Ανασκόπηση 2022: Οι γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν την Ελλάδα - Πώς αντιμετωπίζεται το φαινόμενο στην πολιτική σφαίρα
Η 56χρονη Γεωργία χαμογελά πλατιά στη φωτογραφία που συνοδεύει την είδηση για την άγρια δολοφονία της στο Ρέθυμνο τον περασμένο Ιούλιο. Η 40χρονη μητέρα τριών παιδιών στη Ζάκυνθο είχε μόλις καταγγείλει τον σύζυγό της για ενδοοικογενειακή βία όταν έπεσε νεκρή από τα χέρια του. Ο φονιάς της 17χρονης Νικολέτας από το Περιστέρι ισχυρίστηκε ότι «θόλωσε» και της αφαίρεσε τη ζωή πριν σπεύσει να εξαφανιστεί.
Αυτές είναι μόλις τρεις από τις περισσότερες από 13 γυναικοκτονίες που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2022. Σχεδόν κάθε μήνα, ένα νέο έγκλημα με θύμα γυναίκα έρχεται να προστεθεί στη μακρά και αιματοβαμμένη λίστα, όσο τα στατιστικά για την ενδοοικογενειακή βία στη χώρα μας γίνονται όλο και πιο θλιβερά. «Ήταν πάντα τόσο άγριο το έγκλημα στην Ελλάδα; Τι συμβαίνει με τις δολοφονίες γυναικών;»
Πριν από λίγες εβδομάδες, ο βετεράνος του αστυνομικού ρεπορτάζ, Πάνος Σόμπολος, έδωσε τη δική του απάντηση στην ATHENS VOICE, υποστηρίζοντας ότι «χρόνια αθωότητας» δεν υπήρξαν ποτέ. «Πάντα γίνονταν εγκλήματα στην Ελλάδα, απλά τώρα ανοίγουν τα στόματα. […] Τελευταία βέβαια είχαμε μία φοβερή έξαρση για τα εγκλήματα κατά των γυναικών. Εγώ την αποδίδω στον εγκλεισμό λόγω κορωνοϊού. Τα περιστατικά ανέβηκαν στα ύψη. Σήμερα τα εγκλήματα μάς φαίνονται αγριότερα γιατί καταγγέλλονται βιασμοί, καταγγέλλονται παιδεραστές, καταγγέλλονται υποθέσεις σωματεμπορίας μέσω διαδικτύου».
Αύξηση των καταγγελιών ενδοοικογενειακής βίας δείχνουν, όμως, και τα στοιχεία από την ΕΛ.ΑΣ.. Μόλις μέχρι τον Ιούλιο του 2022 είχαν καταγραφεί 6.204 καταγγελίες. Την ίδια ώρα, η γραμμή SOS 15900 είχε δεχθεί μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου περισσότερα από 3.000 τηλεφωνήματα από κακοποιημένες γυναίκες που αναζητούσαν βοήθεια και υποστήριξη.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία οι γυναίκες δολοφονούνται συνήθως από τον σύζυγο ή τον σύντροφό τους. Παλαιότερα τα εγκλήματα αυτά ονομάζονταν «εγκλήματα πάθους» ή «εγκλήματα τιμής». Πλέον, όλο και περισσότεροι αντιλαμβάνονται το γεγονός ότι οι γυναίκες δολοφονούνται επειδή είναι γυναίκες. Πρόκειται για το πιο ακραίο έγκλημα σεξιστικής και έμφυλης βίας.
Γυναικοκτονίες: Η θεσμοθέτηση του όρου και ο Ποινικός Κώδικας
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων σε πρόσφατη μελέτη του σημειώνει ότι η απουσία ενός «τυποποιημένου, κοινού ορισμού για τις γυναικοκτονίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και παγκοσμίως, εμποδίζει τη μέτρησή τους και τις καθιστά αόρατες ανάμεσα στα γενικά στοιχεία για τις ανθρωποκτονίες».
