Μέτσοβο: Μια εντυπωσιακή νεροτριβή στα 1.100μ. μετατράπηκε σε μουσείο υδροκίνησης από δύο αδέρφια

Η ορμή του νερού που ανέβλυζε στους πρόποδες του όρους Λάκμος, έδινε επί αιώνες δύναμη στους Ηπειρώτες που ζούσαν στα βουνά. Στους νερόμυλους που είχαν χτίσει, άλεθαν τα δημητριακά τους, στα μαντάνια και τις νεροτριβές έπλεναν τα ρούχα, τα σκεπάσματα και τα χαλιά και με τα νεροπρίονα (υδροκίνητες μηχανές) οι εργάτες του δάσους έκοβαν τους κορμούς των ελάτων. Τα χρόνια πέρασαν, μαζί τους και η προβιομηχανική εποχή με τα έργα των παλαιότερων να ανήκουν στο παρελθόν. Μοιραία, το πετρόκτιστο χωριουδάκι Ανθοχώρι που είχε αναπτυχθεί πριν πολλές δεκαετίες γύρω από την πετρόκτιστη εγκατάσταση εκμετάλευσης του νερού άρχισε να ερημώνει, ώσπου δύο αδέρφια 29 ετών, ο Γιάννης και ο Γιώργος Γεωργίου αποφάσισαν να του δώσουν μια νέα πνοή με στόχο να αξιοποιήσουν το σημείο τουριστικά και να αναδείξουν την παράδοση αλλά και την ομορφιά του τόπου.

Μετά από τρία χρόνια σκληρής προσωπικής εργασίας, δημιούργησαν το υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης που απλώνεται σε έκταση 8 στρεμμάτων, μοναδικό στην Ήπειρο και το μεγαλύτερο στην Ελλάδα. Αποτελείται από μια εντυπωσιακή νεροτριβή, νερόμυλο και μαντάνι. 

Η αρχική τους ιδέα, ήταν η καλλιέργεια βοτάνων και αρωματικών φυτών στα κτήματα του πατέρα τους που βρίσκονταν στους πρόποδες του βουνού, χαμομήλι, ρίγανη και τσάι. Σύντομα το σχέδιο αυτό έγινε «side project» αφού και οι δύο παρατήρησαν τις προοπτικές πίσω από τα απομεινάρια του νερόμυλου και της νεροτριβής κι επικεντρώθηκαν εκεί, όπως μου εξηγούν:  

«Γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στην πόλη των Ιωαννίνων, εργαζόμασταν στον χώρο της εστίασης ώσπου το 2017, τα δύσκολα χρόνια της κρίσης μας έκαναν να σκεφτούμε εναλλακτικές λύσεις βιοπορισμού. Έτσι λοιπόν αποφασίσαμε να επιστρέψουμε στον τόπο καταγωγή μας, το Ανθοχώρι Μέτσοβου. Ξεκινήσαμε με τις ορεινές βιολογικές καλλιέργειες αρωματικών φυτών στα 1.300 μέτρα υψόμετρο και από την πρώτη χρονιά κιόλας είχαμε λάβει θετικά αποτελέσματα. Το όνειρό μας όμως για την ανάδειξη του τόπου και η θέλησή μας για δουλειά δεν σταμάτησε εκεί. Βάλαμε μεγάλο στοίχημα με τους εαυτούς μας -μεγάλο ρίσκο επίσης- να αναλάβουμε το 2018 έναν χώρο με ιστορία για την περιοχή αλλά και για όλη την Ήπειρο καθώς η υδροκίνηση στο Ανθοχώρι μαρτυρείται από τον 17ο αιώνα. Οι τοπικοί φορείς, η Περιφέρεια Ηπείρου και ο Δήμος Μετσόβου στάθηκαν δίπλα μας σε όλη αυτή τη μεγαλη προσπάθεια.» 

