Πρωταγωνίστρια της πράσινης μετάβασης η Βόρεια Ελλάδα

Σε πρωταγωνίστρια της πράσινης μετάβασης, ενόψει της απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων –έστω και με κάποια καθυστέρηση έναντι του αρχικού χρονοδιαγράμματος μέχρι να τεθεί υπό έλεγχο η ενεργειακή κρίση– αναδεικνύεται η Βόρεια Ελλάδα. Κι αυτό δεδομένου ότι η Κοζάνη και η Φλώρινα ανήκουν στις περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα. Οι περιοχές αυτές αντιμετωπίζουν τις συνέπειες της πολυετούς και μονόπλευρης εστίασης στη λιγνιτική δραστηριότητα, σε αντίθεση και σε βάρος όλων των άλλων, αλλά και της αδράνειας των προηγούμενων ετών στην προετοιμασία ενός νέου, ισορροπημένου και βιώσιμου, αναπτυξιακού προτύπου. Όπως εξάλλου, αναφέρει έκθεση του φορέα Green Tank, η ενεργειακή κρίση που εντάθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία καθιστά επιτακτική την ανάγκη απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, η δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση θα πρέπει να συνοδευτεί με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ θα πρέπει να διασφαλίζεται η ενεργειακή αυτάρκεια των περιοχών μετάβασης. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, το Υπουργείο Ανάπτυξης έχει καταρτίσει το νομοσχέδιο για τη δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση που επιταχύνει την υλοποίηση μεγάλων πράσινων επενδύσεων στις περιοχές που είναι συνδεδεμένες με τη λιγνιτική δραστηριότητα. Έτσι, προβλέπεται η διάθεση εμπροσθοβαρώς για την αποκατάσταση των εδαφών στις περιοχές αυτές περί των 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως και η δημιουργία στη δυτική Μακεδονία 500 άμεσων και 500 έμμεσων θέσεων εργασίας για την αναβάθμιση των εκτάσεων όπου σήμερα βρίσκονται τα εργοστάσια της ΔΕΗ.

Ως εκ τούτου, προκρίνονται επενδύσεις στην Ανανεώσιμη Ενέργεια, την Αποθήκευση Ενέργειας, τον πρωτογενή τομέα, τον τουρισμό, τη βιώσιμη κινητικότητα και την καινοτομία. Ενδεικτικά, το φωτοβολταϊκό πάρκο με ισχύ 204,3 MW της Ελληνικά Πετρέλαια έχει υλοποιηθεί στην Κοζάνη, στη Δυτική Μακεδονία, κοντά στον αποσυρθέντα ΑΗΣ Καρδιάς που έκαιγε λιγνίτη, και εγκαινιάστηκε τον Απρίλιο του 2022. Το πάρκο, όπως αναφέρει το Green Tank, το οποίο κατασκευάστηκε από τη Juwi Hellas, είναι σήμερα το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Θα καλύψει τις ανάγκες 75.000 νοικοκυριών, δηλαδή το 40% της οικιακής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, ενώ θα μειώσει τις εκπομπές CO2 κατά 320.000 τόνους ετησίως.

Ευρύτερα, στη Δυτική Μακεδονία θα πραγματοποιηθούν οι μεγαλύτερες επενδύσεις για την πράσινη μετάβαση, με κυρίαρχες να είναι αυτές για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου και μπαταριών λιθίου. Αξίζει να διευκρινίσουμε ότι το υδρογόνο χρησιμεύει και ως μέσο αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές και, το σημαντικότερο, για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Οι τεχνολογίες υδρογόνου επιτρέπουν η αποθηκευμένη ηλεκτρική ενέργεια να διοχετεύεται σε άλλους τομείς τελικής κατανάλωσης, όπως οι μεταφορές, τα κτίρια, η βιομηχανική παραγωγή θερμότητας, η χημική παραγωγή και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Σχετικά με τις μπαταρίες λιθίου, όπως εξηγεί το Green Tank, παρά τη σχετικά μικρή χωρητικότητά τους επί του παρόντος, διαφαίνονται μεγάλες προοπτικές αύξησης της διείσδυσης των μπαταριών στην αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω τόσο της προόδου αυτής της τεχνολογίας όσο και της αξιοσημείωτης μείωσης του κόστους τους. Οι μπαταρίες λιθίου, λόγω της αυξανόμενης, παγκοσμίως, διείσδυσής τους, έχουν καταστεί όλο και πιο ελκυστικές ως λύση αποθήκευσης ενέργειας σε περιοχές με πρώην λιγνιτωρυχεία και μονάδες ηλεκτροπαραγωγής.