«Ώρα να μιλήσεις», ένα πρόγραμμα για την έμφυλη βία σε σχολεία της Δράμας
«Είμαι η Ελένη*. Δεν ξέρω καλή ορθογραφία. Σήμερα ενημερώθηκα για τα διάφορα είδη της βίας. Δεν ήξερα πώς ήμουν θύμα τα τελευταία 9 χρόνια. Το έμαθα μετά από δύο χρόνια ελεύθερη. Δεν ήξερα τι μου έφταιγε και έπαθα κατάθλιψη και κρίσεις πανικού και πήρα αγωγή. Τώρα ξέρω, σήμερα έμαθα, σας ευχαριστώ!».
Αυτό είναι το μήνυμα που άφησε μια μαθήτρια ενός σχολείου της περιφέρειας της Δράμας στο βιβλίο επισκεπτών του προγράμματος «Ώρα να Μιλήσεις», φανερώνοντας με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ότι έχει έρθει η ώρα να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της έμφυλης βίας σε όλους του χώρους και με όλους τους τρόπους.
Το πρόγραμμα «Ώρα να Μιλήσεις» υλοποιείται εδώ και έναν χρόνο από την Ένωση Κυριών Δράμας, στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund. Το πρόγραμμα Active Citizens Fund ύψους € 13,5 εκατ. χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants, με διαχειριστές επιχορήγησης για την Ελλάδα το Ίδρυμα Μποδοσάκη από κοινού με το Solidarity Now.
«Από τότε που ξεκινήσαμε να υλοποιούμε το πρόγραμμα έχουμε σχεδόν κάθε μήνα και μια γυναικοκτονία. Αυτό φανερώνει την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε εδώ και τώρα το πρόβλημα» μας λέει η ψυχολόγος και υπεύθυνη του έργου «Ώρα να Μιλήσεις», Μαρία Γαλανοπούλου. «Είδαμε από τις δράσεις της Ένωσης Κυριών Δράμας ότι οι μαθήτριες και οι μαθητές έδειχναν ιδιαίτερη διάθεση να συζητήσουν και να μάθουν περισσότερα πράγματα για τα ζητήματα έμφυλης βίας και κυρίως για τις νέες διαδικτυακές μορφές της. Παράλληλα, οι διευθυντές και καθηγητές των σχολείων μας ρωτούσαν για τους τρόπους που μπορούν να προσεγγίσουν τους μαθητές-θύματα διαδικτυακής βίας ή άτομα που βιώνουν bullying λόγω της διαφορετικότητάς τους, όπως για παράδειγμα τα άτομα ΛΟΑΤΚΙ+. Αυτός ήταν ο λόγος που εντάξαμε τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης στα σχολεία της περιφερειακής ενότητας Δράμας».
Μία από τις κύριες δράσεις του προγράμματος είναι οι ενημερώσεις που γίνονται σε έφηβους και καθηγητές για τις νέο-αναδυόμενες μορφές έμφυλης βίας στο διαδίκτυο, ώστε να προληφθούν τέτοιου είδους φαινόμενα. Αυτές πραγματοποιούνται από την επιστημονική ομάδα του προγράμματος μαζί με τη Σεβαστή Χατζηφωτίου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Η θεματολογία περιλαμβάνει την περιγραφή και επεξήγηση των μορφών έμφυλης βίας, τις κατευθυντήριες για τους μάρτυρες γραμμές ως προς τον ρόλο του μάρτυρα σε ένα περιστατικό κακοποίησης, την ισότητα των φύλων και τις στερεοτυπικές αντιλήψεις που διαιωνίζονται μέχρι και σήμερα ως προς τους κοινωνικούς ρόλους των δύο φύλων, και την παρουσίαση του εκπαιδευτικού διαδικτυακού παιχνιδιού «Changetheplot. Beagenderhero!», που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος. Μέχρι στιγμής, 329 μαθήτριες και μαθητές συνοδευόμενοι από 36 καθηγήτριες και καθηγητές από 13 σχολεία της περιφερειακής ενότητας Δράμας και την Αλεξανδρούπολη έχουν παρακολουθήσει τις ενημερώσεις.
