Για την Έμμα, το χρυσό κορίτσι που χαρίζει ζωή

Από τότε που μάθαμε για την Εμμανουέλα, που τη φώναζαν Έμμα και ήταν 21 χρονών, αυτό το κορίτσι το έχουμε στην καρδιά μας. Στην αρχή ήταν η περιγραφή του περιστατικού: 28χρονος οδηγός παρέσυρε δύο φορές κοπέλα στη Θεσσαλονίκη, κάνοντας τη δεύτερη φορά όπισθεν, η οποία μεταφέρθηκε σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο. Στη συνέχεια μάθαμε ότι αγαπούσε τα ζώα, ότι από μικρή το όνειρό της ήταν να γίνει κτηνίατρος και ότι σπούδαζε Κτηνιατρική στο ΑΠΘ. Ότι έφτασε βραδινές ώρες στη Θεσσαλονίκη από τα Χανιά για να δει το αγαπημένο της σκυλάκι που αρρώστησε και νοσηλευόταν σε κτηνιατρική κλινική. Ότι είχε δώσει ραντεβού με τη φίλη της στην Καμάρα. Ότι η φίλη της την περίμενε και μετά επειδή καθυστερούσε πήρε τηλέφωνο και της μίλησε ένας από τους ανθρώπους ότι ήταν στο δυστύχημα. Τις επόμενες μέρες θα μαθαίναμε και άλλα που θα μας συγκλόνιζαν και θα μας έδιναν μαθήματα ζωής.

Όταν διάβασα την είδηση στο μυαλό μου είχα ένα άλλο περιστατικό που –ευτυχώς– δεν ακούσουμε στα δελτία. Εκείνες τις μέρες είχα γνωρίσει την 28χρονη Κ. και ένα βράδυ μου είπε την ιστορία της.

 «Ξέρεις πόσα τέτοια γίνονται και δεν τα μαθαίνουμε;»

Πριν από δύο χρόνια, απόγευμα Παραμονής Πρωτοχρονιάς, γυρνώντας στο σπίτι από τη δουλειά της για να αλλάξει τον χρόνο, διασχίζοντας τη Λ. Κηφισίας από τη διάβαση με πράσινο και λίγο πριν φτάσει στο απέναντι πεζοδρόμιο έπεσε πάνω της μία μηχανή, την εκσφενδόνισε στο αντίθετο ρεύμα και ύστερα πέρασε από επάνω της διερχόμενο αυτοκίνητο. Η Κ. δεν θυμάται τίποτα από τη στιγμή του δυστυχήματος, αλλά χρειάστηκε να μείνει καιρό στο νοσοκομείο και ακόμα περισσότερο στο κρεβάτι, και για τα επόμενα δύο χρόνια να κάνει μια σειρά από εγχειρήσεις, μια που τα πόδια της ήταν σε άσχημη κατάσταση, και να κάνει κάθε είδους εξετάσεις, να πηγαίνει σε κέντρα αποκατάστασης αναπήρων και να την παρακολουθούν χειρουργοί, νευρολόγοι, φυσίατροι, παθολόγοι, ουρολόγοι και κάθε είδους γιατροί, να παίρνει φάρμακα και ξανά εγχειρήσεις και λάμες στα πόδια και εξετάσεις και ένα σωρό πήγαινε-έλα στα νοσοκομεία και τα ιατρικά κέντρα και τους γιατρούς. Τον πρώτο καιρό δεν ήθελε να μιλάει σε κανέναν, της είχαν πει ότι δεν θα ξαναπερπατήσει, όμως με το πείσμα της τα κατάφερε, τώρα πρέπει να περπατάει 2 ώρες την ημέρα για να δυναμώσουν τα πόδια της, και να πηγαίνει στο κολυμβητήριο κάθε μέρα και να συνεχίσει τις θεραπείες για να μπορεί το σώμα της να στέκεται όρθιο χωρίς να μουδιάζει και επίσης για να μπορέσει ξανά να τρέχει και να κάνει όλα όσα έκανε πριν. Όσο την ακούω να μου μιλάει, δεν το χωράει ο νους μου ότι όλο αυτό της συνέβη απλά γυρνώντας ένα απόγευμα Πρωτοχρονιάς στο σπίτι της. Όλα τα δυστυχήματα είναι φρικτά, αλλά το να πέφτει πάνω σου ένα όχημα ενώ περπατάς και να σε διαλύει μου φαινόταν αδιανόητο. «Ξέρεις πόσα τέτοια γίνονται και δεν τα μαθαίνουμε;» μου είχε πει εκείνο το βράδυ.