Ο Ποινικός Κώδικας στην Ελλάδα δεν περιλαμβάνει τον όρο «γυναικοκτονία», ωστόσο, εμπίπτει στα άρθρα για την ανθρωποκτονία. Τον περασμένο Μάιο, λίγες ημέρες μετά τη φρικτή δολοφονία της φαρμακοποιού στην Καβάλα από τον σύζυγό της, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Κώστας Τσιάρας, απάντησε σε ερώτηση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ για το «ποινικό αδίκημα της γυναικοκτονίας». Συγκεκριμένα, ο υπουργός είχε υποστηρίξει ότι «η πρόβλεψη ενός νέου ποινικού αδικήματος “γυναικοκτονίας” θα οδηγήσει σε μία ανεπίτρεπτη, τόσο συνταγματικά όσο και ηθικά, σχετικοποίηση της ανθρώπινης ζωής, που είναι το υπέρτατο αγαθό και προστατεύεται απόλυτα. Σε αυτήν την απόλυτη προστασία της ανθρώπινης ζωής», όπως επισημαίνει ο κ. Τσιάρας, «δεν χωρούν ούτε διαφοροποιήσεις, ούτε παρεκκλίσεις, ούτε εξαιρέσεις, ούτε διακρίσεις, γιατί «η ανθρώπινη ζωή δεν σχετικοποιείται ανάλογα με το φύλο, το χρώμα, τον τόπο καταγωγής. Η ουσία, λοιπόν, δεν βρίσκεται στην τυποποίηση ενός ξεχωριστού αδικήματος αλλά αντιθέτως στη διασφάλιση ότι η ανθρωποκτονία, εναντίον οποιουδήποτε στρέφεται, θα τιμωρείται με την αυστηρότερη των ποινών».
Τον Αύγουστο ο ΣΥΡΙΖΑ είχε επανακαταθέσει τροπολογία στη Βουλή με την οποία ζητούσε τη νομική κατοχύρωση του όρου «γυναικοκτονία», λέγοντας ότι «η κυβέρνηση δεν δίνει μάχη ενάντια σε έναν όρο, αλλά ενάντια στα γυναικεία δικαιώματα».
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε υποστηρίξει τη χρήση του όρο «γυναικοκτονία», αλλά όχι τη νομική κατοχύρωσή του. «Αποδέχομαι τον όρο γυναικοκτονία, γιατί θέλω να προσδιορίσω με αυτό τον τρόπο ότι τα εγκλήματα -που κάποτε τα χαρακτηρίζαμε εγκλήματα πάθους- αυτά πρέπει να αποκτήσουν έναν ιδιαίτερο χαρακτηρισμό. Ο οποίος δεν πρέπει να αποκτήσει ιδιαίτερη νομική κατοχύρωση. Έχουμε ένα ιδιαίτερα αυστηρό νομικό πλαίσιο για τις ανθρωποκτονίες. Δεν μπορώ να δεχτώ πως μια γυναικοκτονία είναι πιο απεχθής από μια δολοφονία παιδιού η τη δολοφονία ενός ηλικιωμένου. Κατά συνέπεια ναι στον όρο γυναικοκτονία αλλά για το δημόσιο διάλογο. Ναι σε όλες τις δράσεις που δίνουν στις γυναίκες τη δυνατότητα να καταφύγουν σε κάποιον που μπορεί να τις στηρίξει αν αισθάνονται ότι είναι αντικείμενα άσκησης βίας. Ναι σε όλα τα τμήματα που αναπτύσσονται στην Ελληνική Αστυνομία. Έχουμε κέντρα υποστήριξης έναντι της ενδοοικογενειακής βίας. Να χρησιμοποιούμε τον όρο στο δημόσιο διάλογο γιατί βοηθάει στο σπάσιμο της σιωπής που περιβάλλει αυτά τα εγκλήματα», είχε πει ο πρωθυπουργός.
Δεν είναι λίγες οι φορές που η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, έχει χρησιμοποιήσει κατά τη διάρκεια ομιλία της τον όρο «γυναικοκτονία», σημειώνοντας ότι η αύξησή τους ρίχνει «βαριά σκιά στον κοινωνικό μας βίο».
