Explainer: Τι ξέρουμε και τι ψάχνουμε για την οξεία ηπατίτιδα στα παιδιά

Τι είναι η οξεία ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας;

Πρόκειται για σοβαρή νόσο στο ήπαρ η οποία εμφανίζεται πολύ σπάνια σε παιδιά, χωρίς σαφή αιτιολογία. Οι μικροί ασθενείς εμφανίζονται επίσης αρνητικοί σε έλεγχο για ηπατίτιδα Α, Β και C, D, E, αλλά πιθανόν να είναι θετικοί σε ένα αδενοϊό, ο οποίος τυπικά προκαλεί ιογενή συνδρομή.

Πού εμφανίστηκε αρχικά;

Τα πρώτα κρούσματα της νόσου είχαν εντοπιστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πλέον και σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας έχουν καταγραφεί 920 ανάλογα περιστατικά σε 33 χώρες του κόσμου. Από αυτά τα 45, δηλαδή το 5%, χρειάστηκαν μεταμόσχευση ήπατος και τα 18 (2%) κατέληξαν.

Ποιες ηλικίες «χτυπά»;

Τα περισσότερα από τα κρούσματα αφορούν μικρά παιδιά (κάτω των 10 ετών). Ο νεότερος ασθενής ήταν νεογέννητο μωρό και ο μεγαλύτερος 16 ετών.

Τα συμπτώματα που πρέπει να προσέχουν οι γονείς;

Συμπτώματα της ηπατίτιδας είναι η ανορεξία, η αλλαγή στο χρώμα του δέρματος (ίκτερος), τα γαστρεντερικά συμπτώματα όπως ο πόνος στην κοιλιά, η διάρροια και ο εμετός που προηγήθηκαν της εμφάνισης της οξείας ηπατίτιδας. Σε πολλές περιπτώσεις τα κρούσματα είχαν και πυρετό.

Πού παρατηρούνται τα περισσότερα καταγεγραμμένα περιστατικά;

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιοποιήθηκε στις 29 Απριλίου 2022 στην Βρετανία είχαν καταγραφεί 145 περιστατικά, από αυτά τα 108 ήταν στην Αγγλία και τα 17 στη Σκωτία. 17 σύμφωνα με το ECDC είχαν παρατηρηθεί και στην Ιταλία, 12 στην Ισπανία, 6 στη Δανία, και αντίστοιχα μικρά νούμερα σε διάφορες άλλες χώρες.

Υπάρχει γεωγραφικός συσχετισμός;

Όχι. Τα περιστατικά εμφανίζονται σε διάφορες χώρες και δεν συνδέονται μεταξύ τους.

Υπάρχει συσχετισμός με το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού;

Κανένας απολύτως. Η πλειονότητα των περιστατικών είναι κάτω των 5 ετών και τα παιδιά αυτών των ηλικιών δεν έχουν εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού.

Υπάρχει γενικά κάποιος συσχετισμός γενικότερα με τον κορωνοϊό;

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Πολιτικής της Υγείας στο LSE Ηλία Μόσιαλο, υπάρχουν αναφορές στη βιβλιογραφία για κάποια περιστατικά ηπατίτιδας μετά από λοίμωξη με κορωνοϊό σε ενήλικες στο διάστημα της πανδημίας. Επίσης έχει καταγραφεί ένα περιστατικό σε βρέφος 10 μηνών στην Ιταλία που μετά από λοίμωξη εμφάνισε πολυφλεγμονωδες σύνδρομο MIS-C και οξεία ηπατική ανεπάρκεια. Επιπλέον από την Ινδία, μια αναδρομική μελέτη περιστατικών (προδημοσίευση) σε παιδιά που παρουσίασαν ηπατίτιδα από τον Απρίλιο 2021 έως τα μέσα Ιουνίου 2021 στην Ινδία, κατέγραψε αύξηση των χαρακτηριστικών της οξείας ηπατίτιδας κατά το δεύτερο κύμα λοιμώξεων από κορωνοϊό.

Και πώς μεταδίδεται αν είναι αδενοϊός, κορωνοϊός ή συνδυασμός των δύο;

Με τον ίδιο τρόπο, όπως και ο κορωνοϊός, δηλαδή αερογενώς. Οι αδενοϊοί μεταφέρονται κυρίως μέσω σταγονιδίων.

Πώς μπορούμε να προφυλαχτούμε;

Για την ώρα ο τρόπος προφύλαξης είναι η τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων, όπως ίσχυαν και ισχύουν και για τον κορωνοϊό. Επομένως:

• Θα πρέπει να πλένουμε τακτικά τα χέρια μας με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα (και ιδιαίτερα μετά τη χρήση τουαλέτας ή πριν την κατανάλωση/προετοιμασία φαγητού)
• Αποφεύγουμε την επαφή των χεριών με το πρόσωπο (μάτια, μύτη, στόμα)
• Καλύπτουμε τη μύτη και το στόμα με χαρτομάντηλο όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε
• Δεν χρησιμοποιούμε τα ίδια σκεύη (όπως ποτήρια, μαχαιροπίρουνα κλπ.)
• Αποφεύγουμε τα άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού ή του γαστρεντερικού
• Αερίζουμε συχνά τους κλειστούς χώρους και καθαρίζουμε προσεκτικά τις επιφάνειες

Μπορεί να φταίνε τα lockdown για την αυξημένη ευαισθησία των παιδιών σε αδενοϊούς;

Η αυξημένη ευαισθησία εξετάζεται αλλά παράλληλα εκφράζονται αμφιβολίες. Ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων έχει εντοπιστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο που δεν έχει πολιτική μηδενικής διασποράς. Επίσης τα παιδιά δεν φορούσαν μάσκες στα σχολεία, όπως σε άλλες χώρες.

Αν χρειαστεί μεταμόσχευση ήπατος σε παιδιά, μπορεί να γίνει στην Ελλάδα;

Δυστυχώς όχι. Άλλα η χώρα μας έχει συνεργασία με την Ιταλία για την μεταφορά των παιδιών που θα χρειαστούν μεταμόσχευση και οι διαδικασίες της μεταμόσχευσης είναι ταχύτατες, σύμφωνα με τον Ηλία Μόσιαλο.

Τα εμβόλια που υπάρχουν μας προστατεύουν;

Όχι γιατί κανένας από τους γνωστούς ιούς δεν προκαλεί αυτή την αδιευκρίνιστης ακόμα αιτιολογίας ηπατίτιδα.

Τελικά πόσο πρέπει να ανησυχούμε;

Ο ΠΟΥ αξιολογεί τον κίνδυνο σε παγκόσμιο επίπεδο ως μέτριο λαμβάνοντας υπόψη ότι η αιτιολογία αυτής της σοβαρής οξείας ηπατίτιδας παραμένει άγνωστη και υπό διερεύνηση.