Η Κ. ήταν πολύ τυχερή που έζησε, και σαν από θαύμα περπάτησε και θα γίνει όπως πριν, μόνο θα φοβάται στον δρόμο και θα έχει τα σημάδια στα πόδια και αυτή την οδυνηρή παρένθεση να της θυμίζει ποια είναι τα σημαντικά στη ζωή. Η Έμμα δεν ήταν τόσο τυχερή. Οι δικοί της ήλπιζαν σε ένα θαύμα, όμως το πρωί της Κυριακής άφησε την τελευταία της πνοή στην Εντατική του «Παπαγεωργίου», σκορπώντας θλίψη. Μόνο θλίψη; «Το σπίτι μας ντύθηκε οριστικά στα μαύρα. Αυτό είναι ασήκωτο για όλους μας. Δεν μπορεί κανείς να το πιστέψει και δεν ξέρω αν θα το αντέξουν οι γονείς της. Είναι σε άθλια κατάσταση όπως και η μικρή της αδελφή. Όλοι μας» λέει κάποιος από την οικογένειά τους και πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; Κλαίμε και εμείς μαζί τους και μόνο στην ιδέα. Η ιστορία της, ωστόσο, γρήγορα παίρνει νέα τροπή. Η μητέρα της συγκλονίζει: «Η Εμμανουέλα ήταν ένα παιδί θαύμα από όταν γεννήθηκε και φεύγοντας ήθελε να κάνει ακόμη ένα θαύμα, να χαρίσει ζωή… αυτή που της στέρησαν».

Το είχαν συζητήσει σε ανύποπτο χρόνο. Ήταν δικής της η επιθυμία. Πόσο χρυσό ήταν αυτό το κορίτσι για να σκεφτεί να γίνει δότρια οργάνων; Με ποια αφορμή ανοίγεις μια τέτοια συζήτηση με τους γονείς σου όταν είσαι 21 ετών;

Την ώρα που γράφω αυτό το κείμενο έρχεται μια ειδοποίηση στο κινητό που μου λύνει την απορία, βάζοντας ένα τρίτο πρόσωπο στην εξίσωση. Η Έμμα έβλεπε τις αναρτήσεις της 24χρονης Αναστασίας Τασούλα. Την Αναστασία την είχαμε μάθει λίγο καιρό πριν ως την πρώτη ασθενή με κυστική ίνωση που ξύπνησε μετά από πολλές μέρες σε καταστολή. Η Αναστασία ήταν πολύ ενεργή στο Facebook, έκανε ένα είδος ακτιβισμού για την ασθένειά της –μια ασθένεια που επηρεάζει όλα τα ζωτικά όργανα αλλά κυρίως τους πνεύμονες– και για το πόσο σημαντικό είναι να εγγραφούμε στο μητρώο του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και να γίνουμε δωρητές οργάνων. Και περίμενε να βρεθεί ένας πνεύμονας για να κάνει τη μεταμόσχευση που θα της έδινε μια νέα ευκαιρία για να ζήσει.

«Η μεταμόσχευση πνευμόνων είναι η 2η ευκαιρία στη ζωή για τους ασθενείς με αναπνευστική ανεπάρκεια. Μεταμόσχευση χωρίς μόσχευμα δεν υφίσταται και αυτό μπορεί να αλλάξει μόνο με πράξεις» έγραφε σε μία της ανάρτηση, ανάμεσα στις πολλές.

