Το δυστοπικό οδοιπορικό μίας έκπτωτης μοναρχίας

Γεννήθηκε πρίγκιπας σε μία μικρή χώρα των Βαλκανίων στην αρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.  Έγινε βασιλιάς σε μία διχασμένη κοινωνία μετά από έναν αιματηρό εμφύλιο και πέθανε έκπτωτος επιδεικνύοντας εξ αρχής μία αξιοσημείωτη ανικανότητα να επωμισθεί το άχθος που συνεπάγεται ένα σύμβολο εθνικής ενότητας. Απέτυχε παταγωδώς δηλαδή. Προφανώς δεν τον βοήθησαν οι δύσκολες συγκυρίες και το νεαρό της ηλικίας του. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι έπεσε από νωρίς θύμα της παλατιανής καμαρίλας που έστησε η μητέρα του προκειμένου να τον χειραγωγήσει όπως προηγουμένως χειραγώγησε τον σύζυγό της. Ο Κωνσταντίνος ο Β’ ήταν ο τελευταίος μονάρχης μίας εισαγόμενης δυναστείας η οποία συνέργησε ώστε ο εθνικός διχασμός να καταστεί σύγχρονο χαρακτηριστικό του νεώτερου ελληνισμού.

Ο τελευταίος βασιλιάς δραπέτευσε από την χώρα του μετά από ένα αποτυχημένο αντιπραξικόπημα του οποίου η οργανωτική ανεπάρκεια θα διδάσκεται ως παροιμιώδης αφέλεια στις στρατιωτικές σχολές του πλανήτη. Οι παιδαριώδεις ενέργειες του θα αποτελέσουν παράδειγμα προς αποφυγή στη σύγχρονη πολιτική ιστορία.

Ο τελευταίος βασιλιάς ανέλαβε καθήκοντα σε μία ιστορική περίοδο κατά την οποία, αν διέθετε ένα μίνιμουμ σκέψης και ένα ελάχιστο απόθεμα θάρρους, θα μπορούσε να διασώσει την δημοκρατία και να ενισχύσει την εξουσία του Γεωργίου Παπανδρέου (τον οποίο και θαύμαζε όπως λέγεται), αποτρέποντας την προδιαγεγραμμένη διολίσθηση προς μία στρατιωτική Χούντα. Θα μπορούσε επίσης να απομονώσει τα διαλυτικά στοιχεία που αλώνιζαν την Ένωση Κέντρου και τις παρυφές της.

Δεν ήταν ο μόνος υπεύθυνος αυτής της τραγωδίας. Η ανεπαρκής πολιτική ελίτ του τόπου, ο αρρωστημένος εθνικός διχασμός, η απίστευτη ελαφρότητα των προσώπων που κυριαρχούσαν στο πολιτικό προσκήνιο, «συνεργάστηκαν» δίνοντας τον καλύτερο τους εαυτό ώστε να καταστεί εφικτό ένα στρατιωτικό πραξικόπημα.

Ο διεθνής παράγων προφανώς αποδέχτηκε με χαρά μία εξέλιξη η οποία του σερβιρίστηκε στο πιάτο. Η αντικομουνιστική υστερία των πραξικοπηματιών ταίριαζε γάντι με τις πολιτικές επιλογές των συντηρητικών πολιτικών ηγεσιών των ΗΠΑ και της Δυτικής Ευρώπης. Κάποιοι θύλακες εξουσίας στην Ανατολική Ευρώπη ενδεχομένως  να ανακουφίστηκαν δε  με την παρουσία των πραξικοπηματιών στην Αθήνα. Θα είχαν ένα πονοκέφαλο λιγότερο που θα προερχόταν από μία Ελληνική Αριστερά η οποία διεκδικούσε με πείσμα ένα ρόλο στα πολιτικά πράγματα της χώρας.  Είπαμε. Η πολιτική είναι μία πολύ σύνθετη διαδικασία.

