Βία κατά γυναικών: Η διεθνής ημέρα για την εξάλειψή της και η σκληρή πραγματικότητα

Βία κατά γυναικών. Η σημερινή ημέρα (25 Νοεμβρίου) καθιερώθηκε το 1999 από τον ΟΗΕ ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Στόχος είναι να αναδειχθεί αυτό το τόσο σημαντικό πρόβλημα, το οποίο έχει παγκόσμια διάσταση και διογκώθηκε στην πανδημία κορωνοϊού.

Οι γυναίκες ανά τον κόσμο δεν σταματούν να υφίστανται βία και κακοποίηση. Τα στοιχεία του ΟΗΕ για τις γυναικοκτονίες σοκάρουν. Περίπου 45.000 γυναίκες και κορίτσια δολοφονήθηκαν από κάποιο μέλος του οικογενειακού τους περιβάλλοντος το 2021.

Στην Ελλάδα καταγράφηκαν 16 γυναικοκτονίες μέσα στο 2022. Την ίδια στιγμή σχηματίζονται 28 δικογραφίες την ημέρα για ενδοοικογενειακή βία.

Η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών καθιερώθηκε ήδη από το 1981, με πρωτοβουλία γυναικείων οργανώσεων. Είχε προηγηθεί η δολοφονία των τριών αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από την Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο στις 25 Νοεμβρίου 1960.

Σύμφωνα με έρευνα από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων:

• Περίπου 13 εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) έχουν πέσει θύματα σωματικής βίας.
• 3,7 περίπου εκατομμύρια γυναίκες έχουν υποστεί σεξουαλική βία
• Μία στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών και άνω
• 18 % των γυναικών έχουν πέσει θύματα εξακολουθητικής παρενόχλησης από την ηλικία των 15 ετών και άνω.
• Περίπου το 12 % των γυναικών έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή κάποιο συναφές περιστατικό από κάποιον ενήλικα πριν από την ηλικία των 15 ετών.
• Το ήμισυ όλων των γυναικών στην ΕΕ (53 %) αυτοπεριορίζουν τις μετακινήσεις τους στον δημόσιο χώρο, φοβούμενες μήπως υποστούν σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση.

Βία κατά γυναικών - Τα τρία «λάθη» που κάνουν τα θύματα κακοποίησης

Η Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών στις 25 Νοεμβρίου, έχει καταγράψει τι δεν πρέπει να κάνει μία γυναίκα αμέσως μετά από την κακοποίηση.

1ο λάθος: Θα βγάλω μία φωτογραφία για να αποδείξω τον ξυλοδαρμό μου.

Η φωτογραφία δεν είναι από μόνο της ικανό αποδεικτικό μέσο. Αυτό συμβαίνει αφενός γιατί μπορεί με κατάλληλα μέσα να υποστεί επεξεργασία αφετέρου γιατί το άτομο προ της φωτογράφισής του μπορεί να μακιγιαριστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να αλλοιώνει την πραγματική εικόνα. Συνεπώς, το άτομο που έχει υποστεί κακοποίηση εάν απλά φωτογραφίσει τις κακώσεις του δεν θα μπορέσει να αποδείξει την κακοποίηση.

2ο λάθος: Θα πάω στο πλησιέστερο νοσοκομείο και θα πάρω ιατρικό πιστοποιητικό από τον χειρουργό.

Πράγματι, το πρώτο που πρέπει να κάνει το θύμα που φέρει σοβαρά τραύματα (ανοιχτά θλαστικά, πιθανά κατάγματα κ.λπ.) είναι να επισκεφθεί ένα νοσοκομείο για την παροχή πρώτων βοηθειών και εξετάσεων. Στη συνέχεια, όμως, είναι απαραίτητη η εξέταση από ιατροδικαστή.

Ο ιατροδικαστής είναι ο μόνος ιατρός που έχει την κατάλληλη εκπαίδευση για την πιστοποίηση των σωματικών βλαβών. Καμία άλλη ιατρική ειδικότητα δεν έχει αντίστοιχη εκπαίδευση, συνεπώς ιατρός άλλης ειδικότητας δεν μπορεί να καταγράψει ορθά και πλήρως τις σωματικές βλάβες. Για μία εκχύμωση, για παράδειγμα, ο ιατροδικαστής περιγράφει πλήρως τα χαρακτηριστικά της, δηλαδή τις διαστάσεις, τη χροιά και το σχήμα της, με αποτέλεσμα να μπορεί να δώσει απαντήσεις σε καίρια ερωτήματα της υπόθεσης.

3ο λάθος: Δεν θέλω να υποβάλω μήνυση οπότε δεν μπορώ να εξεταστώ από ιατροδικαστή.

Όταν μία γυναίκα έχει αποφασίσει να υποβάλει μήνυση στον δράστη, θα πρέπει να το κάνει το συντομότερο δυνατό στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής. Σε αυτήν την περίπτωση, η αστυνομία εκδίδει εντολή κλινικής ιατροδικαστικής εξέτασης στην πλησιέστερη ιατροδικαστική δομή και η όλη διαδικασία είναι δωρεάν.

Σε περίπτωση, όμως, που το θύμα δεν είναι έτοιμο για μία νομική διαδικασία, είναι σημαντικό για να υπάρξει πιστοποίηση της κακοποίησης για μελλοντική χρήση, να υπάρξει ιατροδικαστική εξέταση σε κάποιο ιατροδικαστικό ιατρείο. Ιατρεία υπάρχουν στις κυριότερες πόλεις της χώρας. Και στις δύο περιπτώσεις, η έκθεση κλινικής εξέτασης που εκδίδεται έχει το ίδιο κύρος και την ίδια νομική ισχύ ως προς τις νόμιμες χρήσεις και ενώπιον όλων των αρχών και υπηρεσιών.

«Είναι σημαντικό όλες οι γυναίκες να γνωρίζουν τις ορθές διαδικασίες. Ακόμη κι αν δεν συμβεί στις ίδιες ένα τέτοιο περιστατικό, βάσει των επιδημιολογικών δεδομένων, είναι εξαιρετικά πιθανό να χρειαστεί να συμβουλεύσουν κάποιο άτομο του οικογενειακού ή του φιλικού τους περιβάλλοντος. Μόνο με τη σωστή ενημέρωση η γυναίκα θα μπορέσει να προβεί στις σωστές κινήσεις και τελικά να καταφέρει να δικαιωθεί. Οι ιατροδικαστές είμαστε δίπλα στα θύματα βίας όποτε και αν μας χρειάζονται», τόνισε ο πρόεδρος της Ελληνικής Ιατροδικαστικής Εταιρείας, Γρηγόρης Λέων, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά Γυναικών.