Οι γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν την Ελλάδα το 2022
Γιάννενα: Ξυλοκόπησε μέχρι θανάτου τη σύζυγό του
Στις 20 Φεβρουαρίου 2022 ένας 69χρονος άνδρας συνελήφθη για την άγρια δολοφονία της 79χρονης συζύγου του στα Γιάννενα. «Καυγαδίσαμε όπως κάναμε κάθε φορά. Ναι την χτύπησα, αλλά δεν είχα σκοπό να τη σκοτώσω», είχε πει στην απολογία του ο γυναικοκτόνος, ο οποίος προσπάθησε να «σκεπάσει» το έγκλημά του, καθώς ισχυρίστηκε ότι η 73χρονη έπεσε μέσα στο σπίτι. Μάλιστα, στην προσπάθειά του να χτίσει άλλοθι, ο δράστης τηλεφώνησε στη γειτόνισσά του, λέγοντάς της: «Πάρε τηλέφωνο το ΕΚΑΒ. Πρέπει να έρθει γρήγορα ασθενοφόρο στο σπίτι. Η σύζυγος μου έπεσε και χτύπησε. Πάρε τώρα τηλέφωνο». Όταν το ΕΚΑΒ έφτασε στο σημείο διαπιστώθηκε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και κλήθηκε η Αστυνομία. Άλλωστε, η γυναίκα έφερε μώλωπες στο κεφάλι και σε άλλα σημεία του σώματος της.
Θεσσαλονίκη: Ο πυγμάχος πυροβόλησε την πρώην σύντροφό του μπροστά τις κόρες της
Το βράδυ της 2ας Μαρτίου, η 41χρονη ιδιοκτήτρια τσιπουράδικου στη Θεσσαλονίκη πέφτει νεκρή μπροστά στα μάτια των παιδιών της. Ο πυγμάχος σύντροφός της μπαίνει στην επιχείρηση και την αναζητά. Στη συνέχεια βγάζει το όπλο του και την πυροβολεί. Η γυναίκα τραυματίζεται θανάσιμα. Ο άνδρας με το ίδιο όπλο βάζει τέλος στη ζωή του. Ο 41χρονος δράστης ήταν πυγμάχος και δημιουργούσε συχνά προβλήματα στην πρώην σύντροφό του. Για τον λόγο αυτό, τον Ιανουάριο του 2021, είχε προχωρήσει σε ασφαλιστικά μέτρα κατά του δράστη. Το ζευγάρι ήταν μαζί περίπου τρία χρόνια, ωστόσο μετά τον χωρισμό του ο πυγμάχος δεν σταμάτησε να την ενοχλεί. «Είχε στο μπουφάν του το όπλο, πέρασε όλους τους ανθρώπους. Φέρεται να την παρακολουθούσε. Είπαν ότι έφτασε στην κουζίνα. Έβγαλε την καραμπίνα, μπήκε η μεσαία κόρη μπροστά. Πυροβόλησε τη Βίκυ εξ επαφής στην κοιλιακή χώρα και μετά αποχώρησε. Δεν μπορούσε να ξεκόψει. Ζούσε με το καθεστώς του φόβου. Είχε τρία παιδιά, προσπαθούσε να τα προστατεύσει. Όταν άκουσα για τον πυροβολισμό, ήταν η πρώτη μου σκέψη ότι ήταν εκείνος. Όταν έδειχνε τη διάθεση να χωρίσουν πάντα είχε φασαρίες», περιέγραψε η δικηγόρος της 41χρονης Βίκυς.
