Ποιοι νέοι ασκούν βία και γιατί - Οι ερμηνείες των ψυχολόγων

Στο μικροσκόπιο μπαίνει η παραβατική συμπεριφορά των ανηλίκων, ειδικά μετά και το τελευταίο περιστατικό με τον ομαδικό βιασμό ενός 15χρονου από συνομηλίκους του στο Ίλιον.

Η Αγγελική Καρδαρά, συνεργάτης του Κέντρου Μελέτης Εγκλήματος, μίλησε στην ΕΡΤ για τον ρόλο της οικογένειας στην πρόληψη παραβατικών συμπεριφορών.

«Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή υπόθεση που μας απασχολεί εκτενώς σε ερευνητικό επίπεδο» ανέφερε στις «Συνδέσεις» η ειδικός ψυχικής υγείας, η οποία τόνισε ότι η υπόθεση είναι ενδεικτική για το πώς εξελίσσεται στη σύγχρονη εποχή το φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας.

«Μας απασχολούν υποθέσεις, που με εμπλοκή ανηλίκων, εξισώνονται με την εγκληματικότητα ενηλίκων. Βλέπουμε να μας απασχολούν υποθέσεις όπου πλέον οι ανήλικοι δρουν όχι κατά μόνας αλλά περισσότερο σε ομάδες», ανέφερε η κ. Καρδαρά κάνοντας λόγο για υπέρμετρη βία.

Η ίδια εστίασε στη συμμετοχή και άλλων ατόμων που δεν αντιδρούν κατά τη διάρκεια τέλεσης εγκληματικών πράξεων σκιαγραφώντας το προφίλ των ανήλικων παραβατών στη χώρα μας. Η κ. Καρδαρά υποστήριξε ότι πλέον πολλαπλά προβλήματα καταγράφονται στον πυρήνα των οικογενειών.

«Βλέπουμε τις δυσλειτουργίες ορατές και μη και όλα αυτά τα σύνθετα ζητήματα», πρόσθεσε η συνεργάτης του Κέντρου Μελέτης Εγκλήματος.

Πώς επηρέασε η καραντίνα τη συμπεριφορά των νέων

«Αυτό το οποίο βλέπουμε είναι μια όξυνση αυτών των καταστάσεων. Βλέπουμε το δείκτη της εγκληματικότητας να παρουσιάζεται πιο αυξημένος στα εγκλήματα βίας με εμπλοκή ανηλίκων 12 ως 17 ετών», ανέφερε η κ. Καρδαρά προσθέτοντας το πώς επηρέασε η πανδημία και η καραντίνα την εύθραστη ψυχολογία των νέων.

«Βλέπουμε ότι υπάρχουν ισχυροί κλυδωνισμοί στον κοινωνικό ιστό, οι οποίοι περνούν ασφαλώς και στον οικογενειακό ιστό, αφήνουν ισχυρό το αποτύπωμά τους και στο φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας. Παρατηρούμε σε αυτές τις υποθέσεις να αναδεικνύονται και τα πολύ σοβαρά κοινωνικά ζητήματα όπως η χρήση ουσιών» πρόσθεσε.

Όπως είπε η ειδικός, οι ανήλικοι παραβάτες είναι συνήθως παιδιά που δεν θέτουν προσωπικούς στόχους, δεν έχουν όνειρα για εξέλιξη ως προς τις σπουδές τους και ως προς την επαγγελματική τους πορεία. Και η σχέση τους με το σχολείο είναι πολύ κακή. Έχει ένα αρνητικό πρόσημο.

Σύμφωνα με την κ. Καρδαρά που άσχολείται με την εγκληματολογική έρευνα σε συσχετισμό με τα media «το επόμενο βήμα είναι να αρχίσουμε να συζητάμε για τις στοχευμένες επιστημονικές δραστηριότητες οι οποίες πρέπει να γίνουν ξεκινώντας από τα σχολεία μας στα πανεπιστήμια με επίκεντρο την ανηλικότητα και τη νεότητα, την ενημέρωση στα σχολεία».

