Ο ρόλος του βασιλιά, η περίοδος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου στην Ελλάδα και η ταφή του ως ιδιώτης.
Ποτέ μου δεν κατάλαβα τι είναι η βασιλευομένη δημοκρατία ή αλλιώς συνταγματική μοναρχία. Ο λεγόμενος και διακοσμητικός μονάρχης! Που μάλιστα κοστίζει και ακριβά. Αλλά δεν βαριέσαι, Δημοκρατία είναι αυτή, σιγά μην και δεν μπορεί να καλοταΐζει τον μονάρχη και όλο του το σόι. Που συνήθως είναι και πολυέξοδο.
Καταλαβαίνω απεχθή πολιτεύματα όπως η απόλυτη μοναρχία ή η δικτατορία όπου ο απόλυτος άρχων έχει την τύχη της χώρας και των υπηκόων στα χέρια του. Διοικεί ουσιαστικά μόνος του και έχει πάντοτε τη τελευταία λέξη για όλα. Στο πρόσωπό του εκφράζονται όλες οι εξουσίες. Είναι και διοικητής και νομοθέτης και αρχιστράτηγος. Απόλυτος και ανεξέλεγκτος μεν, υπεύθυνος δε. Τουλάχιστον απέναντι στην Ιστορία. Η ζωή προχώρησε οι κοινωνίες προόδευσαν, οι ανάγκες που γέννησε η εξέλιξη οδήγησαν σε άλλα μοντέλα διακυβέρνησης, πιο συλλογικά και άρα πιο αποτελεσματικά, πιο συνεκτικά και δίκαια, και οι βασιλείες, τα σουλτανάτα, τα εμιράτα υποχώρησαν προ των κοινοβουλευτικών δημοκρατιών. Η πρόοδος της επιστήμης είναι αυτή που οδήγησε στη χειραφέτηση του ατόμου και στην υποχώρηση κάθε δυναστείας.
Οι βασιλιάδες τουλάχιστον της φιλελεύθερης Ευρώπης, δηλαδή του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ισπανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, της Δανίας, της Σουηδίας και της Νορβηγίας, τι ακριβώς κάνουν πέραν του τίποτα; Απλώς οι φορολογούμενοι πληρώνουν την πανάκριβη ζωή τους και αυτοί απολαμβάνουν ελέω Θεού αλλά και Δημοκρατίας. Αναλαμβάνουν μηδενικά καθήκοντα και απολαμβάνουν γενναίων πλεονεκτημάτων απλώς κληρονομικώ δικαίω. Χωρίς καμιά εργασία και καμία ευθύνη. Με υποχρεώσεις μόνο επί του τελετουργικού. Στο ΗΒ μάλιστα οι κυρίες της βασιλικής οικογένειας εκτός των άλλων «υποχρεούνται» να φορούν και εκείνα τα ωραία παράξενα ή και αστεία καπέλα εις ανάμνηση παλαιότερων ένδοξων στιγμών. Γραφικότητες πιο γραφικές και από το ηλιοβασίλεμα στην Οία.
Θα μου πείτε, ο βασιλέας είναι ενσάρκωση της κρατικής υπόστασης, ιστορικής συνέχειας και ενότητας και άλλα τέτοια λαμπερά και άκρως συμβολικά. Πράγματι, η ισοβιότητα αναδεικνύει κάποιο μεγαλείο, δίνει μια κάποια υπεροχή σε σχέση με μια περιορισμένου χρόνου προεδρική θητεία, αλλά μέχρις εκεί. Διότι αν ο ισόβιος δεν είναι χρήσιμος ή πόσο μάλλον επιβλαβής για το λαό του, τότε η χώρα την έβαψε. Οι στρατηγοί αλλά και οι συνταγματάρχες ορκίζονται αιώνια πίστη στον βασιλέα. Πράγματι, στην Μεγάλη Βρετανία οι στρατιωτικοί από το 1688 και μετά δεν διανοήθηκαν ποτέ να παραβούν τον όρκο τους και να κάνουν δικτατορία. Στην Ελλάδα όμως το έκαναν. Δεν τους πτόησε η βασιλευομένη δημοκρατία και τα όποια μεγάλα της σύμβολα.
Διατέλεσε κάποιος δικός μας βασιλιάς της νεότερης Ιστορίας, εθνικό σύμβολο; Παρόλο που ο ελληνισμός έζησε μεγάλα διαστήματα υπό βασιλεία ομηρική, μακεδονική, ελληνιστική, βυζαντινή ή και ρωμαϊκή, φράγκικη και οθωμανική, ο δικός μας βασιλιάς των τελευταίων 100 χρόνων δεν υπήρξε ποτέ πανεθνικό σύμβολο. Ο τελευταίος μάλιστα και προσφάτως εκλιπών να μην ξεχνάμε ότι όρκισε την χούντα των συνταγματαρχών. Για να μην πάμε στα Ιουλιανά του 1965. Δηλαδή νομιμοποίησε μια συνταγματική εκτροπή. Και μάλιστα μιας στυγερής δράκας εγκληματιών. Με όσα δεινά αυτή επέφερε στην πατρίδα. Τι θα πάθαινε αν δεν την όρκιζε; Θα τον έστελναν στη Μακρόνησο; Θα γίνονταν όμως σύμβολο δημοκρατίας, αλλά δεν το σκέφτηκε. Ή μάλλον δεν τον απασχόλησε ίσως. Μετά μάλωσε με τους συνταγματάρχες αλλά ήταν αργά. Τόσο αργά που στην πρώτη ευκαιρία και με δημοψήφισμα ο λαός τέλειωσε τα πάρε δώσε με την μοναρχία. Οριστικά! Και πολύ καλά έκανε.
Αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη μήπως οι μονάρχες έχουν κάποια ιδιαίτερη αίγλη, αν εξαιρέσεις βέβαια την περίπτωση του ΗΒ; Είναι ο Φίλιππος της Ισπανίας, ή ο Γουλιέλμος της Ολλανδίας ή ο Χάραλντ του Βελγίου εθνικά σύμβολα; Ποιος ασχολείται σοβαρά μαζί τους; Ακούμε γι’ αυτούς μόνο όταν γίνονται πρωτοσέλιδα σε σκανδαλοθηρικά περιοδικά. Και η Ελισάβετ του ΗΒ έμεινε στην Ιστορία διότι ήταν σεμνή, συμπαθητική και δεν παρήγαγε σκάνδαλα, αλλά και επειδή οι Εγγλέζοι φτιάχνονται με το να θυμούνται τα περασμένα μεγαλεία τους. Τώρα που ανέλαβαν οι επίγονοι με τις ομορφιές, τους τσακωμούς και τα βιβλία τους δεν την βλέπω καλά την μοναρχία τους. Από την άλλη ενώ οι περισσότεροι δεν ανακατεύονται με την πολιτική, το δικό μας το Παλάτι ήθελε να ανακατεύεται παρασκηνιακά στη διακυβέρνηση της χώρας. Και είδαμε τα χαΐρια του. Απλώς η βασιλευομένη δημοκρατία είναι ένας αναχρονισμός. Μια δαπανηρή γραφικότητα. Ένα άχρηστο αξεσουάρ κάποιων κατά τα άλλα απόλυτα δημοκρατικών χωρών. Αλλά περί ορέξεως και παράδοσης δεν μας πέφτει λόγος.
Ο θάνατος του Κωνσταντίνου, τέως βασιλιά των Ελλήνων, ξεκίνησε μια συζήτηση γύρω από τον τρόπο ταφής του. Ως συνήθως, τα στρατόπεδα φτιάχτηκαν σε χρόνο απειροστό. Πώς έπρεπε να θαφτεί ο τέως; Με τιμές αρχηγού κράτους ή ως απλός πολίτης; «Φοβερό» δίλημμα σε μια εποχή που ακόμα συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, διεξάγεται η δίκη του άφατου πόνου για το τον όλεθρο στο Μάτι, τσακώνονται οι δικαστές και οι συνταγματολόγοι για τον ρόλο των ανεξάρτητων αρχών με φόντο τις παρακολουθήσεις και θερμαίνεται το κλίμα στο ειδικό δικαστήριο με κάτι τσάντες που λένε ότι πηγαινοέρχονταν γεμάτες ευρώπουλα.
Η κυβέρνηση είδε τα δύσκολα (λέμε τώρα) και αποφάσισε να ταφεί ο εκλιπών ως απλός πολίτης. Απέφυγε να αποδώσει τιμές τέως αρχηγού κράτους στον Κωνσταντίνο, διότι ήθελε μάλλον να αποφύγει έναν ακόμα γελοίο διχασμό. Πάτησε και στο γεγονός ότι η μοναρχία για τη χώρα μας καταργήθηκε αν και ο εν λόγω υπήρξε αρχηγός του κράτους, αλλά επί της ουσίας η απόφαση ήταν πολιτική. Δεν ήθελε να μπλέξει με την αντιπολίτευση η οποία σε κάθε άλλη περίπτωση σύσσωμη θα κατήγγειλε απόπειρα αλλαγής πολιτεύματος και παλινόρθωσης της μοναρχίας με ταυτόχρονη υποχώρηση έναντι της φιλοβασιλικής ακροδεξιάς και άλλα τέτοια συνήθη κωμικά και εξωφρενικά που θα πυροδοτούσαν νέες αψιμαχίες και θα παρήγαγαν χοντρές γελοιότητες. Αποφάσισε ιδιωτική κηδεία με παρουσία εκπροσώπων της κυβέρνησης και τέλος. Και μάλλον έκανε το καλύτερο. Ας θαφτεί ο άνθρωπος δίπλα στους γονείς του και δύο φορές τέλος.
Κάποιοι κατηγορούν την κυβέρνηση ότι ενέδωσε στην Αριστερά. Στην εδραιωμένη στη χώρα μας ιδεολογική της κυριαρχία. Αν ενέδωσε σε κάτι, είναι στην ιδεολογία του Κέντρου, ειδικά προ των εκλογών. Ενός Κέντρου που είναι ευαίσθητο σε τέτοιου είδους συμβολισμούς και το οποίο έχει προηγούμενα με τη μοναρχία και για να το πω πιο χοντρά την απεχθάνεται. Και καλά κάνει. Η αριστερά δεν έχει πρόβλημα με την μοναρχία. Λάτρεψε και λατρεύει μονάρχες από τον Στάλιν, και τον Μάο, μέχρι τον Κάστρο, τον Κιμ και τον Πούτιν. Και μάλιστα επικίνδυνους και μοχθηρούς όχι απλά γραφικούς. Με προλεταριακή ή στρατιωτική τραγιάσκα βέβαια και όχι με κορώνα. Περί ενδυματολογικών όμως προτιμήσεων, ουδείς λόγος. Όπως την βρίσκει κανείς.
12°