Καβάλα: Στραγγάλισε τη σύζυγό του στο φαρμακείο και επιχείρησε να αυτοκτονήσει
Η γυναικοκτονία στην Καβάλα αποκαλύφθηκε την Παρασκευή 6 Μαΐου 2022 μέσα στο φαρμακείο που διατηρούσε το θύμα, μια 43χρονη γυναίκα που στραγγαλίστηκε από τον 55χρονο σύζυγό της. Ο 55χρονος πήγε την προηγουμένη το βράδυ στο φαρμακείο που διατηρούσε η 43χρονη φαρμακοποιός και υπήρξε έντονη διαφωνία μεταξύ τους. Ο καθ' ομολογίαν δράστης τη στραγγάλισε. Μετά το φόνο ο 55χρονος μετέφερε το πτώμα της γυναίκας του σε δώμα διπλανού κτίσματος, όπου και επιχείρησε να βάλει τέλος στη ζωή του, κόβοντας τις φλέβες του. Τελικά, πήρε τηλέφωνο στην αστυνομία και ομολόγησε το έγκλημα. Αστυνομικοί που έσπευσαν επί τόπου, προχώρησαν στη σύλληψή του.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, η γυναίκα είχε ζητήσει από τον σύζυγό της να χωρίσουν και ήδη είχαν αρχίσει οι διαδικασίες έκδοσης διαζυγίου. Το ζευγάρι είχε δύο ανήλικα παιδιά, ηλικίας 6 και 10 ετών.
Δράμα: Την πυροβόλησε και τηλεφώνησε σε φίλη της πριν αυτοκτονήσει
Ένας 64χρονος άνδρας σκότωσε με καραμπίνα την 59χρονη σύζυγό του και έδωσε τέλος στη ζωή του με τη μασιά από το τζάκι στις 7 Ιουνίου 2022, αφού πρώτα είχε αποκαλύψει την πράξη του σε φίλη του θύματος. Το ζευγάρι, που αν και σε διάσταση έμενε κάτω από την ίδια στέγη, καυγάδισε. Η 59χρονη φέρεται να ζήτησε από τον σύζυγό της να πάρουν διαζύγιο. Τότε εκείνος πήρε την καραμπίνα και τη σκότωσε. Τα ξημερώματα της Τρίτης (7/6), ο δράστης κάλεσε στο τηλέφωνο φίλη του θύματος και της γνωστοποίησε την πράξη του, ανακοινώνοντάς της την πρόθεσή του να αυτοκτονήσει, όπως και έγινε. Η φίλη της οικογένειας ειδοποίησε τη μία από τις δύο κόρες του ζευγαριού, που πήγε στο σπίτι για να βρει τους γονείς της νεκρούς. Το ζευγάρι διατηρούσε μικρό καφέ στο κέντρο της Δράμας.
Κουκάκι: Σκότωσε την 46χρονη σύζυγό του γιατί θα έφευγε από το σπίτι
Το βράδυ της 24ης Ιουνίου 2022 μία 46χρονη γυναίκα στο Κουκάκι έπεσε νεκρή από τα χέρια του 53χρονου συζύγου της. «Ήπια κάτι μπύρες το βράδυ, γύρισα σπίτι και η γυναίκα μου είχε ετοιμάσει βαλίτσες να φύγει και τη χτύπησα», με αυτά τα λόγια φαίνεται να περιέγραψε στους αστυνομικούς την πράξη του. Οι καβγάδες ανάμεσα στο ζευγάρι ήταν συχνοί. Τη γυναίκα εντόπισε ο 24χρονος γιος της που ειδοποίησε την Αμεση Δράση. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο 53χρονος αφού σκότωσε τη σύζυγό του, τηλεφώνησε στον γιο της, ο οποίος ήταν έξω και διασκέδαζε, λέγοντάς του «σκότωσα τη μητέρα σου». Από την ιατροδικαστική εξέταση στη σορό προέκυψε ότι τα τραύματα από το κουζινομάχαιρο ήταν στον θώρακα και στον λαιμό, ενώ ο 53χρονος φέρεται να σκέπασε το πρόσωπο της 46χρονης συζύγου του με ένα ελαφρύ ύφασμα. Ο 53χρονος μετά τη δολοφονία της συζύγου του πήρε το αυτοκίνητο του και καθώς κινούνταν στη λεωφόρο Αθηνών - Σουνίου στο ύψος της παραλίας Θυμάρι έχασε τον έλεγχο του οχήματος με αποτέλεσμα να προσκρούσει σε βράχια.