Η καινοτομία του προγράμματος είναι η συμπερίληψη της διαχείρισης του ανθρώπου που ασκεί βία στην αντιμετώπιση του φαινομένου της έμφυλης βίας. Αυτή η προσέγγιση είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας, στο πλαίσιο του προγράμματος Active Citizens Fund, της Ένωσης Κυριών Δράμας με τον νορβηγικό οργανισμό Alternative to Violence, που δραστηριοποιείται από το 1987κατά της έμφυλης βίας, τοποθετώντας τον θύτη στο επίκεντρο της δράσης του. Πιο συγκεκριμένα, η παρέμβαση του νορβηγικού φορέα δεν εξαντλείται στη γυναίκα και τα παιδιά που είναι θύματα της βίας, αλλά επεκτείνεται και στον θύτη, προσπαθώντας με αυτόν τον τρόπο να σπάσει το φαύλο κύκλο της παθογένειας. Η Νορβηγίδα ψυχολόγος του «Alternative to Violence» Ingunn Rangul Askeland βρέθηκε στη Δράμα για να πραγματοποιήσει σεμινάρια προς τους ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, εκπαιδευτικούς και αστυνομικούς της περιφέρειας για τον τρόπο που πρέπει να αντιμετωπίζονται όλα τα εμπλεκόμενα μέρη μιας κακοποιητικής σχέσης. «Η παροχή βοήθειας στα θύματα βίας, ώστε να ζήσουν τη ζωή τους χωρίς βία και τις συνέπειές της είναι ευθύνη κάθε κοινωνίας. Ταυτόχρονα, είναι αλήθεια ότι η παροχή βοήθειας σε όσους εκτίθενται στη βία δεν θέτει απαραίτητα και το τέλος της. Πρέπει, επίσης, να αναπτύξουμε σωστούς τρόπους αντιμετώπισης όσων διαπράττουν βία. Να βοηθήσουμε αυτόν που ασκεί τη βία να αλλάξει και να εξελιχθεί σε ένα ασφαλές και φροντιστικό άτομο στις αλληλεπιδράσεις του με τους άλλους ανθρώπους».
Σύμφωνα με την κ. Askeland συνήθως οι άνθρωποι που ασκούν βία έχουν υπάρξει και οι ίδιοι θύματα κάποια μορφής βίας. «Γνωρίζουμε ότι οι άνδρες που ενεργούν βίαια προς τη σύντροφό τους συνήθως έχουν μεγαλώσει σε κακοποιητικά περιβάλλοντα. Εξαιτίας αυτού, τις περισσότερες φορές, παρουσιάζουν δυσκολίες στη ρύθμιση των συναισθημάτων τους, ενώ ταυτόχρονα έχουν έλλειψη αυτοεκτίμησης και εμπιστοσύνης προς τον εαυτό τους και προς τους άλλους. Κατά συνέπεια, η χρήση βίας δεν πρέπει να εκλαμβάνεται μόνο ως εγκληματική πράξη ή κοινωνικό πρόβλημα, αλλά και ως ένα σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί με στοχευμένη θεραπεία. Από όσο γνωρίζω δεν υπάρχουν εξειδικευμένες κλινικές που να προσφέρουν ψυχοθεραπευτική βοήθεια σε αυτούς που ασκούν έμφυλη βία στην Ελλάδα. Ωστόσο πιστεύω ότι αυτό μπορεί να αλλάξει με το πρόγραμμα “Ώρα να Μιλήσεις”, το οποίο υλοποιείται με πρωτοβουλία της Προέδρου της Ένωσης Κυριών Δράμας Αλίκης Τσιαμούρα», συμπληρώνει η Νορβηγίδα ψυχολόγος.
Από τη δική της πλευρά, η Αλίκη Τσιαμούρα εξηγεί ότι το «Ώρα να Μιλήσεις» υπήρξε η ιδανική ευκαιρία για συνεργασία της Ένωσης με τον αναγνωρισμένο νορβηγικό οργανισμό που έχει μεγάλη εμπειρία στο ζήτημα της αντιμετώπισης της έμφυλης βίας. «Γνωρίζαμε και είχαμε επαφή με το “Alternative to Violence” που ασχολείται περισσότερο από 25 χρόνια με την παρέμβαση στους ανθρώπους που ασκούν τη βία. Θέλαμε πολύ να δουλέψουμε μαζί του και το καταφέραμε μέσω του προγράμματος. Αλλά δεν μείναμε μόνον εκεί. Συνεργαστήκαμε με τρία ελληνικά πανεπιστήμια, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, τα οποία εκπόνησαν μια έρευνα που διενεργήθηκε σε φοιτήτριες και φοιτητές για να αποτυπωθεί η τρέχουσα ελληνική πραγματικότητα ως προς τη βία στο διαδίκτυο. Η χαρτογράφηση αυτή είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, πάνω στο οποίο μπορεί να στηριχθεί ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μελλοντικών προγραμμάτων πρόληψης και παρέμβασης ως προς το συγκεκριμένο φαινόμενο».
Το πρόγραμμα Active Citizens Fund ύψους € 13,5 εκατ. χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διαβάστε περισσότερα εδώ: www.activecitizensfund.gr
12°
