Το μπαράζ των deals που αλλάζουν τον επιχειρηματικό χάρτη

Αν η υπερδεκαετής οικονομική και δημοσιονομική κρίση ήταν μια περίοδος «καθαρτηρίου», επαναπροσδιορισμού των leaders και εν γένει μεγάλων αλλαγών στο ελληνικό επιχειρείν, ο ερχομός της πανδημίας και τα στοιχήματα της επόμενης ημέρας, όπως η απορρόφηση των τεράστιων κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, λειτουργούν ως καταλύτης για ένα νέο γύρο επιχειρηματικών διεργασιών. Έτσι, μια σειρά κομβικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας έχει μπει σε μια πολύ ενδιαφέρουσα περίοδο εντονότατων διεργασιών, εξαγορών και μετοχικών ανακατατάξεων. Όπως σημειώνουν κύκλοι της αγοράς, λαμβάνει χώρα ένας «πυρετός» διεργασιών, διαπραγματεύσεων, διαμεσολαβητών και… dealers, που πολλά χρόνια είχαμε να δούμε στην ελληνική αγορά. Δεκάδες όμιλοι –ενόψει της νέας πραγματικότητας που έρχεται– επανατοποθετούνται στην αγορά, μέσω ισχυρότερων σχημάτων, ενώ μέτοχοι, funds και επιχειρηματίες «ζυγίζουν» τις εξελίξεις με γνώμονα το μωσαϊκό που διαμορφώνεται μετά την πανδημία. Ειδικά στους κλάδους ενέργειας, υποδομών, logistics, cybertsecurity, τροφίμων, λιανικού εμπορίου και ταχυμεταφορών υπάρχει μια κοσμογονία διεργασιών, ενώ πολύ μεγάλη κινητικότητα καταγράφεταικαι στον κλάδο της πληροφορικής, καθώς διαμορφώνονται ισχυρότερα σχήματα για να φέρουν εις πέρας τα μεγάλα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα. Ειδικά ο κλάδος της πληροφορικής ήδη έχει δώσει πάνω από είκοσι (μικρά ή μεγαλύτερα) deals την τελευταία διετία, ενώ θα συνεχίσει να βρίσκεται στο προσκήνιο, καθώς τα έργα που πρέπει να υλοποιηθούν είναι πολλά και σύνθετα και απαιτούν κρίσιμα μεγέθη.

Ολόκληροι κλάδοι μετασχηματίζονται, με πρώτο αυτόν της ενέργειας όπου φέτος έχουμε και τα περισσότερα deals (Ελλάκτωρ - Άνεμος – Motor Oil, Intakat - εφοπλιστές, ΔΕΗ Ανανεώσιμες - Volterra, αλλά και πληθώρα εξαγορών φωτοβολταϊκών αλλά και συμφωνίες άλλων συμπράξεων), ενώ τις τελευταίες ημέρες έχουμε νέο μπαράζ επιχειρηματικών εξελίξεων στον κλάδο.

Εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη είναι η επίσης η ψήφιση του σχεδίου νόμου για την εξυγίανση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, για μια χώρα που έχει τη μεγαλύτερη ναυτιλιακή δύναμη παγκοσμίως αλλά εδώ και πολλά χρόνια τα ναυπηγεία της είχαν παρακμάσει.

Η αλλαγή «πίστας»
Η χώρα έχει βγει από μια υπερ-δεκαετή οικονομική κρίση που την κράτησε καθηλωμένη και ουσιαστικά αποκομμένη από τα διεθνή κεφάλαια, ενώ ο ερχομός της πανδημίας καθυστέρησε την «επιστροφή». Πλέον όμως, όπως φάνηκε και από την πορεία του τουρισμού, τα διεθνή χαρτοφυλάκια προσβλέπουν στην επόμενη ημέρα, διακρίνοντας πεδίο δόξης λαμπρό για τη χώρα, που, συνεπικουρία του Ταμείου Ανάκαμψης, ετοιμάζεται να αλλάξει «πίστα» τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα μέσα στα επόμενα χρόνια καλείται να «τρέξει» με σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να κερδίσει τα χαμένα χρόνια της υπερδεκαετούς δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης. Οι εξελίξεις στον επιχειρηματικό χάρτη μαρτυρούν ότι υπάρχει ένας οργασμός και ένα ισχυρό momentum καθοριστικών αλλαγών που δύναται να οριοθετήσουν την «οικονομική» Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών. Η χώρα μόλις πριν από ελάχιστες εβδομάδες βρήκε από την εποπτεία και τυπικά, η ελληνική οικονομία ετοιμάζεται για την επάνοδο στην επενδυτική βαθμίδα εκτός απροόπτου το 2023, ενώ το ελληνικό χρηματιστήριο προσβλέπει σε επιστροφή στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών μετά από μια δεκαετία υποβάθμισης στις αναδυόμενες, άρα και σε μικρότερη «πίτα» κεφαλαίων. Αυτή η αλλαγή πίστας αντανακλάται ήδη και στις τράπεζες που είναι ο κλάδος που επηρεάζεται πιο άμεσα και πιο έντονα από κάθε μεγάλη ή μικρή αλλαγή του status quo στην οικονομία, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία.

