυτά που είδαμε πριν από μερικούς μήνες στην Πολυτεχνειούπολη;
Κατ’ αρχάς εμείς ως Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής θα έχουμε τη χρήση και θα τοποθετήσουμε τους φοιτητές με τα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια. Όμως όλη η δραστηριότητα διαχείρισης θα είναι από την αναπτυξιακή εταιρεία του Δήμου Φυλής. Οπότε αυτή είναι μια σοβαρή διασφάλιση.

Είπατε ότι προσπαθείτε οι απόφοιτοι να μπορούν να αξιοποιηθούν από την κοινωνία, άρα μιλάτε για διασύνδεση με την αγορά εργασίας, η οποία στην Ελλάδα είναι ακόμα αρκετά πίσω. Πώς το επιτυγχάνετε αυτό ή τουλάχιστον ποια είναι η δική σας προσπάθεια;
Να πω ότι από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε την ευθύνη της διακυβέρνησης του Πανεπιστημίου διασυνδεθήκαμε έντονα με την τοπική αυτοδιοίκηση. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν μεταπτυχιακά που χρηματοδοτούνται από τους δήμους, είναι δωρεάν για τους φοιτούντες αλλά καλύπτονται και τα έξοδα των διδασκόντων και των συντελεστών παραγωγής. Αυτό μας φέρνει πολύ κοντά στις τοπικές κοινωνίες αφού θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει μια αντιπαροχή της τεχνογνωσίας που διαθέτουμε. 

Είναι πολύ σημαντικό αυτό να συμβαίνει γενικά, ιδίως όμως στη δυτική Αθήνα που χρειάζεται πολύ την ανάπτυξη.
Είμαστε στη δυτική Αθήνα, με έδρα το Αιγάλεω, μια περιοχή που χρήζει περαιτέρω ανάπτυξης και έχουμε καθιερώσει τον Δήμο του Αιγάλεω και την ευρύτερη περιοχή ως μια πανεπιστημιούπολη που αναπτύσσεται. Έχουμε δύο μεγάλες πανεπιστημιουπόλεις, αυτή που λέγεται Άλσος Αιγάλεω και η άλλη του Αρχαίου Ελαιώνα. Φτιάχνουμε μια καινούργια στο Μοσχάτο και θα είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι και για αυτή αφού είναι σχεδόν απέναντι από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και πρόκειται να μεταφερθούν τμήματα της Σχολής Εφαρμοσμένων Τεχνών και Πολιτισμού. Και βεβαίως μας ενδιαφέρει και η αιχμή του δόρατος που είναι ο τουρισμός και για αυτό έχουμε βρει τους πόρους για να αποκτήσουμε ένα κτίριο για καινοτομία στον τουρισμό.

Ο τουρισμός της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει εντελώς προφίλ και βοηθάει πολύ την Ελλάδα. Την καινοτομία πώς την εννοείτε σε σχέση με τον τουρισμό;
Συσκεφθήκαμε και διαπιστώσαμε ότι ο τουρισμός δεν είναι μόνο ήλιος και θάλασσα, μήνες τουρισμού είναι και οι δώδεκα, που σημαίνει εναλλακτικές μορφές αλλά και τουρισμό τρίτης ηλικίας, σημαίνει νομάδες πληροφορικής, σημαίνει πολλά πράγματα. Έχουμε ένα πολύ δυναμικό τμήμα διοίκησης τουρισμού και βλέπουμε ότι τα δύο τελευταία χρόνια σε φοιτητές που το δηλώνουν είναι η πρώτη ή και δεύτερη επιλογή τους – το οποίο μας κάνει και πιο υπερήφανους αλλά και πιο υπεύθυνους στο να διαχειριστούμε αυτό το ανθρώπινο δυναμικό. Τα παιδιά σε αυτήν τη σχολή είναι πάνω από 1.500.