Ρέθυμνο: Τη σκότωσε γιατί του ζήτησε να χωρίσουν
Η 56χρονη Γεωργία από το Ρέθυμνο φέρεται να ζήτησε από τον σύζυγό της να χωρίσουν. Ακολούθησε καυγάς στην κουζίνα του σπιτιού όπου διέμεναν. Ο 60χρονος το βράδυ της 31ης Ιουλίου 2022μαχαίρωσε με χασαπομάχαιρο τη 56χρονη στο λαιμό. Ο 60χρονος υποστήριξε πως ήταν 42χρονια μαζί, από τότε που εκείνος ήταν 18 και εκείνη 16. Σύμφωνα με τα όσα είπε, πότε δεν χειροδίκησε εναντίον της στο παρελθόν. Η πρώτη λέξη που φέρεται να είπε στους αστυνομικούς ήταν «με κατεδάφισε». Ακόμη, είπε στην απολογία του ότι το θύμα εγκατέλειψε τη συζυγική εστία τρεις φορές το τελευταίο τρίμηνο και όταν επέστρεφε, εκείνος πάντα τη δέχονταν πίσω, ενώ ποτέ δεν τέθηκε θέμα διαζυγίου.
Περιστέρι: Η 17χρονη Νικολέτα δολοφονείται από τον σύντροφό της - «Θόλωσα και την σκότωσα»
Στις 2 Αυγούστου 2022 η 17χρονη Νικολέτα θα βρεθεί νεκρή στο κρεβάτι του σπιτιού της στο Περιστέρι. Από την πρώτη στιγμή στο στόχαστρο των δραστών για τη νέα γυναικοκτονία μπαίνει ο 22χρονος σύντροφός της, ο οποίος μετά τη δολοφονία διέφυγε στη Βόρεια Μακεδονία, όπου και συνελήφθη λίγες ημέρες αργότερα. Ο γυναικοκτόνος ισχυρίστηκε ότι έχασε την ψυχραιμία του και «θόλωσε», όταν η 17χρονη εκφράστηκε με άσχημο τρόπο για τον Μωάμεθ. Ο νεαρός ισχυρίστηκε ότι με τη 17χρονη Νικολέτα ήταν ένα αγαπημένο ζευγάρι, αλλά και ότι της ζητούσε να τον βοηθήσει με τα χαρτιά του, ώστε να φύγουν στην Ιταλία και να παντρευτούν.
Ζάκυνθος: Σκότωσε τη γυναίκα του μόλις λίγες ώρες μετά τη νέα καταγγελία για ενδοοικογενειακή βία
Μια 40χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 49χρονο άνδρα της στη Ζάκυνθο το βράδυ της Κυριακής 31 Αυγούστου 2022. Η γυναίκα είχε μόλις προχωρήσει σε καταγγελία στην αστυνομία για ενδοοικογενειακή βία, όταν ο σύζυγός της επέστρεψε στο σπίτι, μετά από απουσία μιας εβδομάδας. και έπειτα από έντονο καυγά ξυλοκόπησε τη 40χρονη και τη μαχαίρωσε στο θώρακα και τον λαιμό.
Η αστυνομία εξαπέλυσε ανθρωποκυνηγητό προκειμένου να εντοπιστεί ο δράστης, ο οποίος τελικά συνελήφθη στην οικοδομή που δούλευε. Ο συζυγοκτόνος, πατέρας τριών παιδιών, είχε απασχολήσει ξανά στο παρελθόν τις αρχές για παραβάσεις σχετικές με ενδοοικογενειακή βία και τον περασμένο Ιούνιο είχε συλληφθεί ξανά και για άλλα αδικήματα.
Λάρισα: Σκότωσε την 35χρονη σύντροφό του και εξαφανίστηκε
Το πτώμα 35χρονης στη Λάρισα βρέθηκε σε προχωρημένη σήψη στις 9 Σεπτεμβρίου 2022 σε υπόγειο πολυκατοικίας. Στην αρχή ο θάνατός της αποδόθηκε σε παθολογικά αίτια, ωστόσο, τα στοιχεία που συνέλεξαν οι αρχές δεν άργησαν να δείξουν ότι πρόκειται για γυναικοκτονία.