Καππάτου: Πολυπαραγοντικό το πρόβλημα - Ποιος ο ρόλος του σχολείου

Παράλληλα, η Αλεξάνδρα Καππάτου, ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος, μίλησε στην ΕΡΤ για το πώς θωρακίζουμε τα παιδιά από τις παραβατικές συμπεριφορές και τι πρέπει να προσέξουμε ως κοινωνία για το πρόβλημα που είναι πολυπαραγωντικό.

«Υπάρχουν πολλοί λόγοι που μπορούν να οδηγήσουν έναν ανήλικο, έναν έφηβο σε αυτές τις συμπεριφορές. Κάποιοι από αυτούς είναι ατομικοί παράγοντες, οικογενειακοί λόγοι, δηλαδή οι σχέσεις που έχουν αναπτύξει οι έφηβοι με την οικογένειά τους, το αίσθημα του ανήκειν και την προσπάθεια που έχουν να επιβεβαιωθούν στην ομάδα των φίλων», δήλωσε στην ΕΡΤ η κ. Καππάτου με αφορμή τη σοκαριστική υπόθεση βιασμού του 15χρονου στη Δυτική Αττική.

Σύμφωνα με την παιδοψυχολόγο οι νέοι που εμφανίζουν ακραία παραβατική συμπεριφορά θέλουν να «νιώσουν ότι αξίζουν να αποκτήσουν μια αυτοεκτίμηση και να αισθανθούν και οι ίδιοι ότι μπορούν να δείξουν μέσα από αυτές τις ενέργειες τη δύναμή τους. Θέλουν να αμφισβητήσουν γενικότερα την εξουσία και να δείξουν ότι είναι πιο δυνατοί, αλλά και γενικότερα να εκφράσουν το θυμό τους προς οτιδήποτε άλλο τους συμβαίνει, ενδεχομένως μέσα από την οικογένεια τους».

Ποιος ο ρόλος της οικογένειας και του σχολείου

Η ίδια εστίασε στα προβλήματα που υπάρχουν στις οικογένειες που μπορεί να οφείλονται σε δυσλειτουργίες όσον αφορά τις σχέσεις των μελών της καθώς και οικονομικές δυσκολίες.

«Ο ρόλος του σχολείου είναι πάρα πολύ σημαντικός σε όλο αυτό», προσέθεσε η κ. Καππάτου τονίζοντας ότι χρειάζεται πολλή προσοχή και αφύπνιση όλων μας.

Όπως τόνισε η ηλικία 14 με 16 είναι πολύ κρίσιμη για τα παιδιά που πάνε να δημιουργήσουν την προσωπική τους ταυτότητα. «Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, είτε τα θεωρούν πειραματισμό είτε πλάκα, βλέπουμε ότι η λέξη ενσυναίσθηση δυστυχώς δεν υπάρχει. Δεν μπορεί να μπει στη θέση του άλλου και θα πρέπει να σας πω και για τον ρόλο των άλλων ατόμων που ήταν παρατηρητές».

Μιλώντας για τους αυτόπτες μάρτυρες σε παραβατικές συμπεριφορές τους τόνισε ότι ο ρόλος τους είναι πολλές φορές πολύ σημαντικός διότι ανέχονται και ενισχύουν αυτού του είδους τις συμπεριφορές.

Η ψυχολόγος τόνισε ότι «ως γονείς οφείλουμε να ακούμε τα παιδιά μας, να επικοινωνούμε μαζί τους, να έχουμε ένα σεβασμό στα συναισθήματά τους και να τα βοηθήσουμε από πολύ νωρίς, να αποκτήσουν αυτοεκτίμηση και να καταλάβουν ότι ο καθένας είναι διαφορετικός».

Καταλήγοντας η κ. Καππάτου πρόσθεσε ότι δεν πρέπει να υπάρχει ανοχή στη βία.