Με δεδομένη τη διαρκή ανάπτυξη του Τουρισμού στη χώρα μας, πιστεύετε ότι οι φοιτητές αυτοί θα μπορούσαν ή θα έπρεπε να είναι ακόμη περισσότεροι;
Λειτουργούμε με αυτό που λέμε φέρουσα ικανότητα. Τον αριθμό των φοιτητών που μπορούμε να εκπαιδεύσουμε, αυτόν εκπαιδεύουμε. Εμείς, ως Πανεπιστήμιο, κάθε χρόνο γενικά «ζητάμε» τρεις χιλιάδες άτομα και το τελικό αποτέλεσμα είναι πάνω από πεντέμισι χιλιάδες. Αυτό δημιουργεί προβλήματα και στους πόρους και στις υποδομές. Όμως αναβαθμίζουμε τον εξοπλισμό όλων των εργαστηρίων μας, με τη βοήθεια του Περιφερειάρχη Αττικής Γιώργου Πατούλη, σε ένα project που έφτασε τα δέκα εκατομμύρια ευρώ. Προσδοκούμε με τη βοήθεια από το Υπουργείο Παιδείας να αποκτήσουμε νέες υποδομές οι οποίες σε περίπου δύο χρόνια θα μας δώσουν καινούργια προοπτική και εξωστρέφεια.

Πείτε μας κάτι για το οποίο χαίρεστε ιδιαίτερα σε σχέση με το Πανεπιστήμιό σας.
Ήδη μας εγκρίθηκε ένα «Ινστιτούτο Κομφούκιος», το οποίο τρέχουμε με το πανεπιστήμιο της Σαγκάης, σε θέματα παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής με έμφαση στον βελονισμό. Ενώνουμε, αν θέλετε, τη δυτική θεραπεία με την ασιατική με ένα μοναδικό τρόπο και θα έχουμε μια εισπήδηση, μια καινούργια προοπτική για τα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Είναι ένα project το οποίο ενθυλακώνει διδασκαλία κινεζικής γλώσσας και πολιτισμό αλλά και ειδικά θέματα πάνω σε εναλλακτικές μορφές θεραπείας και ευεξίας. Συζητάμε με τους ανθρώπους της αγοράς και είναι κάτι που τους ενδιαφέρει, όπως και εμάς – ώστε να γίνει η χώρα μας και ένας τέτοιου είδους εκπαιδευτικός προορισμός.

Αυτό που έμαθα από κάποιον πριν έρθω να σας συναντήσω είναι για μία συνεργασία σας με το ΚΕΘΕΑ…
Το ΚΕΘΕΑ, όπως και όλες οι δομές αποκατάστασης, αποτελούν ιδιαίτερη ευαισθησία για εμάς. Έχουμε ειδική πολιτική όχι μόνον σε θέματα αποτοξίνωσης από ψυχοτρόπες ουσίες, αλλά και για τα ΑμεΑ. Είμαστε ένα συμπεριληπτικό πανεπιστήμιο και αυτόν τον αυτοπροσδιορισμό τον στηρίζουμε. Ειδικά με το ΚΕΘΕΑ μπορούμε να πούμε ότι ετοιμάζεται μία αθλητικού χαρακτήρα δραστηριότητα, και μιλώ για το beach volley, με υποδομές που έχουν αποκτηθεί με επιχορήγηση από το Υπουργείο Παιδείας. Να σας πω ότι ένα άθλημα το οποίο στηρίζουμε εδώ και τρία χρόνια παρέχοντας χώρο και υποδομές, είναι το παραολυμπιακό άθλημα της ξιφασκίας με καροτσάκια. Άντρες και γυναίκες μπαίνουν σε μια διαδικασία διαγωνισμού, αναδεικνύουν τον καλύτερο εαυτό τους, και εμείς είμαστε υπερήφανοι που τους δίνουμε τον χώρο και τις υποδομές.

Ποιο είναι το κομμάτι στο οποίο λέτε ότι πρέπει άμεσα να διορθωθεί, να βελτιωθεί το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής;
Έχουμε ένα motto: «Επενδύουμε στους ανθρώπους». Αυτό σημαίνει ότι θέλουμε περισσότερο επιστημονικό προσωπικό, καθηγητές, είμαστε υποστελεχωμένοι σε αυτόν τον τομέα και το καλύπτουμε με ευκαιριακό τρόπο, με έκτακτο προσωπικό. Ως νέο ίδρυμα θα θέλαμε τουλάχιστον διακόσιες πενήντα νέες θέσεις καθηγητών, προσωπικό υποστήριξης, διοικητικό προσωπικό πιο εξειδικευμένο, για να μπορέσουμε να κάνουμε τη μόχλευση που πρέπει ώστε να φτάσουμε στο ποιοτικό σημείο όπως το αντιλαμβανόμαστε.