Ο κλάδος πέρασε διά πυρός και σιδήρου από το 2010 και μετά, εν μέσω πολλαπλών ανακεφαλαιοποιήσεων, μπαράζ από reverse split αλλά και ευρύτερη σμίκρυνση, καθώς από 13 και πλέον εισηγμένες προ 12ετίας έμειναν μόλις τέσσερις συστημικές και οι Τράπεζα Ελλάδος και Attica Bank. Μολονότι ο κλάδος δεν έχει αποβάλει πλήρως τα βαρίδια που τον συνοδεύουν απ’ όλη τη δεκαετία της κρίσης, εντούτοις βρίσκεται σε φάση επιστροφής, όπως δείχνουν οι δείκτες εξυγίανσης των χαρτοφυλακίων, η σταθερή βελτίωση των αποτελεσμάτων, οι νέες πιστώσεις και δανειοδοτήσεις αλλά και το νέο ενδιαφέρον για δημιουργία νέων τραπεζικών ιδρυμάτων (Optima Bank, VivaWallet, Παγκρήτρια κ.ά.).

Η Ελλάδα μέσα στα επόμενα χρόνια καλείται να «τρέξει» με σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να κερδίσει τα χαμένα χρόνια της υπερδεκαετούς δημοσιονομικής και οικονομικής κρίσης. Οι εξελίξεις στον επιχειρηματικό χάρτη μαρτυρούν ότι υπάρχει ένας οργασμός και ένα ισχυρό momentum καθοριστικών αλλαγών που δύναται να οριοθετήσουν την «οικονομική» Ελλάδα των επόμενων δεκαετιών.

Η κινητικότητα του καλοκαιριού
Στην αγορά «τρέχουν» ήδη δύο δημόσιες προτάσεις (Byte Computer και Reds), μέσα στο καλοκαίρι είχαμε δύο νέες εισαγωγές στο Χ.Α. στον κλάδο ακινήτων (Μπλε Κέδρος και Dimand), την εξαγορά της Intrakat από το σχήμα των εφοπλιστών, την εξαγορά πάρκων ισχύος 55,2MW από την Elleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ) που ανήκαν στον όμιλο Κοπελούζου, τον Ιούνιο η ΔΕΗ εξαγόρασε το χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ της Voltera από τον όμιλο AVAX, τον Μάιο η Motor Oil εξαγόρασε το 30% του μετοχικού κεφαλαίου της Ελλάκτωρ και το 75% της ΕΛΤΕΧ Άνεμος, ενώ δεκάδες είναι και τα μικρότερα deals τόσο στην ενέργεια, όσο και σε άλλους κλάδους. Παράλληλα, σύμφωνα με πληροφορίες, πολύ κοντά στο να επιτευχθεί συμφωνία πώλησης του 57% βρίσκεται και η διοίκηση της Τέρνα Ενεργειακή, η οποία είναι ο κορυφαίος «παίκτης» στον κλάδο των ΑΠΕ στη χώρα μας. Η πολύ πρόσφατη εξαγορά της εταιρείας WATT+VOLT από τον όμιλο Mytilineos έναντι 36 εκατ. ευρώ, που καθιστά πλέον τη θυγατρική του Protergia έναν ολοκληρωμένο πάροχο ενέργειας με ενιαίο μερίδιο αγοράς κοντά στο 10% είναι μια σημαντική εξέλιξη. Επίσης σημαντική εξέλιξη είναι η εξαγορά της εταιρείας VERD από τον όμιλο Motor Oil που πλέον ανοίγεται στον τομέα των ανανεώσιμων και εναλλακτικών καυσίμων και της κυκλικής οικονομίας. Η VERD ιδρύθηκε το 2005 και έχει σαν αντικείμενο εργασιών της την παραγωγή και εμπορία βιοκαυσίμων, ενώ διαθέτει εργοστάσιο παραγωγής βιοντήζελ στον Βόλο με παραγωγική ικανότητα 80,000 τόνων βιοντήζελ ετησίως.

