Τήλος: Σπάει το παγκόσμιο ρεκόρ ανακύκλωσης

Μπορεί να κυριαρχεί η άποψη ότι η Ελλάδα κατακτά πρώτες σειρές στα ευρωπαϊκά ranking μόνο αρνητικών ζητημάτων, π.χ. παχυσαρκίας ή καπνίσματος, όμως η παγκόσμια πρωτιά της Τήλου έρχεται να ανατρέψει το προσκήνιο.

Η Τήλος έχει καταφέρει να είναι το νησί με το μεγαλύτερο ποσοστό ανακύκλωσης παγκοσμίως, αγγίζοντας το 86%. Μάλιστα, ουσιαστικά παράγει μηδέν απόβλητα, καθώς το υπόλοιπο 14% προσφέρεται για την παραγωγή ενέργειας, μέσω της καύσης. Αν αναλογιστούμε ότι στην Ελλάδα το ποσοστό ανακύκλωσης δεν ξεπερνά το 20% και στις πιο οργανωμένες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό αυτό αγγίζει το 60%, είναι σχεδόν ακατόρθωτο να γίνεται λόγος για ποσοστά της τάξης άνω του 80%!  Η επιτυχία αυτή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Just Go Zero Tilos, το οποίο ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο. Η Polygreen σε συνεργασία με τον Δήμο Τήλου, την έγκριση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και τη συμμετοχή της τοπικής κοινότητας, επένδυσε σε τεχνολογικά προηγμένο εξοπλισμό και νέες υποδομές διαχείρισης με στόχο τη μείωση των αποβλήτων στο νησί.

«Στην Τήλο εγκαινιάζουμε τον πολιτισμό που θα ονομαστεί από τους ιστορικούς του μέλλοντος ως πολιτισμός των νησιών του Νοτίου Αιγαίου. Ενός πολιτισμού με 100% εκτροπή από ταφή, πλήρη κυκλική διαχείριση όλων των υλικών και, το σημαντικότερο, μια εντελώς νέα αντίληψη ζωής. Σε αυτόν το νέο πολιτισμό η έννοια του απόβλητου θα συναντιέται μόνο σε μουσειακούς χώρους», αναφέρει ο Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος, ιδρυτής της Polygreen. Το Just Go Zero Tilos αξιοποιεί όλα τα αστικά απόβλητα που παράγονται στο νησί, μειώνοντας το αποτύπωμά τους στο μοναδικό φυσικό περιβάλλον της Τήλου. Συγκεκριμένα, το έργο του προγράμματος είναι η απομάκρυνση όλων των κάδων σκουπιδιών και η αποκατάσταση του ΧΥΤΑ με τη μετατροπή του σε ένα πρότυπο Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας.

Κάπου εδώ θα αναρωτιέστε ποια διαδικασία ακολούθησε η Τήλος και κατέκτησε αυτή τη παγκόσμια πρωτιά. Θα διαπιστώσετε ότι δεν χρειάστηκε κάποια δύσκολη ενέργεια. Η διαδικασία είναι απλή και εύκολη, απαιτείται μόνο να πραγματοποιείται καθημερινά και με συνέπεια.

Κάθε νοικοκυριό και επιχείρηση εφοδιάζεται από την Polygreen με μια μπλε τσάντα στην οποία οι κάτοικοι και οι τουρίστες τοποθετούν τα ανακυκλώσιμα πλυμένα και καθαρά. Μοιράζεται επίσης μια τσάντα αποθήκευσης στην οποία τοποθετούν τη σακούλα με τα μη ανακυκλώσιμα (μανταλάκια, χαρτί κουζίνας, χαρτιά υγείας κ.λπ.), τη βιοδιασπώμενη σακούλα με τα οργανικά (υπολείμματα φαγητών, υπολείμματα ξηραντήρα) και τη σακούλα με πάνες μωρών και ενηλίκων. Τέλος, τους δίνεται ένα μεταλλικό κουτί, όπου τοποθετούνται ξεχωριστά οι γόπες των τσιγάρων. Στη συνέχεια το σύνολο των αποβλήτων μεταφέρεται στο Κέντρο Κυκλικής Καινοτομίας που αντικατέστησε τον ΧΥΤΑ και εξοπλίστηκε με σύγχρονα μηχανήματα και τεχνολογικές εφαρμογές. Εκεί γίνεται η περαιτέρω διαλογή και προετοιμασία των αποβλήτων για ανακύκλωση, κομποστοποίηση ή ενεργειακή αξιοποίηση.  Ακόμη, το Just Go Zero Tilos προβλέπει και την αξιοποίηση ειδικών αποβλήτων, όπως παλιές συσκευές ή έπιπλα που πλέον δεν χρησιμοποιούνται, τα οποία μεταφέρονται στο νέο Κέντρο Δημιουργικής Αξιοποίησης Υλικών για να επισκευαστούν, να γίνουν πρώτη ύλη για καλλιτεχνική δημιουργία και να αποκτήσουν «νέα ζωή». Σημειώνεται ότι συνολικά η Τήλος διαθέτει 25 ροές ανακύκλωσης, όπως πλαστικά, χαρτί, συσκευασία αλουμινίου, μεταλλικά δοχεία κ.λπ.

Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από ειδική καινοτόμο πλατφόρμα, η οποία καταγράφει τον όγκο των αποβλήτων που συλλέγονται στις τρεις βασικές κατηγορίες του Προγράμματος (ανακυκλώσιμα, μη ανακυκλώσιμα και οργανικά) σε επίπεδο νοικοκυριού και επιχείρησης. Μέσα από την πλατφόρμα, οι κάτοικοι και οι επιχειρήσεις μπορούν να γνωρίζουν την ποσότητα των υλικών που ανακυκλώνουν, σε live χρόνο. Κατά αυτόν τον τρόπο, αποκτούν ένα επιπλέον σημαντικό κίνητρο να επιτύχουν ολοένα και υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης αντιμετωπίζοντας το ως προσωπικό στοίχημα, το οποίο όπως φαίνεται δούλεψε. Τίποτα δε θα είχε επιτευχθεί χωρίς την τοπική κοινότητα. Ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί κατάφεραν να αλλάξουν στάση και αντίληψη για τα απόβλητα, και να πετύχουν το σημαντικό στόχο των μηδενικών αποβλήτων.

Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος, κατά την επίσκεψή του στο νησί ανέφερε ότι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ήταν πρωταθλήτρια στα πρόστιμα για τα απόβλητα, ωστόσο τα τελευταία δύο χρόνια έχει πετύχει 75% μείωση των προστίμων της Περιφέρειας και το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos σίγουρα συνέβαλε σε αυτό. «Οι πρωτοπόροι στα πρωτοσέλιδα δεν ξεκινούν μόνο από το κέντρο αλλά και η περιφέρεια και ιδιαίτερα τα μικρά νησιά μπορούν να γίνουν πρωτοπόροι», δηλώνει η δήμαρχος της Τήλου, Μαρία Καμμά-Αλειφέρη.  Ζωντανό παράδειγμα η Τήλος. Ένα ξεχασμένο νησί της άγονης γραμμής που πέτυχε τα τελευταία χρόνια να βγει από την αφάνεια, να καταγράψει υψηλούς αριθμούς ανάπτυξης, να καταστεί πρωτοπόρος στις ΑΠΕ, να διακριθεί για τη διαχείριση περιβαλλοντικών ζητημάτων αλλά και άλλων θεμάτων όπως είναι το μεταναστευτικό και να πρωταγωνιστήσει ως τουριστικός προορισμός στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Ταυτόχρονα η Τήλος στέκει «πράσινη» κάπου στην άκρη της Ελλάδας, ως παράδειγμα εφαρμοσμένης λύσης και τεχνογνωσίας που θα μπορούσε να μεταφερθεί και σε άλλες περιοχές της χώρας μας, να αλλάξει ριζικά την αντίληψη και τις πρακτικές πολιτών και επιχειρήσεων και τελικά να συμβάλλει στην εξάλειψη της έννοιας του αποβλήτου όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Παράλληλα, το πρόγραμμα Just Go Zero Tilos μπορεί να υιοθετηθεί και από οργανωμένες δομές, όπως είναι τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τα στρατόπεδα και οι επιχειρήσεις με στόχο να γίνουν zero waste.

O Γενικός Γραμματέας Διαχείρισης Αποβλήτων, Μανώλης Γραφάκος, σημείωσε πως όταν η κυβέρνηση όρισε τους εθνικούς στόχους το μεγάλο ερώτημα ήταν πώς θα καταφέρουμε να πετύχουμε από το 80%, ταφή στο 10% μέχρι το 2030 και πώς θα φτάσουμε την ανακύκλωση σε ποσοστό 60% από το σημερινό 20%. «Σήμερα τα καταφέραμε στην Τήλο. Η απάντηση βρίσκεται στο πώς είναι η Τήλος».