Είναι προφανές πως ο Κωνσταντίνος ο Β’ δεν διέθετε την δυνατότητα να παρακολουθήσει τόσο σύνθετα δεδομένα. Ούτε διέθετε στο περιβάλλον του άτομα με την απαιτούμενη πληροφόρηση και το απαραίτητο ηθικό βάρος. Ο νεαρός βασιλιάς ήταν καταδικασμένος να αυτοκαταστραφεί. Έλαβε αποφάσεις και προέβη σε ενέργειες που τον οδήγησαν με μαθηματική ακρίβεια σε πολιτική αυτοχειρία.

Ωστόσο, δεν μετανόησε ποτέ για όσα συνέβησαν πριν και κατά τη διάρκεια της σύντομης παρουσίας του στα πολιτικά πράγματα. Με μία εμμονή και μία αρρωστημένη επιμονή στήριξε όλο εκείνο το οικοδόμημα που λειτούργησε ως κυρίαρχη ιδεολογική αναφορά από το 1940 που γεννήθηκε έως το 1968 που δραπέτευσε στο εξωτερικό μετά από μία φαρσοκωμωδία με την μορφή αντιπραξικοπήματος.

Πέθανε όπως όλοι οι άνθρωποι, με τον φόβο του θανάτου και τον τρόμο της μοναξιάς που διακατέχει τον καθένα μας όταν πλησιάζει το τέλος. Η ιστορία θυμάται αλλά η δημοκρατία συγχωρεί.

Η Πολιτεία, ανίκανη εκ παραδόσεως να αναφέρεται κατά σύστημα και αποκλειστικώς στους θεσμούς, κατάφερε και σε αυτήν την υπόθεση της εκπτώτου μοναρχίας να τα θαλασσώσει. Προφανώς για καθαρά πελατειακούς λόγους. Με θολές παρεμβάσεις και ομιχλώδεις πολιτικές, απαξάπαντες  (συμπεριλαμβανομένης της εμμονικής ελληνικής αριστεράς) λειτούργησαν αποπροσανατολιστικά. Το δημοψήφισμα διά του οποίου καταργήθηκε το πολιτειακό καθεστώς της Βασιλείας ήταν ξεκάθαρο ως προς την ετυμηγορία του. Η Πολιτεία όφειλε εξ αρχής να είναι ξεκάθαρη ως προς το θεσμικό πλαίσιο το οποίο θα περιέβαλε εφεξής την περιουσία, την κοινωνική παρουσία και την ατομική θέση του εκπτώτου και της οικογενείας του. Αντ’ αυτού πέρασαν  δεκαετίες γραφειοκρατικής θολούρας, πισωγυρισμάτων και ανακολουθιών. Φθάσαμε στο σημείο να εκδοθεί διαβατήριο με όνομα έλληνα πολίτη το οποίο θα πρέπει να καταχωρηθεί ως δείγμα νεοελληνικής ευρεσιτεχνίας.

Τελικά η ίδια η ζωή «ρύθμισε» όσα οι πολιτειακοί παράγοντες δεν κατάφεραν ή δεν ήθελαν να ρυθμίσουν. Το Τατόι θα εξελιχθεί σε ένα ιδιότυπο «post monarchy park» με αλογάκια, μοσχαράκια, προβατάκια και περιπατητές που θα θαυμάζουν τα τυροκομεία και το οινοποιείο των τέως, περιεργαζόμενοι ένα πρώην παλάτι δίπλα από ένα ιδιωτικό βασιλικό νεκροταφείο.

Υ.Γ. Το 1920 σε ένα αμφιλεγόμενο και άκρως προβληματικό δημοψήφισμα, οι έλληνες  πολίτες επανέφεραν τη Βασιλεία και τον έκπτωτο Κωνσταντίνο τον Α’ τιμωρώντας τον Βενιζέλο που μέχρι τότε είχε πραγματοποιήσει το όραμα της Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Το τελικό αποτέλεσμα της παλινόρθωσης της Βασιλείας είναι γνωστό. Ο ελληνισμός το αισθάνθηκε στον πυρήνα της ύπαρξής του. Η Μικρασιατική Καταστροφή στιγμάτισε τη νεοελληνική ιστορία και σφράγισε ανεξίτηλα το συλλογικό υποσυνείδητο τριών τουλάχιστον γενεών. Η ιστορία θυμάται και τιμωρεί. Η δημοκρατία ξέρει να συγχωρεί.