Λιανικό εμπόριο
Στο λιανικό εμπόριο έχουμε επίσης σημαντικές διεργασίες, όπως την επάνοδο στην ελληνική αγορά του γαλλικού ομίλου Carrefour με το άνοιγμα των πρώτων καταστημάτων σε συνεργασία με τη Retail & more S.A., αλλά και τον ερχομό στην Ελλάδα της πολωνικής αλυσίδας Pepco που την προηγούμενη Πέμπτη 6 Οκτωβρίου άνοιξε το πρώτο κατάστημα στην Αθήνα, φιλοδοξώντας να κερδίσει σημαντικά μερίδια αγοράς, όπως έχει κάνει και στις πολλές άλλες χώρες που έκανε αντίστοιχο άνοιγμα. Έως το τέλος του 2022 στοχεύει στο άνοιγμα δέκα καταστημάτων στη χώρα μας, ενώ η Ελλάδα είναι η 17η ευρωπαϊκή αγορά που κάνει άνοιγμα η επονομαζόμενη από κάποιους και ως η πολωνική «Jumbo». Επίσης, σε μπαράζ εξαγορών επιδίδεται η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Κρητικός, που αποτελεί την πιο γοργά αναπτυσσόμενη ελληνική αλυσίδα λιανικού εμπορίου. Η εταιρεία ενισχύει σημαντικά την παρουσία της σε Βόρεια Ελλάδα και Κρήτη, επεκτείνοντας το δίκτυό της με την εξαγορά του ομίλου σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες Α.Ε. εντάσσοντας στο δυναμικό της τα 52 καταστήματα του ομίλου, αλλά και τη διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ελληνικά Μάρκετ, Πρόοδος Μάρκετ, Ήλιος Μάρκετ και Γρήγορα. Επίσης, προ ημερών εξαγόρασε την κρητική αλυσίδα Μαθιουδάκης, που διαθέτει 17 καταστήματα στο νησί. Επιπλέον ο όμιλος Fourlis μετά από συμφωνία με τη βρετανική Holland & Barrett φέρνει την αλυσίδα ευεξίας στην Ελλάδα, έχοντας μεγάλα σχέδια και πλάνο για άνοιγμα 120 καταστημάτων.

Ασφάλειες και υγεία
Αυτό το διάστημα ολοκληρώνεται η συμφωνία εξαγοράς της ασφαλιστικής εταιρείας Ευρωπαϊκή Πίστη από το γερμανικό κολοσσό Allianz, ενώ προ λίγων εβδομάδων ανακοινώθηκε το μεγάλο deal στον χώρο της υγείας με τη συγχώνευση του νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν και του δικτύου της Euromedica. Στόχος είναι να δημιουργηθεί ο τρίτος ισχυρός πόλος στον κλάδο της ιδιωτικής περίθαλψης απέναντι στον όμιλο Hellenic Healthcare Group (Υγεία, Metropolitan Hospital, Μητέρα, Metropolitan General, Λητώ, Creta Inter Clinic) και τον όμιλο του Ιατρικού Αθηνών.

Viva Wallet και ΙΟΝ
Ένα από τα σημαντικότερα deal των τελευταίων ετών ασφαλώς είναι η εξαγορά του 49% της Viva Wallet από τον όμιλο JP Morgan έναντι πάνω από 1 δισ. ευρώ. Επίσης, ο επιχειρηματίας Σπύρος Θεοδωρόπουλος μέσω της Bespoke απέκτησε το 45% των μετοχών της ιστορικής σοκολατοβιομηχανίας ΙΟΝ, ενώ συνεχίζει το κρεσέντο αγοράς μικρότερων εταιρειών (τρόφιμα και χυμούς) με στόχο τη δημιουργία καθετοποιημένου ομίλου στο χώρο των τροφίμων.

Πολύ πρόσφατα η εισηγμένη Autohellas της οικογένειας Βασιλάκη (Aegean Airlines) συμφώνησε με τη Fourlis για την είσοδο στη θυγατρική του Trade Estates AEEAΠ. Η Αutohellas θα καταβάλει 15 εκατ. ευρώ και σε δεύτερη φάση θα καλύψει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Trade Estate έως 8 εκατ. ευρώ με εισφορά σε είδος και ειδικότερα με την εισφορά οικοπέδου 44.404 τετραγωνικών μέτρων που βρίσκεται στο Επιχειρηματικό Πάρκο του Δήμου Ελευσίνας επί του οποίου η Trade Estates θα αναπτύξει σύγχρονο κέντρο logistics. Μετά την ολοκλήρωση των δύο παραπάνω συναλλαγών, η Autohellas θα κατέχει το 12% της Τrade Estates, έχοντας καταβάλει περί τα 23 εκατ. ευρώ.