Και σε άλλη: «Όταν δεν έχεις φωνή, όταν όλα τα καμπανάκια γύρω σου φωνάζουν ότι πεθαίνεις, όταν δεν μπορείς να κουνηθείς γιατί όλοι οι μυς σου έχουν ατροφήσει, δεν υπάρχει επιλογή. Δεν υπάρχουν πιθανές λύσεις. Η μόνη κατεύθυνση είναι η επιβίωση, το να αντέξεις μέχρι να βρεθεί το μόσχευμα. Και μόσχευμα θα βρεθεί μόνο αν υπάρξει η επιλογή να δημιουργήσουμε ζωή μετά τον θάνατο. Γίνετε δότες παιδιά, δεν κοστίζει. Θα το λέω κάθε μέρα, μέχρι να ξέρω ότι κάθε άνθρωπος που βλέπει τις δημοσιεύσεις μου εγγράφεται στο μητρώο».

Πραγματικά, δεν ξέρεις από πού να το πιάσεις. Η Αναστασία μίλησε στην καρδιά της Έμμας, η Έμμα το συζήτησε με τους γονείς της και όταν συνέβη το κακό, εκείνοι αποφάσισαν να δωρίσουν τα όργανα του παιδιού τους. Και να ρίξουν έτσι φως στον αγώνα της Αναστασίας για τη σημασία της Δωρεάς οργάνων, υποχρεώνοντάς μας να ξανασκεφτούμε πόσο σημαντικό είναι να γίνουμε δότες. Ο θάνατος της Εύας τώρα θα δώσει ζωή σε κάμποσους ανθρώπους.

«Η ομάδα λήψης οργάνων του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου έλαβε την καρδιά και του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης το ήπαρ και τους νεφρούς. Η ομάδα μεταμοσχεύσεων της Β΄ Οφθαλμολογικής Κλινικής ΑΠΘ του Νοσοκομείου Παπαγεωργίου έλαβε τους κερατοειδείς, οι οποίοι θα αξιοποιηθούν για μεταμόσχευση σε συμβατούς λήπτες».

Συζητάμε με την Κ. για όλα αυτά. «Εσύ δεν πέθανες» της λέω μετά από κάποια όχι και τόσο ενθαρρυντικά αποτελέσματα μίας ακόμα εξέτασης και βλέπω την ευγνωμοσύνη στα μάτια της που είναι ζωντανή, επιζώσα μιας φονικής επιδημίας που θερίζει ζωές στους δρόμους. Όταν τη γνώρισα ήθελα να γράψω με αφορμή την ιστορία της για τα δυστυχήματα με αθώα θύματα πεζούς, είναι πολύ περισσότερα από όσα νομίζουμε, κι έπειτα μου είχε κάνει εντύπωση η γενναιότητά της, η δύναμη που κρύβει μέσα της, η αγάπη της για τη ζωή και η καλοσύνη της. Ένιωθα σαν αυτό το κορίτσι να μου έδινε ένα μάθημα: Ό,τι δεν μας σκοτώνει (στην κυριολεξία) μας κάνει πιο δυνατούς.

Αυτό είναι το μάθημα που μας δίνει και η Αναστασία, που με την αξιοπρέπεια, τη δύναμη και τον αγώνα της ανοίγει δρόμο για όσους περιμένουν κάποιο μόσχευμα για να ζήσουν. Ας μπούμε να περάσουμε λίγο χρόνο στον λογαριασμό της για να ξανασκεφτούμε ποια είναι τα σημαντικά στη ζωή και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.

Τι να πούμε όμως για την Έμμα, που, μέρα με τη μέρα, γίνεται φάρος ελπίδας, αισιοδοξία και δύναμης, το να δίνεις ζωή είναι μια «ύψιστη μορφή εθελοντικής προσφοράς, πολιτισμού και αλτρουισμού». Το κορίτσι αυτό μας διδάσκει, μετά το θάνατό της, ήθος.