Το πτώμα της 35χρονης ήταν τυλιγμένο με κουβέρτα πάνω στο στρώμα. Τη σορό αντίκρισε η ιδιοκτήτρια διπλανού καταστήματος, η οποία και ειδοποίησε την αστυνομία. Νωρίτερα, περίοικοι είχαν παραπονεθεί για έντονη δυσοσμία. Σύμφωνα με τον ιατροδικαστή Λάρισας, Χρήστο Κραβαρίτη, που διενήργησε τη νεκροψία-νεκροτομή, η γυναίκα έφερε σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι, το οποίο προκλήθηκε από αιχμηρό αντικείμενο. Η 35χρονη γυναίκα είχε στο παρελθόν καταγγείλει στις αρχές περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Κομοτηνή: Την έκαψε ζωντανή
Στις 13 Σεπτεμβρίου, στον ανατριχιαστικό κατάλογο με τις γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, προστέθηκε και η 55χρονη από την Κομοτηνή, την οποία περιέλουσε με βενζίνη ο σύζυγός της και της έβαλε φωτιά. Μετά την επίθεση, η 55χρονη γυναίκα είχε μεταφερθεί στο νοσοκομείο και είχε διασωληνωθεί, αλλά δυστυχώς δεν κατάφερε να κρατηθεί στη ζωή και υπέκυψε στα τραύματά της.
Καβάλα: Σκότωσε τη σύζυγό του, το ενός έτους παιδί τους και αυτοκτόνησε
Το ζευγάρι βρισκόταν σε διάσταση όταν 31χρονη φωτογράφος θέλησε να πάει ένα ταξίδι στο εξωτερικό για να διευθετήσει κάποια κληρονομικά ζητήματα. Ο 56χρονος φοβήθηκε ότι θα πάρει το παιδί και θα μείνει μόνιμα στο εξωτερικό και αποφάσισε να διαπράξει το στυγερό έγκλημα.
Μεσσηνία: 81χρονος σκότωσε τη σύζυγό του και αυτοκτόνησε
Ένας 81χρονος άνδρας, ψάλτης στην τοπική ενορία, σκότωσε στις 8 Νοεμβρίου 2022 την 61χρονη σύζυγο του και στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Η τραγωδία εκτυλίχθηκε στην περιοχή Μπούκα Μεσσήνης, ενώ στο σπίτι βρέθηκαν μια βαριοπούλα και ένα μαχαίρι, το οποίο φαίνεται να χρησιμοποίησε ο δράστης για να θέσει τέλος στη ζωή του. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το ζευγάρι τον τελευταίο καιρό αντιμετώπιζε αρκετά προβλήματα. Οι καυγάδες ήταν συνεχείς, ωστόσο κανείς από τους συγγενείς κι τους γείτονες δεν πίστευε ότι ο ηλικιωμένος άνδρας θα έφτανε σε αυτό το σημείο.
Πειραιάς: Σκότωσε την 19χρονη σύντροφό του γιατί τον «τύφλωσε η ζήλια»
Στις 3 Δεκεμβρίου ένας 25χρονος δολοφονεί μέσα στο σπίτι όπου διέμεναν στον Πειραιά την 19χρονη σύντροφό του. Ο καθ’ ομολογία δολοφόνος απέδωσε την πράξη του στο γεγονός ότι είναι ουσιοεξαρτημένος, στην κούραση από την εργασία του -εργάζεται σε μπαρ- και κυρίως στην προσπάθεια της συντρόφου του να τον «πικάρει» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά. Του ανέφερε δηλαδή πως είχε σχέση με κάποιον άλλο. «Ανταλλάξαμε βαριές κουβέντες», ανέφερε και υποστήριξε πως ξαφνικά έχασε τον έλεγχο. Μάλιστα έκανε λόγο για «έγκλημα πάθους». Μετά το πέρας της απολογίας του, ο νεαρός κρίθηκε προφυλακιστέος με τη σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα και ανακριτή.
7°
