Ευλογιά των πιθήκων: Στα 50 τα επιβεβαιωμένα κρούσματα στην Ελλάδα

Σε 50 ανέρχεται ο συνολικός αριθμός των εργαστηριακά επιβεβαιωμένων κρουσμάτων της ευλογιάς των πιθήκων από την έναρξη της καταγραφής. 

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΟΔΥ, όλοι είναι άνδρες, με διάμεση ηλικία τα 36 έτη (19-59), εκ των οποίων 16 ανέφεραν ταξίδι στο εξωτερικό εντός του χρόνου επώασης της νόσου (32%). 

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ τα καταγεγραμμένα εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα έχουν ήδη αναρρώσει ή αναρρώνουν σε γενικά καλή κλινική κατάσταση.

Η ευλογιά των πιθήκων είναι ιογενής λοίμωξη που αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1958. Έκτοτε, εμφανίζεται σε τροπικές περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής. Μεταδίδεται μέσω της επαφής με άγρια ζώα και από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή σωματική επαφή.

Το Μάιο του 2022 καταγράφηκε αυξημένος αριθμός κρουσμάτων ευλογιάς πιθήκων σε μη ενδημικές χώρες. Συνολικά, στην Ευρώπη, μέχρι τις 16 Αυγούστου 2022 καταγράφηκαν 18.960 κρούσματα της νόσου σε 43 διαφορετικές χώρες.

Ευλογιά των πιθήκων: Τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα;

Πριν από τον Απρίλιο του 2022 η μόλυνση από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων στον άνθρωπο ήταν εξαιρετικά σπάνια, εκτός κάποιων περιοχών της Αφρικής όπου είναι ενδημική. Τελευταία, όμως, κρούσματα εμφανίζονται παγκοσμίως. Η μετάδοση του ιού, οι παράγοντες κινδύνου για μόλυνση, η κλινική εικόνα και τα αποτελέσματα της λοίμωξης δεν είναι ακόμη καλά καθορισμένα.

Δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine μια διεθνής σειρά περιστατικών που επιβεβαιωμένα με PCR μολύνθηκαν από τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων. Οι Καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής), Σταυρούλα (Λίνα) Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της δημοσίευσης αυτής.

Συγκεκριμένα παρουσιάζονται 528 λοιμώξεις που διαγνώστηκαν μεταξύ 27 Απριλίου και 24 Ιουνίου 2022 σε 43 τοποθεσίες από 16 χώρες. Συνολικά, 98% των ατόμων που μολύνθηκαν ήταν ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι άνδρες, 75% ήταν λευκοί και 41% είχαν ήδη μόλυνση από τον ιό HIV. H διάμεση ηλικία ήταν τα 38 έτη. Η μετάδοση είναι πιθανό ότι συνέβη μέσω σεξουαλικής δραστηριότητας στο 95%. Σχετικά με την κλινική εικόνα, 95% των ασθενών παρουσίασε εξάνθημα (64% είχε <10 βλάβες), 73% είχε βλάβες του γεννητικού συστήματος και 41% είχε βλάβες των βλεννογόνων. Τα κοινά συστηματικά χαρακτηριστικά που προηγήθηκαν του εξανθήματος περιλάμβαναν πυρετό (62%), λήθαργο (41%), μυαλγία (31%) και κεφαλαλγία (27%). Η λεμφαδενοπάθεια ήταν επίσης συχνή (αναφέρθηκε σε ποσοστό 56%). Ταυτόχρονες σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις αναφέρθηκαν σε 109 από τα 377 άτομα (29%) που εξετάστηκαν. Μεταξύ των 23 ατόμων με σαφές ιστορικό έκθεσης, η διάμεση περίοδος επώασης ήταν 7 ημέρες (με εύρος από 3 έως 20). Το DNA του ιού της ευλογιάς των πιθήκων ανιχνεύθηκε στο σπερματικό υγρό σε 29 από τα 32 άτομα, στα οποία αναλύθηκε.

Αντιϊκή αγωγή χορηγήθηκε στο 5% των ατόμων συνολικά, ενώ 70 (13%) νοσηλεύτηκαν. Οι λόγοι νοσηλείας ήταν η ανάγκη διαχείρισης του πόνου, κυρίως σοβαρού πρωκτικού πόνου (21 άτομα), η επιμόλυνση μαλακών ιστών (18), φαρυγγίτιδα που περιόριζε την από του στόματος πρόσληψη τροφής (5), διάφορες οφθαλμικές βλάβες (2), οξεία νεφρική βλάβη (2), μυοκαρδίτιδα (2), καθώς και σκοποί ελέγχου των λοιμώξεων (13). Δεν αναφέρθηκαν θάνατοι.

Συμπερασματικά, φαίνεται ότι η ευλογιά των πιθήκων εκδηλώνεται με ποικίλα σημεία και συμπτώματα από το δέρμα και συστηματικά. Η πρόσφατη ταυτοποίηση περιπτώσεων εκτός περιοχών όπου ήταν παραδοσιακά ενδημική υπογραμμίζει την ανάγκη για ταχεία αναγνώριση των περιπτώσεων, ώστε να περιοριστεί η περαιτέρω εξάπλωση του ιού στην κοινότητα.