Στη νεροτριβή ήταν τα παραδοσιακά πλυντήρια εκείνης της εποχής στα οποία οι κάτοικοι του χωριού μαζεύονταν για να πλύνουν τις βελέντζες -χειροποίητα μάλλινα κλινοσκεπάσματα-, τα βαριά ρούχα και τα υφαντά από μαλλί προβάτου και γίδας με τα οποία διατηρούσαν τα σπίτια τους ζεστά τους δύσκολους χειμώνες στα βουνά της Πίνδου. Στον νερόμυλο έβγαζαν το αλεύρι από το καλαμπόκι που έσπερναν στα χωραφια τους ενώ το Μαντάνι χρησίμευε στην κατεργασία των μάλλινων υφασμάτων με κτυπήματα. Ήταν μηχανή εξ ολοκλήρου ξύλινη, τοποθετημένη σε ύψωμα για να διευκολύνεται η κατασκευή της κρέμασης. Πρόκειται για σκελετό, από το πάνω μέρος του οποίου κρέμονται συνήθως τέσσερα κοπάνια (σφυριά), κινούμενα παλινδρομικά, που κτυπούν τα μουσκεμένα υφάσματα σε κοίλωμα σκαλισμένο σε χοντρό, οριζόντια τοποθετημένο κορμό για να γίνουν πιο σφιχτά και ανθεκτικά στο πέρασμα του χρόνου. Εκεί έβαζαν και τις κάπες που χρησιμοποιούσαν οι βοσκοί στα βουνά.

Η αναστήλωση των εγκαταστάσεων δεν έγινε μόνο για μουσειακούς λόγους αλλά και για να μπορούν να εξυπηρετήσουν ακόμα και σύγχρονες καθημερινές ανάγκες πλύσης ρούχων και στολών, μου περιγράφει ο Γιάννης, κάτι που συγκινεί τους παλαιότερους κάτοικους του χωριού και εντυπωσιάζει παράλληλα τους επισκέπετες.

Το γεφύρι της Βίγλας που χρονολογείται από το 1707, το γεφύρι του Μπαμπά έξω από το Ανθοχώρι που κτίστηκε το 1870, το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, ένα πανέμορφο κτίσμα μέσα στα βουνά του χωριού με πιθανή κατασκευή τον 17ο αιώνα είναι κάποια μόνο από τα μέρη που τραβούν τους φυσιολάτρεις και τους εκδρομείς του Σαββατοκύριακου. Ανάμεσα τους αρκετοί προορισμοί ορειβασίας και πεζοπορίας, όπως προς την δρακόλιμνη Βερλίγκα με εκκίνηση από την πλατεία του χωριού και σε 4 ώρες βρίσκεσαι σε ένα από τα πιο όμορφα ελληνικά αλπικά τοπία. Αλλά και διαδρομές στις οποίες βρίσκεται κανείς περιτριγυρισμένος από ομορφα ρυάκια που προέρχονται από τις κορυφές του Λάκμου (ή αλλιώς Περιστέρι) σε υψόμετρο 2.240 μέτρων. Όλοι οι χώροι του χωριού έχουν αναστηλωθεί πλήρως για να είναι σε θέση να υποδεχτούν κατάλληλα τους επισκέπτες.

Στο συγκρότημα μάλιστα ο Γιάννης και ο Γιώργος δημιούργησαν κι ένα όμορφο πετρόκτιστο εστιατόριο στο οποίο φτιάχνουν εξαιρετικό καφέ, σπιτικά γλυκά του κουταλιού, παραδοσιακά μαγειρευτά φαγητά και πίτες της περιοχής. Επίσης, μπορεί κανείς να προμηθευτεί τα βότανα που παράγουν και φυσικά να τα απολαύσει πλάι στο τζάκι ή στις άνετες πολυθρόνες μπροστά στα τρεχούμενα νερά.

Info: Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης και Μαντάνι Καφέ-Εστιατόριο
Ανθοχώρι Μετσόβου, 694 867 0997