Άλλωστε υπάρχει και η φράση του Ουγκώ που λέει «Η επένδυση στην παιδεία δεν είναι απλά οικονομική επένδυση, είναι επένδυση στη δόξα του ανθρώπου».
Σωστά. Να σας πω ένα παράπονό μου. Σε εκδηλώσεις αποφοίτων μας της νοσηλευτικής ή άλλων κλάδων, βλέπω να έρχονται γραφεία που τους ζητάνε να μεταναστεύσουν για Ολλανδία, Γερμανία και αλλού. Πληρώνει ο Έλληνας φορολογούμενος μία πολύ σοβαρή εκπαίδευση για να την απολαύσει ο Γερμανός και ο Ολλανδός. Αυτό είναι και ένα έλλειμμα πολιτικής για τη χώρα δεν είναι απλώς brain drain.

Με βάση αυτό που λέτε και έχοντας μπροστά μου έναν Πρύτανη ελληνικού πανεπιστημίου, οφείλω να ρωτήσω γι’ αυτό που συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, και αφορά τη βία στα πανεπιστήμια. Με αυτό το θέμα τι γίνεται εδώ σ’ εσάς;
Είμαστε ένα ίδρυμα που δεν έχει ουσιαστικά προβλήματα παραβατικότητας. Την όλη μας ασφάλεια τη στηρίζουμε στον καλό φωτισμό και τη διαδικασία «see through», με ήπια φύλαξη των δομών μας, με συναγερμούς, με μπάρες εισόδου για τα αυτοκίνητα και με διάλογο. Θεωρώ ότι όλοι που κινούνται στο οικοσύστημά μας το σέβονται και αυτό φαίνεται από την καθαριότητα και την ευπρέπεια των χώρων μας, κάτι που δεν είναι δεδομένο για τα ελληνικά πανεπιστήμια. Βεβαίως σε κάθε κοινωνία, γιατί είμαστε μία μικρή κοινωνία, υπάρχουν και ακραίες εξαιρέσεις.

Πέρα από όλα τα άλλα το κάθε σύγχρονο και σοβαρό πανεπιστήμιο οφείλει να συνεισφέρει στα οικολογικά θέματα. Εσείς κάνετε κάτι;
Λειτουργούμε με εξαιρετικό τρόπο τις ήπιες και εναλλακτικές μορφές ενέργειας, και γενικά από την πρώτη στιγμή υιοθετήσαμε αυτό που λέμε πράσινο πανεπιστήμιο, και προσπαθούμε να το εξελίσσουμε. Βάζουμε φωτοβολταϊκά και υπογειοποιημένους κάδους με τη συνδρομή του ΕΣΔΝΑ της Περιφέρειας Αττικής.
Είχα την τιμή να είμαι Προεδρεύων της Συνόδου των Πρυτάνεων τον Δεκέμβριο όπου στη συγκεκριμένη σύνοδο υιοθετήθηκε για πρώτη φορά η Χάρτα Αειφορίας των ελληνικών πανεπιστημίων και υπογράφηκε από τους 24 πρυτάνεις όλων των ελληνικών πανεπιστημίων. Έχουμε και πολιτική για τα μικρά ζώα, pet policy, με κτηνιατρική υποστήριξη για τις γατούλες που έχουμε.
Χωρίς να αλλάζω θέμα, να πω ότι θεωρώ πως ο άνθρωπος πρέπει να στηρίζεται σε όλες τις εκφάνσεις του. Γι’ αυτό είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος που έχει επιλεγεί το Ίδρυμά μας για ένα πιλοτικό έργο του Υπουργείου Υγείας ως «Κέντρο Ημέρας Ψυχικής Υγείας» φοιτητών όχι μόνο του πανεπιστημίου αλλά και όλης της περιοχής του Αιγάλεω και της Δυτικής Αθήνας. Αυτό ξεκινά αρχές Μαρτίου με εξειδικευμένους ψυχολόγους και κοινωνιολόγους, στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας σε έναν χώρο ο οποίος διαμορφώνεται από το πανεπιστήμιο. Εκεί τα εξειδικευμένα άτομα θα διαχειρίζονται με coaching, με καθοδήγηση, ανθρώπους με ψυχικά προβλήματα ή επιρρεπείς προς αρνητική διάθεση. Για πρώτη φορά συντεταγμένα μπαίνουμε σε μία υπηρεσία, δωρεάν προφανώς, και που το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο αναδεικνύει τις δυνατότητές του