Ας γίνουμε δωρητές οργάνων για να τιμήσουμε με αυτόν τον τρόπο τη μνήμη της.

Υ.Γ. 1 Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις του ευρωπαϊκού χάρτη Δωρεάς Οργάνων και Μεταμοσχεύσεων. Υπάρχει άγνοια και αδιαφορία. Κάνουμε μια πρόταση στην Πολιτεία. Ας αξιοποιήσει την ιστορία της Έμμας το Υπουργείο και ας φτιάξει έναν εθνικό φορέα που θα του δώσει το όνομά της μέσα από το οποίο να κάνει μια μεγάλη καμπάνια που θα σώσει ζωές.

Υ.Γ. 2 Τίποτα δεν μπορεί να απαλύνει τον πόνο αυτών των γονιών. Η μητέρα της λέει στη μητέρα που πήρε την καρδιά του παιδιού της: «Θέλω να ξέρει ότι είναι διπλά τυχερή, όχι μόνο γιατί βρέθηκε μια συμβατή καρδιά, αλλά γιατί πήρε μια καρδιά που χτυπούσε μόνο για να κάνει το καλό, μια καρδιά που ήξερε μόνο να αγαπά. Θα ήθελα να της πω ένα ευχαριστώ γιατί μέσω αυτής το παιδί μου δεν έχει χαθεί και ότι κάποια στιγμή θα ήθελα, αν θα το επιθυμούσε και αυτή, να την αγκαλιάσω όπως αγκάλιαζα το παιδί μου».

Και αλλού: «Θέλω να την παρακαλέσω να την προσέχει σαν τα μάτια της ώστε να συνεχίσει να χτυπάει για πολλά χρόνια ακόμα. Να τη χρησιμοποιεί μόνο για να κάνει καλό και αν ποτέ για κάποιο λόγο λυγίζει να σκέφτεται ότι η καρδιά που χτυπάει μέσα της είναι μια καρδιά λιονταρίσια, άνηκε στο πιο δυνατό, χαμογελαστό και αισιόδοξο γεμάτο ενέργεια και πείσμα πλάσμα που κατάφερνε ότι έβαζε στόχο» συγκινεί η μητέρα της 21χρονης Έμμας και προσθέτει: «Να χαμογελάει πάντα και να χαίρεται κάθε δευτερόλεπτο με τους ανθρώπους που αγαπάει κυρίως με το παιδάκι της γιατί, όπως σίγουρα ξέρει, τίποτα δεν είναι δεδομένο».

Υ.Γ. 3 Η ανακοίνωση του νοσοκομείου Παπανικολάου.

(...) Η Διοίκηση του Νοσοκομείου εκφράζει τα θερμότατα και ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένεια της δότριας. Παράλληλα, συγχαίρει τους γονείς για τη γενναιοδωρία και τον ανθρωπισμό τους και τους ευχαριστεί για το μεγαλείο τους, καθώς την ώρα της μεγαλύτερης οδύνης για την απώλεια του αγαπημένου τους προσώπου αποφάσισαν να γεφυρώσουν τη ζωή με τον θάνατο. Επιπλέον, ευχαριστεί όλο το προσωπικό που συνέβαλε στη διαγνωστική διαδικασία και στη λήψη των οργάνων, για την υποδειγματική δουλειά και την εξαιρετική συνεργασία τους.

Αποδέκτες της συγκινητικής ανθρωπιστικής πράξης θα είναι πολλοί συνάνθρωποί μας και ήδη, με τη συνεργασία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και των ομάδων μεταμοσχεύσεων των νοσοκομείων, βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες αξιοποίησης των μοσχευμάτων σε συμβατούς λήπτες.

Το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου, θεωρώντας την ιδέα της δωρεάς οργάνων μετά το τέλος της ζωής ως ύψιστη μορφή εθελοντικής προσφοράς, πολιτισμού και αλτρουισμού, καλεί τους πολίτες να στηρίξουν την προσφορά ιστών και οργάνων, ώστε να αυξηθούν οι δότες στη χώρα μας.